Herhangi bir kimse öfkelenebilir. Bu kolaydır.
Ne var ki;
Doğru insana
Doğru derecede
Doğru zamanda
Doğru maksatla ve
Doğru biçimde öfkelenmek,
İşte bu zordur.
ARİSTO
ÖFKENİN İFADE EDİLİŞİ
Her insanın öfkeyi ifade ediş tarzı farklıdır.
A- Öfkenin İçe Yönelmesi:
Bazı kişiler öfkelerini ifade etmekte zorlanırlar. Kendilerine ait kuralları ve ölçüleri olması nedeniyle, böyle kişiler öfkelerini ifade etmeye engel koyarlar. Bu kişilerin öfke tepkileri genellikle somurtma, küsme, surat asma gibi edilgen tepkilerdir.
B- Öfkenin Dışa Yönelmesi:
Öfkenin dışa yönelmesi, öfke duygusunun sözel olarak ifade edilmesidir. Ancak bu ifade bir volkanın patlamasına benzer ve kontrolsüzdür. Öfkelerini bu biçimde ifade eden kişiler için ilişkilerinde sorun yaşamaları, herhangi bir topluluktan ya da toplumdan dışlanmaları kaçınılmazdır.
C- Öfkenin Kontrol Edilmesi:
Öfkenin kontrollü biçimde ifade edilmesidir. “Öfkemi amacıma ulaşmayı engellemeyecek bir tarzda nasıl ifade edebilirim?” sorusunun yanıtı üzerinde düşünmek, kişinin öfke duygusunu kontrol etmesine yardımcı olur.
Öfkenin ifade edilme şekli ve kontrolü kültürel özelliklere ve beklentilere, öğrenilmiş davranışlara, ailenin davranış şekillerine, eğitim durumuna, yaşa ve cinsiyete göre değişmektedir .
ÖFKE ANINDA İLKYARDIM TEPKİLERİ
1- Eğer Öfke durumundaki kişi sizseniz; öfke anında ne tür tepkiler gösterdiğinizi araştırın..
2- Normal bir duygu olduğunu kabul edin..
3- Gereksinmeleri karşılanmamışlar saldırmaya hazırdır..
4- Öfke yaşayan birinin konuşmasına izin verin..
5- Öfkeli olan bireye “öfkemi kontrol edebilirim!..." duygusunu aşılayın.
6- Çatışma ortamından birkaç dakika uzak kalın.
7- Öfke anında öfkeli bireyin dikkatini başka yerlere çekin.
8- Kızgın ve öfkeli birey uygun davranamaz.Yanlış anlar, iletişimi güçtür.
Böyle durumlarda;
a. Dinleme becerisini kullanın.
b. Israrcı olmayın, sakin davranın.
c. Sakin olun, “uygunsan dinlemeye hazırım” mesajını verin.
d. Az ve öz konuşun.
9- Eğer bir öneri varsa hemen verin.
10- Öfkeye eşlik eden duyguyu bulup yansıtın..“ kızmışsın.. v.b..”
11- Eğer siz sorunun bir parçasıysanız kabul edin. Paylaşılmadığı sürece çözüm güçleşir.
12- Olumlu davranışları vurgulayın.
13- Gevşeme egzersizleri yapılabilir. (Nefes egzersizleri veya bedeni rahatlatıcı birkaç küçük etkinlik)
14- Hayal tekniği kullanılabilir.
15- Müzik kullanılabilir.(Özellikle rahatlatıcı, klasik veya meditasyon müzikleri)
16- Bireyin enerjisini sevdiği bir aktiviteye yönlendirin.
17- Her zaman O’na yardım etmeye hazır olduğunuzu iletin, böylece öfke kontrolü kolaylaşır.
18- Eğer öfke durumundaki kişi sizseniz sevdiğiniz, güvendiğiniz birileriyle yaşanılanları paylaşın.
19- Gülün, kahkaha, çığlık atın, isterseniz ağlayın.
20- Yaşanmakta olan sorunun hızlı bir biçimde değerlendirilmesini yapın.
21- Kaynağını araştırıp bulmaya çalışın. Tüm bunların başarılması için “Öfke Günlüğü” tutun.