PARKİNSON hastalığı, “60 yaş üzerinde yaklaşık yüzde 1 sıklıkla görülen ve hareketlerde yavaşlama, kaslarda katılık ve titreme ile karakterize olan, ilerleyici bir hareket bozukluğu” olarak tanımlanıyor. Bununla birlikte hastalık yaşamın daha erken dönemlerinde de kendini gösterebildiği için, bu durum “erken başlangıçlı Parkinson” olarak adlandırılıyor ve ileri yaştaki yetişkinlerde Alzheimer hastalığından sonra ikinci en yaygın görülen kronik nörolojik bozukluk olduğu belirtiliyor.
GİYİNMEDE GÜÇLÜK
İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Emre, “İlaç tedavisi ve düzenli doktor kontrolü yanında, yaşam kalitesini artırmak için evde bakım, beslenme, uyku, egzersiz gibi önerilerin uygulanması hastalıkla mücadelede büyük önem taşıyor” diyor. “Parkinson, sinir sisteminin bazı hücrelerini dejenerasyona uğratan bir hastalıktır” diyen Prof. Emre, bu hastalıkların ortak özelliğinin beynin tümünü değil, beyinde işlevsel olarak birbirleriyle bağlantılı olan hücreleri etkilemesi olduğuna dikkat çekiyor. Parkinson’da beynin belli bölgelerinde hücre kaybı ve bu hücre kaybı sonrasında dopamin maddesinin eksikliği ortaya çıkıyor. Beynin özel bir bölgesinde bulunan dopamin içeren hücrelerin ölümü, kalan hücrelerin içinde özel bir maddenin birikmesiyle oluşuyor.
100 BİN’E YAKIN HASTA
Prof. Dr. Murat Emre, Türkiye’de varsayılan hasta sayısının 80-100 bin civarında bulunduğuna, ama tedavi olan hasta sayısının bunun yarısı kadar olduğuna dikkat çekiyor. Prof. Emre, Parkinson tedavisi konusunda da “Kök hücre ile ilgili deneyler henüz insanlara uygulanma düzeyinde olmasa da hayvan çalışmaları düzeyinde devam ediyor, Ailevi Parkinson hastalarındaki genetik çalışmalar ise hastalığın daha iyi anlaşılmasını sağlıyor” diyor.
SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER
İSTİRAHAT TİTREMESİ: Hasta istirahat halinde ve elini kullanmazken yavaş, yüksek salınımlı ve ritmik titreme meydana gelmesi.
HAREKETLERDE YAVAŞLAMA: Hastaların yerlerinden zor kalkması, kalkan hastanın yürümeye başlamadan önce bir süre beklemesi, yavaş ve kısa adımlarla yürürken kollarını sallamaması, tüm hareketlerinde bir yavaşlama olması ve yüz mimiklerinin azalması sonucu donuk bir ifade oluşması.
KASLARDA SERTLİK: Kasların sertleşmesi, kolları ve bacakları bükmenin zorlaşması, sırt, omuz ve bacak ağrılarının ortaya çıkması.
DURUŞTA BOZULMA: Hastaların vücutlarının öne doğru eğilmesi, öne eğik yürümeleri ve denge problemi yaşadıkları için sıklıkla düşmeleri.
Nadir görülen belirtiler: Omuz ağrısı, koku duyusu kaybı, yüzün donuklaşması.
Eşlik eden psikiyatrik hastalıklar
Parkinson hastalarının yüzde 90’a yakın bölümü psikiyatrik komplikasyonlar yaşıyor. Bunlara “duygu durum bozuklukları” gibi depresif semptomlar, uyum bozuklukları, anksiyete sendromları (kaygı, endişe hali vs.), psikoz ve “deliryum” da eşlik edebiliyor. Bu hastalarda sıklıkla kabızlık da görülüyor.
CEYDA ERENOĞLU- GAZETE HABERTURK