Diz üstü ya da taşınabilir bilgisayar isimleriyle bilinen “Laptop” bilgisayarlar, yüksek teknolojinin hızını iş yaşamına taşıyor ve büyük kolaylıklar sağlıyor. Ancak sağlımıza verdikleri zararlarla da olumsuz etkilenmemize yol açıyor.
International Hospital Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Demet Parlar, laptop ile çalışırken kişinin ister istemez öne doğru eğildiğini, birçok kişinin de bilgisayarı kucağına alarak çalıştığını, bunun da duruş bozukluğu, omuz, boyun kuşağı ve bel kaslarının zorlanması ve şiddetli ağrılar duyulmasına neden olduğunu belirtiyor. Klavyeyi kullanırken ise bilek ve omuz eklemleri zorlanıyor, buralarda da ağrılar oluşuyor. Yapılan bilimsel araştırmalara göre el bileğini dakikada 2,5 kez hareket ettirmek ve dakikada 10 kez bileği zorlayıcı hareketleri, tekrarlı olarak yapmak, el bileği ve omuzlarda eklem ağrılarına yol açıyor.
Laptop kullanırken sağlığı korumanın yolları
* Laptop'u mouse ile kullanmak, fazla sayıda bilek ve omuz hareketine yol açar. Bu nedenle klavyeyi kullanmak daha doğrudur. Ellerin aşağı eğik ya da yukarıda olmaması gerekir. En sağlıklı duruş ise bileklerin masa ve klavyeye paralel olarak durmasıdır.
* Oturulan masanın yüksek olmaması, omuzların yüksekte kalmaması gerekir. Düzgün duruş pozisyonunda omuzlar ne aşağı inmemeli ne de yukarı çıkmamalıdır. Yüksek masalar çalışmak için uygun değildir.
* Ayakların altına destek kon malı, ayaklar yere tam temas etmelidir.
* Mouse kullanırken, ele sağa ve sola doğru yelpaze şeklinde hareket yaptırmak zorlayıcı hareketlere neden olur. Bunun için geliştirilen bilek ve eli destekleyici ürünler kullanmak önemlidir.
* Laptop ile çalışırken kişinin başını aşağı ya da yukarı tutmaması, klavyeyi kucağına alarak çalışmaması gerekir. Bu fazla sayıda baş hareketi yapılmasına, boyun ve omuzların tutulmasına yol açar.
* Bel boşlukta kalmamalı, mutlaka desteklenmelidir. Kaykılarak oturulunca bel boşlukta kalır ve çeşitli sorunlar oluşur. Sırt desteği önemlidir. Çünkü sırt kaslarının zayıflaması, kamburluğa neden olur. Bel desteklenirse, belin arka eklemlerine binen yük azalır.
* Tüm bu sorunlar için, özel mouse’ ler, mouse ped’ler, klavyeler, ön kolu destekleyen malzemeler, kol, boyun, sırt yastıkları, bileği destekleyen ürünler bulunmaktadır. Bele ortopedik yastık olmasa da küçük bir yastık da konularak koruma sağlanabilir.
* Çalışırken küçük molalar verilip esneme egzersizleri yapılmalıdır. Boyun, sırt, omuz kuşağı kasları için yapılan egzersizlerin yanı sıra ayağa kalkıp dolaşmak gerekmektedir.
* Çalışma hızı bize vücudumuzu unutturduğu için, ağrılar özellikle akşamları artar; eklem kilitlenmeleri, fibromiyalji gibi sorunlar oluşur. Duruş bozuklukları çeşitli fıtıklara da zemin hazırlar. Çalışma performansı olumsuz yönde etkiler.
* Hem basit hem de başkasına bağımlı olunmayan en güzel egzersizler yürüyüş ve yüzmedir. Haftada en az 3 gün yarım/bir saat süreyle yüzmek ya da her gün bir kaç dakika da olsa egzersiz yapmak çok faydalıdır.
* Haftada 2-3 gün yarım saat süreyle yapılabilecek tüm vücut kaslarını çalıştıran pilates, jimnastik egzersizleri, düşük ağırlıklarla egzersizler de çok yararlıdır. Esneme, güçlendirme evde ya da spor salonlarında yapılabilir.
* Zamana karşı iş yapanlara, yoga, reiki ve meditasyon önerilebilir. Bu çalışmalardaki nefes alma ve zihinsel gevşeme teknikleri oldukça yararlıdır.
Egzersizler neyi sağlıyor?
- İş yapma kapasitesini artırır.
- Kendini iyi hissetmeyi sağlar.
- Eklemler daha iyi beslenir.
- Kardiyovasküler kalp kapasitesi ve solunum kapasitesi artar.
- Düzgün duruşu gelişir. (Kulak, omuz, kalça, ayak bileği aynı eksende olmalıdır.)
Bunların yanı sıra, düzgün ayakkabı seçimi büyük önem taşır. Yürüyüş yapılırken de ayakkabı doğru seçilmelidir. Düz, yere yapışan ve topuksuz ayakkabılar giyilmemelidir. Spor salonunda aletli ya da aletsiz çalışırken boyun çok iyi korunmalıdır.
Vatan