Yıldız Aktaş - Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin tanımlanması, farklılıkların belirlenmesi ve buna uygun eğitim programlarının planlanması amacıyla ABD'den psikolojik ölçme araçları satın aldı.
MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Özel Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında, ABD'den bilişsel yetenek ve başarı testi, bilişsel yetenek testi ve dile dayanmayan bilişsel yetenek testi satın aldı.
Testlerin Türk kültürüne uyarlanma ve çeviri işlemlerinin MEB ile ilgili yayınevleri arasında imzalanan sözleşme uyarınca 22 ay içinde tamamlanması hedefleniyor.
Standardizasyon sürecinin tamamlanmasının ardından testler, 28 ilde bulunan 80 rehberlik ve araştırma merkezinde uygulanmaya başlanacak. Bu testlerle eğitsel tanı ve değerlendirme hizmetlerinin kalitesinin artırılarak özel eğitime gereksinimi olan bireylerin iş ve mesleki eğitimlerinin iyileştirmesine katkı sağlanacak.
Eğitsel değerlendirme ve tanılama amaçlı psikolojik ölçme araçları, rehberlik ve araştırma merkezlerindeki mevcut testlerden daha geniş bir yaş aralığında uygulanabilinecek. Testler, zorunlu eğitim çağı dışında kalan bireylerin de değerlendirilmeye tabi tutulmasına olanak sağlayacak.
Testler engel gruplarına verilen hizmetlerin geliştirilmesine ek olarak, üstün yetenekli bireylerin erken tespitine ve bu öğrencilere yönelik eğitsel tedbirlerin ivedilikle alınmasına da olanak sağlayacak.
-Uygulanacak testler-
Alınan testlerden bilişsel yetenekleri ve eğitsel başarıyı test eden "Bilişsel Yetenek ve Başarı Testleri" 2 ila 90 yaşları arasındaki özel eğitime ihtiyaç duyan bireylere uygulanabilinecek. Testle öğrenme yetersizliklerini tanımlanacak, farklılıklar tespit edilecek ve bu gruplara yönelik eğitim programlarının planlaması yapılacak.
Testler aynı zamanda özel eğitime ihtiyacı olanlar için bireysel programların hazırlanmasında, bireylerin gelişimlerinin değerlendirilmesinde, güçlü ve zayıf yönlerini belirlenmesi amacıyla da kullanılacak.
Bilişsel yetenek testleri işitsel ve görsel işleme, bilgi işleme hızı, anlık bellek, planlama, dikkat ve öğrenme gibi zihinsel becerileri ölçmeyi amaçlıyor. Başarı testleri ise sözel ve yazılı ifade, dinlediğini anlama, temel okuma becerileri, okuduğunu anlama, aritmetik hesaplama becerileri ve matematiksel akıl yürütme gibi becerileri ölçüyor. Başarı testleriyle öğrenme yetersizliklerini ve bireylerin özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyup duymadıkları değerlendirilecek.
-Özel grupların bilişsel düzeyleri tespit edilecek-
Bireysel bir zeka testi olan "dile dayanmayan bilişsel yetenek testi" ise 4-22 yaş aralığındaki bireylere uygulanıyor. İşitme engelli, konuşma bozuklukları olan bireyler ile ana dili farklı olanlar, afazi, serebral palsi ve otizm tanılı bireyler ile özel grupların bilişsel düzeylerini tanılamak amacıyla kullanılıyor. Dile dayalı olmayan testle, çeşitli sebeplerle sözlü iletişim güçlüğü yaşayan bireylerin zeka testlerinden düşük puan alma riskini azaltması öngörülüyor. Test neticesinde bireylere ilişkin IQ puanı elde ediliyor.
"Bilişsel yetenek testi" de sözel ve sözel olmayan maddelerden oluşan bireysel bir zeka testidir. Dört ila 90 yaş arasındaki bireylere uygulanıyor. Sözel alanlar ve performans alanlarından oluşan bir test olup bireylerin kristalize yetenek, hızlı düşünme, yeni problemleri çözebilme, sözel olamayan yetenek alanlarındaki zihinsel düzeylerini belirlemek amacıyla kullanılacak.
Testin değerlendirilmesi sonucunda bireylere ilişkin IQ puanı alınacak. Bu test geçerlilik ve güvenirlik katsayıları yüksek iki alt testten oluşacak. İlk alt test, bireyin sözel becerilerini, kelime yeteneğini ve kristalize yeteneğini, ikinci alt test ise sözel olmayan becerileri, hızlı düşünme ve problem çözebilme becerilerini ölçecek.
Kaynak: AA