Sonbaharın gelmesiyle hava soğumaya, aydınlık saatler azalmaya başladı. Vücudumuz bir yandan bu fiziksel değişikliklere adapte olmaya çalışırken, zihnimiz de benzer bir çalışma içinde.
Fiziksel uyum sağlama çabası, yorgunluk, gerginlik, isteksizlik gibi şikâyetlere sebep olabiliyor. Uzm.Psk. Aylin Sezer, bu dönemde ortaya çıkan yorgunluk, halsizlik, isteksizlik, eklem ağrıları, uyku isteği ve cinsel isteksizlik gibi şikâyetler hakkında merak edilen konulara açıklık getiriyor.
Sonbaharla birlikte daha yavaş, sakin bir döneme geçişe hazırlanılıyor ve evde daha fazla zaman geçirilmeye başlanıyor. Fakat bazen, bu döneme geçiş duygusal sıkıntılara neden olabiliyor.
Yazın renkli, dolu temposunu bırakmanın kaygı yaratabildiğini ve bu durumda çatışmalar yaşanabileceğini ifade eden Sezer, sözlerine şöyle devam ediyor; "Sonbaharda doğal olarak değişim, mevsime adaptasyon süreci oluyor. Bünyenin, ihtiyaçlarını ve enerjisini kontrol etme çabası da kaygı yaratabiliyor. Depresyon kimi zaman bu nedenle de tetiklenebilir."
Mevsimsel Yorgunluk ile Karışabilecek Psikiyatrik Sorunlar
Sezer, 2 haftayı geçen, kişinin gündelik rutinini bozan, okul veya işteki performansını etkileyen yorgunlukları, bahar yorgunluğu deyip önemsememenin önemli psikiyatrik tedavileri geciktirebileceğini ifade etti. Sezer ayrıca, mevsimsel yorgunluğun önlem alınmazsa kronik yorgunluk sendromuna dönüşebileceğini belirtti.
Kronik yorgunluk sendromunun belirtilerine deyinen Sezer; "Halsizlik, isteksizlik, eklem ağrıları, baş ve kas ağrıları, enfeksiyona yatkınlık, uykuya dalmada ve uyanmada güçlük, ışığa ve sese karşı duyarlılık gibi belirtiler görülebilir. Kronik yorgunluk sendromu olan kişi gözlerinin önünde benekler uçuştuğunu, devamlı başağrısı ile birlikte sanki kerpetenle ensesinin sıkıldığı hissine kapılabilir, işteki performansı bozulur. Kronik Yorgunluk Sendromu fiziksel, duygusal ve zihinsel tükenmişlik içerir" dedi.
Nedenleri:
- Enfeksiyonlar
- Stres
- Kontrol kaybı
- İşle ilgili nedenler (sosyal destek eksikliği, organizasyon bozuklukları, gerçek dışı hedefler, gözlemcilerin tavrı, ekip ilişkilerindeki bozukluklar, iş tatminsizlikleri)
- Bireysel etmenler (kadın olma, yüksek sosyoekonomik koşullarda yaşama, sağlık çalışanı olma, azalmış özsaygı, duygusal açıdan sorunlar yaşama, depresyon geçirme, ağır işler yüklenme, erken yaşta evlenme, okula gönderilmeme, problemli evlilikler, aileden uzakta yaşama)
- Tiroid bezinin düzenli çalışmaması
- Yetersiz beslenme
- Yetersiz uyku
Aşağıdaki durumlarda uzmana başvurun:
- Daha önce yapabildiğiniz işleri yapmakta zorlanıyorsanız.
- Karar verme ve plan yapma açısından zorlanacak kadar zihinsel karışıklık içindeyseniz.
- İlişkileri olumsuz etkileyecek boyutta sinirlilik ve alınganlık yaşıyorsanız.
- Aşırı yorgunluk hissediyorsanız.
- Uykuya eğilim, sabahları kalkamama.
- Sosyal faaliyetlerden kaçınma.
- Cinsel istekte belirgin azalma.
- Aşırı unutkanlık, konsantrasyon düşüklüğü.
- Belirgin kilo değişiklikleri.
Öneriler:
Nedenini araştırın
1. İş yoğunluğu ise, tempoyu düşürün, monotonluk varsa yaşamınızı renklendirecek farklı uğraşlar bulun.
2. Fiziksel veya duygusal stres meydana getirecek ortamlardan ve işlerden kaçının.
3. İş hayatınızda ve özel hayatınızda yeni stratejiler belirleyin, takım çalışması yapın.
4. Tatil (en iyi ilaç) İmkânları zorlayarak birkaç gün şehir dışına çıkın.
5. Spor Güneşli, açık havada yürüyüş, koşu, bisiklet (her gün 5 dk). Havalandırılmış odada egzersiz (her gün 10-15 dk. düzenli egzersiz ile metabolizma hızlanır ve daha fazla enerji oluşturur. Kalp-damar sisteminin ve solunumun düzenlenmesini, dokulara yeterli düzeyde oksijen gitmesini sağlar.)
6. Bol sebze ve meyve yiyin! (Baharda vücudun vitamin ve mineral ihtiyacı artıyor. Özellikle B ve C vitamini ve potasyum)
7. Günde 3lt. su için! (yemek yemeden, yatmadan önce az az)
8. Alkolden kaçının! (ilk başta enerji verse de sonrasında olduğunuzdan daha da yorgun hissetmenize neden olacaktır)
9. Uyku düzenine dikkat. (günlük tasaları, stresleri zihninizden uzaklaştırın)
10. Çalıştığınız yeri doğal ışıkla aydınlatıp, havalandırmaya çalışın.
11. Kas gevşetici egzersizler yapın.