ESRA CENGİZ / STAR GAZETESİ
20 Kasım Dünya Sigarayı Bırakma Günü’nde her zaman olduğu gibi uzmanlar tütün ve tütün ürünlerinin zararlarından bahsederek sigara bağımlılarını uyarma görevlerini yerine getirdi. Ancak sigaradan kurtulma yöntemleri içinde henüz kesin sonuç veren bir yöntemin bulunamaması tiryakilerin kafasını karıştırmaya devam ediyor. Kimileri doktorların olumsuz sonuçları, hastalık ve ölüm korkusunu öne çıkarmalarının tiryakileri hiç etkilemediğini söylerken kimi uzmanlar da bu işi ancak tıbbın çözeceğine inanıyor.
Kapalı yerlerde sigara içme yasağının uygulanmasının ardından çevremizde her gün daha çok kişinin sigaradan kurtulmaya çalıştığına tanık oluyoruz. Dünyada ve Türkiye’de bıraktırma yüzdesinin yüksek olduğunu iddia eden birçok yöntem var. Bunlardan bir tanesi de seminerleri, DVD’si ve kitabı sayesinde dünyada milyonlarca kişiyi sigarasız hayatla tanıştırdığını ileri süren Allen Carr yöntemi. Allen Carr sayesinde sigarayı bıraktığını söyleyenler arasında Anthony Hopkins’den Mark Knopfler’e, Ferzan Özpetek’ten Pamela’ya birçok ünlü isim var.
BEN DE BAĞIMLIYDIM
Yöntemin ‘mucidi’ olan Allen Carr 33 sene boyunca günde ortalama beş paket sigara içen ve 1983’te son sigarasını söndürdüğü gün eşine “Dünyayı sigaradan kurtaracağım” diyen biri. Kendi kendine çok rahat, kolay, acı çekmeden ve keyifli bir biçimde sigaradan kurtulunca bu tecrübesini çevresindekilerle paylaşmaya başlar ve böylece adım adım dünya çapında kabul edilmiş ve denenmiş “Easyway-Sigarayı Bırakmanın Kolay Yolu” yöntemini geliştirir. Kitapları 47 dile çevrilen Carr’ın bir de DVD’si var.
Allen Carr Türkiye Genel Müdürü ve terapisti Emre Üstünuçar da eski bir sigara tiryakisi. Önce onun hikayesini dinliyoruz: “16 yıl boyunca günde ortalama 1,5 paket sigara içtim. Bundan gurur duymuyorum tabii ki ama sabah kalkar kalkmaz ilk yaptığım, gece yatmadan önce son yaptığım şey maalesef sigara içmekti. Ameliyat olduğumda bile gizli gizli içiyordum. Bırakmayı çok denedim ama her seferinde çok mutsuz oluyordum ve sigara hiç aklımdan çıkmıyordu. Altı yıl kadar önce İngiltere’de bir Allen Carr seminerine katıldım ve sonrasında bir daha asla içmek istemedim.”
Peki diğerlerinden farklı olduğunu iddia eden bu yönteme ilişkin detaylar neler? Uçar bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “Sigara bırakmak isteyenlerin kafası karıştırılmış durumda. Başarılı olduğunu iddia eden onlarca yöntem var. Bir yöntem seçmeden önce o yöntemin geçmişini, referanslarını ve neler vaat ettiğini doğru araştırın. Allen Carr ile biz asla irade gücüne ihtiyaç duymadan sigaradan kurtulmanızı sağlıyor. Sigarayı bıraktırmıyoruz, hayatınızın geri kalanında nasıl ‘mutlu bir içmeyen’ olabileceğinizi gösteriyoruz. Asla sigaranın zararlarından bahsetmiyoruz. Bunları anlatmak sigara içenlerin zekasına hakaret etmek gibi. Çünkü içen herkes zararlarını zaten bilir. Bu nedenle biz ‘Bu iş kafada nasıl bitirilir’i öğretiyoruz.”
Hipnoz yapıyorum ama çok yararlı
Bağımlılık üzerine önemli çalışmalar yapan İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Psikiyatri Bölümü’nden Prof. Dr. İlhan Yargıç bağımlılığın özünün kişinin kendisine zarar verdiğini bildiği halde o maddeyi canının istemesi olduğunu söylüyor.
Yargıç, nikotin yoksunluğu yaşayan bir insanın o şiddetli isteğe karşı koymasının gerçekten zor olduğunu da belirterek bırakma yöntemleriyle ilgili şu değerlendirmeleri yapıyor: “Nikotin bağımlılarının çoğunluğu bırakmayı ancak bir destek alarak başarabiliyor. Özellikle kendi başına denemiş ve başaramamış olanlar, günde bir paketin üzerinde ve sabah uyandıktan sonra ilk yarım saatin içinde ilk sigarasını içenlerde bağımlılık belli bir şiddetin üzerinde demektir. Bu kişiler yardım alarak bırakabilir. Nikotin bağımlılarının yüzde 3 ila 5’i hiç yardım almadan bırakıyor. Nikotin replasmanı (bant, sakız vs) kullananlarda bu oran 2-3 kat artıyor. Psikolojik danışmanlıkla bırakanlar da yardımsız bırakanların 2-3 katı. Hem danışmanlık hem nikotin replasmanı olursa oran 10 kat artıyor. Bunlardan bir üst grupta ise ilaçlar var. Onların yüzdesi çok daha yüksek. Seminerler, DVD’ler, kitaplar motivasyon artırıcı etkiye sahiptir. Bizim danışmanlık yaptığımız kişilere yardımcı olarak önerdiğimiz yöntemlere benziyor. Hipnozla ilgili bilimsel veriler ise oldukça çelişkili. Hipnoz yapan biri olarak bıraktırmada önemli faydası vardır diyemem.”