Memorial Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Bülent Aksoy, kış aylarında spor yaparken dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Yaz aylarında; deniz kenarında kısa süreli koşular ve akşam saatlerinde yürüyüşler soğuk kış günlerinde mümkün olmuyor. Bunun yerini evde ve spor salonunda yapılan egzersizler alıyor. Ancak kışın spor yaparken de kişinin hangi sağlık koşullarına sahip olduğu çok önemlidir. Kişi kendine uygun sporu yapmalı, spordan önce beslenme ve uyku düzenine dikkat etmeli, ağır efor gerektiren ve kalbi yoran sporlardan uzak durmalıdır.
Kişi kendine uygun sporları yapmalıdır
Evde veya salonda spor egzersizleri: yoga, aerobik, jimnastik, tae-bo, aikido, modern dans, latin dans, oryantal, step, spinning, plates, olarak sıralanabilir. Bu tür aktiviteler farklı kas ve eklemlere yük bindirir. Bu yüzden kişiye uygunluğu incelenmelidir. Diz sorunu olan kişiler step, spinning gibi egzersizleri, kalça sorunu olanlar tae-bo gibi egzersizleri, omuz, dirsek ve el sorunu olanlar aikido yapmakta zorlanabilirler.
Kışın ev sporları
Kış sporları açık havada yapılabileceği gibi hava şartları nedeniyle salonda ya da evde yapılmaktadır. Evde yapılabilecek sporlar kilo almamak, hacim kazanmak, sıkılaşmak, vücut geliştirmek, kardiyo egzersizleri olarak yapılabilir. Herhangi bir alet kullanmadan evde 3 temel hareket yapılabilir.
Bunlar barfiks, şınav ve mekik hareketleridir.
Barfiks: Kanat, sırt, pazu
Şınav: Göğüs, arka kol
Mekik: Mide yan karın kası ve bacak kaslarını geliştirir.
Evde aletli sporlar da yapılabilir
Aletli olarak evde ağırlık sehpaları, el yayları, pilates topu, sabit bisiklet, koşu bandı kullanılabilir. İp atlama, bisiklet binme, koşu bandı, kardiyo ve aerobik egzersizlere yönelik çalışmalar da kullanılabilir. Bu tip hareketlere ilave olarak spinnig, dans, oryantal, pilates vb. yapılabilir.
Kalbe yönelik sporlar ritmi düzenliyor
Kardiyo egzersizlerinde amaç kalp atım sayısını faydalı atım frekansına getirmek ve bu ulaşılan noktayı uzun süre korumaktır. Egzersiz düşük tempoda, uzun süre yapılmalıdır. Aerobik egzersizler de kalbi ve akciğerleri güçlendirilir ve stresi gideren egzersizler minimum 20-25 dk yapılarak yağ yakımı sağlanır. Egzersizler cinsiyete ve yaşa bağlı olarak süre ve miktar bakımından farklılıklar gösterebilir.
Salonda spor yapıyorsanız…
Spor salonunda spor yapıyorsanız ortam şartlarının da iyi olması gerekmektedir. Kişide bir enfeksiyon olmaması gerektiği gibi spor yapılan ortamın da temiz olması gerekmektedir. Özellikle havuzların temizliğinin uygun olması gerekmektedir.
Spordan önce iyi beslenme ve düzenli uyku şart
Eğer basit bir yürüyüş ve koşu yapılacaksa yürüyüşten önce iyi beslenmek ve glikojen almak önemlidir. Spor yapan kişilerin mutlaka pilav, makarna ve çikolata yemeleri gerekir. Ayrıca alkolden de uzak durmaları şarttır. Normal beslenmede de protein, karbonhidrat ve yağ olmalıdır. Ama 1 saat spor yapacak olan kişinin yanında çikolata bulundurmasında yarar vardır. Şeker hastaları dışında spor yapan kişilerin tatlı yemeleri vücutları açısından yararlıdır. Spordan minimum 45 dakika önce gerekli olan besinler alınmalıdır. Aksi takdirde glikojen miktarı düşeceği için kas yorgunlukları olur, sonrasında de sakatlanmalar, kopmalar ve kırılmalar oluşabilir. Ayrıca spora başladıktan 20 dakika sonra da ufak bir şişe su içmek gerekir. Spor yapan kişinin uyku düzeni de önemlidir. Çalışmadan önce mutlaka ısınma, bitince soğuma hareketleri yapılmalıdır. Giysiler rahat olmalı, t-shirt, eşofman giyilmeli ve giyeceklerin pamuklu, keten gibi teri çeken özellikte olmasına özen gösterilmelidir.
Spor için en uygun saat öğle sonrası
Sabah saatleri sanılanın aksine spor için uygun değildir. En uygun saatler, öğle sonrası 16:00 – 19:00 arasıdır. Vücut bu saatten sonra yemek ve dinlenmek için kendini programlar. Kilo vermek için akşam saatlerinde yapılan spor, sindirim sistemini hızlandırır ve vücutta yağ birikmesini engeller. Günün hangi saati spor yaparsanız yapın, mutlaka su içmeyi ihmal etmemek gereklidir.