Okulda sigara içerken yakalanan 15 yaşın üstündeki öğrenciler hem disiplin, hem de para cezasına çarptırılacak. Ancak, bu öğrencilerden reşit olmayanların para cezaları üçte bir oranında indirilerek ailesine ödetilecek.
Sağlık Bakanlığı, kapalı alanlardaki sigara yasağını öğrenim gördükleri okullarda ihlal eden öğrencilere uygulanacak para cezası ile ilgili belirsizliğin giderilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığından görüş istedi. Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin konuya açıklık getiren yazısı da, Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı kanalıyla Sağlık Bakanlığına iletildi.
Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin, 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun Kapsamı'nda yaptığı incelemeye ilişkin yazısında, ceza ehliyetinin (sorumluluğunun), ceza hukuku açısından bir kişinin suçlu sayılabilmesi için gerekli olan nitelikleri içerdiği, bu niteliklerden en temelinin de yaş sınırı olduğu bildirildi.
Yaş sınırının ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği, bunun alt ve üst sınırlarının 7-21 yaşları arasında değiştiği vurgulanan yazıda, Türk Ceza Kanunu'nun ikinci bölümünde ceza sorumluluğunu ortadan kaldıran veya azaltan nedenlerle ilgili hükümlerin yer aldığı, 31. maddede yaş küçüklüğünün bu nedenler arasında sayıldığı belirtildi.
''Yaş küçüklüğü'' başlıklı 31. maddede, ''Fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu bulunmadığı, bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamayacağı, ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabileceği''nin öngörüldüğü belirtilen yazıda, aynı hükme göre, ''fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanların işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması halinde ceza sorumluluğu olmadığı''na dikkat çekildi.
TCK'nın 31. maddesi uyarınca cezai ehliyet yaşının 12 olduğu, 12-15 ve 15-18 yaş arasındaki kişiler hakkında ise yine indirimli cezalara hükmedildiği, ayrıca bu kişilerin 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında çocuk mahkemelerinde yargılandığı kaydedildi.
2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanuna göre, fiili işlediği zaman 11 yaşını bitirmemiş olanlar hakkında kovuşturma yapılamayacağı ve ceza verilemeyeceği, 11 yaşını bitirmiş olup da 15 yaşını doldurmamış olanlarda farik-i mümeyyizlik (İşlediği suçun anlam ve sonuçlarını kavrayabilme yeteneği) araştırıldığı, 15 yaşını bitirmiş, 18 yaşını bitirmemiş olanlarda ise dürtü kontrolünün yetersiz olması nedeniyle verilecek cezanın üçte bir oranında indirilerek verildiği bildirildi.
Türk Ceza Kanununun 6. maddesine göre, ''çocuk'' sözcüğünden ''henüz 18 yaşını doldurmamış'', Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 41. maddesine göre ise ''küçük'' sözcüğünden ''suçu işlediği tarihte henüz 15 yaşını bitirmemiş'' kişilerin anlaşıldığı belirtildi.
Ülkede ceza ehliyetinin üst yaş sınırının 18 olduğu, 15-18 yaş arasındaki çocukların ceza sorumluluğu açısından özel bir rejime tabi tutulduğuna işaret edilen yazıda, 4207 sayılı Kanun kapsamında 15-18 yaş arasındaki çocukların cezai ehliyeti değerlendirilirken dikkate alınması gereken hususlara işaret edildi.
Yazıda, 15-18 yaş arası çocukların yasa hükümlerine muhalefet etmeleri halinde sorumluluklarının bulunduğuna dikkat çekilerek, ''Ancak Ceza Kanunumuzdan hareketle, bu yaş aralığındaki çocukların dürtü kontrollerinin yetersiz olması nedeniyle Kabahatler Kanununun 39. ve 41. maddelerinde yer alan müeyyidelerin üçte bir oranında indirime tabi tutulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. 15-18 yaş arası (bitirmemiş) öğrencilerin reşit yaşta olmamaları nedeniyle verilecek cezanın velayeti altında bulundukları kişilere yöneltileceği ise tabiidir'' denildi.
-DİSİPLİN VE PARA CEZASI-
Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığının Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetlerine gönderdiği yazıda ise, ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerle ilgili olarak, MEB Ortaöğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliğinde ''Tütün ve tütün mamullerini bulundurmak veya içmek'' fiilleri disiplin cezasını gerektiren davranışlar olarak nitelendirildiği için okul yönetimlerinin bu kapsamda disiplin hükümlerini uyguladıkları bildirildi.
Yazıda, okulda sigara içen öğrencilerden 15 yaşını doldurmayanlarla 15-18 yaş arasındakilerin durumlarının ayrı ayrı değerlendirildiği belirtildi.
Buna göre, 15-18 yaş arasındakilerin kapalı alanlarda sigara yasağını düzenleyen yasaya aykırı hareket etmeleri halinde para cezasının üçte bir oranında indirim uygulanarak verilmesi, bu öğrenciler reşit olmadıkları için de cezanın velayeti altında bulundukları kişilere yöneltilmesi istendi.
15 yaşını doldurmayanlara ise ilgili yasanın ''Fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmamış çocuk hakkında idari para cezası uygulanmaz'' hükmü gereği, para cezası uygulanamayacağı bildirildi.
Yasanın kapsadığı kapalı alanlarda sigara içenlere 69 TL para cezası veriliyor. Bu cezanın üçte bir oranında indirilmesi halinde, ceza 46 TL olarak uygulanacak.