Günlerin kısaldığı, gün ışığının azaldığı sonbahar ve kış aylarına uyum sağlamak üzere beyin kimyasında bazı değişimler olduğunu belirten Acıbadem Adana Hastanesinde görevli Psikiyatrist Püren Akçalı, bazı kişilerde bu biyolojik dengenin yeni mevsim ritmine ayak uyduramadığını ve “mevsimsel depresyon” olarak da bilinen sonbahar depresyonunun geliştiğini ifade etti.
Yılda 2 kez tekrarlayabilir
Sonbahar depresyonunun sık yaşanan bir durum olduğunu belirten Akçalı, “Sonbahar depresyonu; en az iki yıl üst üste olmak üzere, yılın belli mevsim dönemlerinde tekrarlayabilen, kişinin günlük yaşamdaki olumsuz etkilenimlerinden bağımsız olarak oluşan bir depresyon türü. Nadiren ilkbahar ve yaz aylarında görülebiliyor. Bu depresyona kadınlarda erkeklere göre dört kat fazla rastlanıyor. Ekvatordan uzak, gün ışığının daha az olduğu bölgelerde yaşayanlarda, aile geçmişinde depresyon ve duygu durum bozukluk öyküsü olanlarda, kansızlık, D Vitamini eksikliği ve hipotiroidi gibi tıbbi durumların varlığında daha sık görülebiliyor” dedi.
Genetiğiniz depresyon nedeni olabilir
Genetik ve biyolojik etkenlerin mevsimsel depresyon gelişmesinin en önemli nedenleri olduğunu kaydeden Psikiyatrist Akçalı, “Sonbahar ve kış aylarında gün ışığının azalması ile beyin kimyasında değişiklikler oluşuyor, bunun da mevsimsel depresyonu tetiklediği görüşü oluşuyor. Gün ışığının azalması, karanlık saatlerin artması ile birlikte beyinde serotonin hormon düzeyinde azalma, melatonin hormon düzeyinde artış oluyor, bu iki hormon düzey değişiminin de mevsimsel depresyon gelişimine neden olabiliyor” diye konuştu.
Bu belirtilere dikkat
Sonbahar depresyonunda kişinin çoğunlukla kendini mutsuz, çökkün ve yorgun hissettiğini kaydeden Akçalı, şunları söyledi:
“Sabah yorgun uyanma, sinirlilik, ağlamalar, dikkat dağınıklığı, ilgi ve istek kaybı, kas ve eklem ağrıları gibi depresyon belirtileri söz konusu olabiliyor. Sonbahar depresyonunda diğer depresyonlarda olan uyku ve iştahta azalma yerine aşırı yeme ve kilo alma, karbonhidratlı besin tüketme isteği, gündüz uykulu hal ve uyku isteğinde artış görülür. Eğer bir kişi, bu belirtilerden beş veya daha fazlasını en az iki hafta süre ile yaşıyorsa mutlaka bir psikiyatriste başvurması gerekiyor. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, gün ışığından daha fazla yararlanmak için güneşli açık havada yürüyüş, iyi hissettiren insan ve hobilere daha fazla zaman ayırmak gibi önlemler sonbahar depresyonu riskini azaltıyor. Sonbahar depresyonu tedavisinde psikiyatri hekiminin depresyonun şiddetine göre belirleyeceği psikoterapi, ilaç tedavisi veya fitoterapi yöntemleri kullanılabiliyor.”