GRİP VE NEZLE NASIL AŞILIR
Peki kışın hasta olmak kaçınılmaz mıdır? Elbetteki değil, mevsimsel özelliklere dikkat edip bu konuda bilinçli olmak ve basit birkaç öneriye kulak vererek kış mevsimini sağlıklı bir şekilde geçirmek mümkün. Memorial Etiler Tıp Merkezi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Murat Görgülü, kışın sağlıklı kalmanın yolları hakkında bilgi verdi.
Grip, nezle ve soğuk algınlığına bir çelme takın
İlk olarak sonbaharla beraber salgın halinde görülmeye başlayan virüs enfeksiyonları gelir ki; grip bu hastalıkların en sık görülen formudur. Griple beraber nezle ve soğuk algınlığı denilen virüs enfeksiyonları çok sık görülmeye başlanır. Bu tip solunum yolu enfeksiyonları çok çabuk bulaşması, soğuk ve nemli havada uzun süre canlı kalması nedeniyle genellikle salgınlar halinde gözlenir. Bu salgınlar küçük bölgesel yayılımlar gösterebileceği gibi kıtalararası “pandemi” denilen büyük salgınlar halinde de görülebilir. Bu tip virüs enfeksiyonları hafif soğuk algınlığı bulgularından, çok ağır solunum yetersizliğine gidecek kadar değişik klinik tablolar oluşturabilir. Örneğin aldığımız virüs enfeksiyonu sonrası yalnızca hapşırma, sulu burun akıntısı ve kırgınlık olabileceği gibi; yüksek ateş, öksürük, aşırı halsizlik, kas ağrıları ve krampları, şiddetli baş ağrısı, nefes darlığı hatta solunum yetersizliği görülebilir. Yine bu tip virüs enfeksiyonlarının sonucunda hastalık komplikasyonu olarak zatürre, bronşit ve menenjit gibi hastalıklar da daha sık görülmeye başlar. Bu tip hastalıklar grip sonrası görülebileceği gibi direkt olarak da kış aylarında sıkça görülür.
Kış aylarının başlaması ile birlikte kızamık, kızamıkçık, su çiçeği, kabakulak ve 5. hastalık gibi çocuk hastalıkları da görülmeye başlanır. Bu hastalıklar hem soğuk hava ile birlikte vücut direncinin düşmesi hem de okulda çocukların toplu ortamda bulunmaları nedeniyle sonbahardan itibaren salgın yapmaya başlarlar.
İster viral grip benzeri enfeksiyonlar olsun, ister zatürre, bronşit gibi enfeksiyonlar olsun isterse kızamık gibi çocukluk çağı viral enfeksiyonlar olsun, bu hastalıkların görülmesi hem insan sağlığı için bir sorun ve tehdit hem de dünya çapında önemli bir iş gücü kaybına yol açmaktadır. Bu hastalıkların görülmesinin azalması için en önemli durum aşılanma ve vücut direncinin düşürülmemesidir. Enfeksiyonların önlenmesi için şu noktalara çok dikkat etmek gerekmektedir.
Aşı faktörü çok önemli
Tüm viral solunum yolu hastalıkları, bronşit ve zatürrenin önlenmesinde aşılanma çok önemlidir. Zamanında ve uygun aralıkta yapılan aşı hastalığın oluşmasını engeller ya da daha rahatsızlığın daha hafif atlatılmasını sağlar.
Sentetik giysiler yerine pamuklu olanları tercih edin
Mevsim şartlarına uygun giyinmekte önemlidir; çok sıkı, terletecek naylon içerikli kalın giysiler ya da üşütecek kadar ince giysiler tercih edilmemelidir. Pamuklu ya da yünlü, vücudun hava almasını sağlayan, gereğinde çıkarılıp yeniden giyilebilecek giysiler tercih edilmelidir.
Camlara ve perdelere özgürlük
Zorunlu olmadıkça kalabalık yerlerde ve kapalı yerlerde kalınmamalıdır, kapalı ortamlar sık sık havalandırılmalıdır
Kış meyve ve sebzeleri şifa kaynağı
Bol taze meyve ve sebze tüketimi çok önemlidir. Öğünlerinizde ölçülü bir şekilde yer almasına özen gösterilmelidir. İyi beslenemeyen kişilerde ya da hamile, çocuk ve yaşlılar ile bazı kronik hastalığı olanlarda vitamin takviyesi yapılmalıdır
Yazın olduğu gibi susamasanız da su içmeyi unutmayın
Kışın yaz mevsimine oranla su tüketimi düşmektedir ancak insan vücudu için suyun gerekliliği unutulmamalı ve yeterli sıvı tüketimine dikkat edilmelidir.
Düzenli egzersiz yapılması vücut direncini artırır.
Kış mevsimine uygun egzersizler yapılması sizi hastalıklardan koruyacak önemli noktaların başında gelmektedir. Salon egzersizleri, yüzme, koşu, yürüyüş iyi birer alternatif olacaktır.
Herkes ihtiyacı kadar uyumalı
Uykuya dikkat edilmelidir, uykusuzluk vücut direncini düşürerek daha kolay hastalanmamıza neden olur. Uyku düzenin de yaş, günlük aktivite yoğunluğu ve süresi gibi etkenlere göre iyi ayarlanması gerekir.
Hasta kişilere ve kalabalık ortamlara dikkat!
Öksüren, ateşli kişilerden uzak durmalıdır. Alerjisi bulunan kişilerin alerji tedavileri gerekirse bu mevsimde gözden geçirilmelidir. Yabancı kimseler ile temastan sonrası, özellikle toplu taşıma araçlarından indikten sonra eller yıkanmalı ya da steril mendille temizlenmelidir.
Kış aylarında mümkün olduğunca çok güneş ışığı alınmalıdır.
Yukarıdaki önlemlere karşın hastalık başladığında erken tedavi çok önemlidir. Erken dönemde ve hafif enfeksiyonlarda yatak istirahati, iyi uyku ve beslenme yeterli olacaktır; ancak bu önlemlere ek olarak ateş düşürücü, ağrı kesici ve vitaminler kullanılabilir. Öksürük, balgam, ateş, nefes darlığı gibi durumlarda doktora başvurup tetkik yaptırmak ve uygun tedavi yoluna gitmek gereklidir.