Alkole bağlı sarhoşluğun etkileri her ne kadar kişiden kişiye farklılık gösterse de genellikle benzer basamaklardan geçer: Baş ağrısı, kendini kontrol etmede güçlük çekme, davranış bozukluğu ve akli tutarsızlık. Üstelik alkollü içeceklerdeki alkol derecesi incelikle ayarlanarak şişenin üzerine yazıldığından, ne kadar sarhoş olunacağı aslında baştan bellidir.
Bununla birlikte alkolün sertliğini duyularımızla hissededebilme yetisine sahip olduğumuzdan, sert bir viski ile hafif bir biranın tadı arasındaki farklılık, akşamın ne şekilde biteceği hakkında yeterli ipuçları sunar.
Aynı durumdan çoğu uyuşturucu için bahsetmekse mümkün değil. Söz gelimi ünlü marihuana/esrar bitkisinin etkileri üretimde kullanılan soya ve içeriğine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Uzun zamandır biliniyor ki esrarın farklı soyları, bitkinin temel psiko-aktif elemanı olan tetrahidrokanabinolü (THK) değişen oranlarda barındırıyor.
Esrar kullanımının beraberinde getirdiği sersemlik ve yemek yeme isteği aynı zamanda paranoyaklığa da yol açan THK’nın bir etkisi. Bitkinin bir diğer bileşeni olan kannabidiol ise sakinlik ve rahatlık verici bir etken madde.
İçinde bulunan THK’nın kannabidiola oranı, kullanım sonrası ortaya çıkan etki açısından anahtar bir rol üstleniyor. Örneğin 'adi-tip' olarak bilinen marihuana bitkisi soyu, kannabidiola göre çok daha yüksek oranda THK içeriyor ki böylesi ürünler kullanıcılar arasında kaliteli kabul edilerek tercih görüyor.
Geçtiğimiz günlerde İngiliz Psikiyatri Dergisi’nde yayınlanan ve Wired dergisinin aktardığı ilgi çekici bir çalışma, bu tip yüksek THK oranlı bitki soylarının hafıza kaybıyla son derece güçlü bir ilişki içinde olduğunu ortaya koyuyor.
Londra Üniversitesi’nden Valerie Curran rehberliğindeki çalışma ekibi, 134 madde bağımlısı gönüllünün evine konuk olmuş. Gönüllüler, hem ayık hem de kullandıkları maddenin sarhoşluğu içindeyken endişe, hatırlama yetisi ve sözel akıcılık gibi parametreleri ölçen bir dizi psikolojik testten geçirilmiş. Testlerin ardından gönüllünün kendisinin temin ederek kullandığı maddeden bir parça da analiz için laboratuvara götürülmüş.
Yayınlanan sonuçlar, yüksek tetrahidrokanabinol oranına sahip madde kullanıcılarının, sarhoşluk halindeyken yazılı metinleri hatırlamada ayık durumlarına göre belirgin bir güçlük yaşadıklarını ortaya koyuyor. Araştırmacılar bitki içeriğindeki kannabidiol maddesinin artan miktarının, THK’nın hafıza oluşumu üzerindeki negatif etkisini azalttığı görüşünde. Yani bir bakıma uyuşturucu madde “kalitesiyle birlikte” hafıza üzerindeki olumsuz etkisini de yitirmiş oluyor.
1967 yılından bu yana esrarın hastalar üzerindeki etkilerini araştıran Harvard Tıp Fakültesi’nden psikiyatrist Lester Grinspoon, Curran ve ekibinin gerçekleştirmiş olduğu çalışmanın sonuçlarını oldukça önemli buluyor.
Grinspoon’a göre yüksek kannabidiol içerikli kenevir bitkisi, zihni etkileyerek abartılı coşku nöbetlerine neden olmaması nedeniyle, acı, kasılma ve endişe tedavisi için çok daha cazip, yeni bir alternatif durumunda.