Dilara Koçak / MİLLİYET
Sağlıklı ve dengeli beslenme başarı üzerinde etkilidir. Konsantrasyon bozukluğu, öğrenmede ve anlamada güçlük, akılda tutamama gibi problemler dengesiz beslenme sonucu ortaya çıkabilir. Okul sıralarında sınav başarısını artırmak için beslenme programında yapılacak küçük değişikliklerle etkili sonuçlara ulaşmak mümkündür.
Aşırı karbonhidrat alımına dayalı tek yönlü beslenme veya proteinden yetersiz tüketim, uzun süre açlık, öğün atlamak, hafızayı zayıflatabilir. Bu sebeple sınava hazırlanırken yeterli ve dengeli beslenme kurallarına uyulmalı ve öğün atlanılma-malıdır. Ancak bu öneriler tüm ders yılı boyunca geçerlidir. Sınava iki gün kala ise kahvaltı ve iyi bir uyku çok önemlidir.
Sınavdan önceki gün dışarıda yemek yemeyin
- Sınavdan bir gün önce şimdiye kadar yenilmeyen bir besin ilk defa o gün tüketilmemelidir. Hazımsızlık, gaz veya bağırsak düzeninde bozulmaya sebep olabilir.
- Mümkünse dışarıda yemek yenilmemeli, evde daha önce yenilen, en çok sevilen, ama az yağ ile pişirilmiş yemekler tercih edilmelidir.
- Rahat bir uyku için uyku saatinden 1 - 2 saat önce kafein içeren içecekler yerine bitki çayları tercih edilmelidir.
- Stres ve gerilimin arttığı dönemde bazı kişiler çikolata veya tatlı yiyerek kendini rahatlatır. Bu konuda dikkat edin. Aşırı miktarda şeker ve yağ tüketimi bağırsak hareketlerinizi bozabilir.
- Sınavdan bir gün önce tatlı ihtiyacınızı sütlü ve meyveli tatlılar kuru meyvelerle bastırılmaya çalışılmalı. Çikolata miktarı ise her zaman yenilenden daha fazla olmamalıdır.
- Sınavdan önceki tüm gün sindirim rahatsızlıkları ve zehirlenmelere yol açabileceği için dışarıda ve açıkta satılan yiyecekler tercih edilmemeli. Sınavdan bir gün önce kuru baklagiller gibi gaz yapıcı besinler tüketilirken dikkatli olunmalıdır.
Kahvaltıda mutlaka protein olmalı
- Yapılan araştırmalarda, sabah kahvaltı eden kişilerin başarı oranlarının ve dikkat düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Her zaman günün en önemli öğünü olan kahvaltı, sınav sabahı da büyük önem taşır.
- Sabah kahvaltısında mutlaka protein olmalıdır. Şekerle ilgili yanlış uygulamalar, sınav sırasında sorun yaratabilir. Protein içermeyen bir öğünde; aşırı tüketilen çikolata, meyve suyu, şeker ve benzeri yiyecekler, kan şekerini hızlı yükseltir. Bunun sonucunda pankreastan aşırı insülin salınımı, ardından kan şekerinde düşme ve beraberine konsantrasyon güçlüğü, fenalık hissi, uyku hali doğabilir. Bu sebeple, kahvaltıda sadece meyve yemek veya meyve suyu içmek, sadece reçelli ekmek veya bal tüketmek yanlıştır. Protein mutlaka alınmalıdır. Protein kaynağı olarak, peynir, süt veya yumurta tercih edilebilir.
- Sınav sırasında susamaya neden olabilecek aşırı tuzlu besinlerden kaçınılmalıdır (salamuralar, sucuk vb.).
- Kahvaltıda içecek olarak süt, meyve suyu, siyah çay veya bitki çayları tercih edilebilir. Ancak normal yaşantısında her sabah 1 - 2 kahve ile güne iyi başlayan bir gencin, bugüne ait özel bir değişiklik yapmasına gerek yoktur.
- Doğru olan normal davranış tarzı, mümkün olduğunca korunmalıdır. Sınav öncesi, son akşam yemeği ve sabah kahvaltısında bazı öğrenci adayları gereğinden fazla titiz davranıyor. Her zaman yedikleri yiyecekleri yemiyorlar. Bu kadar değişiklik ve stres gereksizdir. Doğru beslenme sınırları içinde kalmak, başarıyı artırmak için yeterli olacaktır. Ailelerin bu konuda ısrarcı ve ürkütücü olmamaları da çok önemlidir.
Öğrencilere örnek sınav sabahı kahvaltısı
Örnek 1:
2 -3 dilim ekmek
1 adet yumurta
1 -2 dilim peynir
1 tatlı kaşığı bal veya reçel veya 1 meyve veya 2-3 kuru kayısı
Domates-salatalık-biber
4 -5 zeytin
1 bardak süt (daha önce de içme alışkanlığı varsa)
Örnek 2:
1 tost
1 adet yumurta
3-4 parça ceviz
Salatalık - domates
1 bardak taze meyve suyu veya meyve
Sınav sırasında SU
Sınavda su tüketiminin yanı sıra, taze sıkılmış meyve suyu da tercih edilebilir. Ancak sınav sırasında yenilen veya içilen hiçbir besinin mucize yaratmayacağı da unutulmamalıdır. Sınavlar genelde uzun sürer. Bu süre içinde vücudun sıcak hava veya terle oluşan sıvı kaybını yerine koymak doğru bir davranıştır. Ancak aşırı miktarda sıvı tüketimi, tuvalet ihtiyacını tetikleyebilir.