Kardeş kıskançlığının krize dönüşmemesi için ikinci bir bebeğe sahip olma kararını veren anne-babanın bebek geldikten sonra ilk çocuklarına nasıl davranacakları hakkında bilgilenmeleri, tutarlı, dengeli ve sevgi dolu davranmaları önem taşıyor.
Doğum sonrası ile ilgili düzenlemelerin zamanında yapılmasının, hem çocuk hem de anne, babanın kaygılarını azaltacağını belirten Terapi İstanbul Yetişkin ve Ergen Terapisi Uzmanı Psikolog Sevtap Çakmakçı, bu aşamada yapılabileckler hakkında şunları söylüyor: “Eğer bu iş kardeşten sonraya bırakılırsa, çocuğun; onu yerinden eden küçük bebeğe sevgiyle yaklaşmasını beklemek zordur. Çünkü kardeş kıskançlığı, aslında annenin sevgisini, ilgisini kaybetme korkusundan başka bir şey değildir. Ebeveynin ve bütün yakın çevrenin hayranlık dolu ilgisi küçük bebeğe yöneldiğinde çocuk, korkularında haklı çıktığını ve artık yeterince sevilmediğini düşünebilir. Sevgiyi kaybetme kaygısı bir yetişkin için bile çok zor ve travmatik iken, bir çocuktan bu durumu yönetmesini beklemek haksızlık olur. Kardeş geldikten sonraki olumsuz davranışların çoğu dile getirilemeyen kızgınlığın, hayal kırıklığının ve artık eskisi kadar sevilmeyecek olma kaygısının ifadeleridir.“
AİLELER NE YAPMALI?
Öfkesini ifade edebilen bir çocuğun, yeni gelen kardeşi çok daha kolay kabullenebileceğini vurgulayan Çakmakçı’nın ailelere önerileri şu şekilde: “Yapılacak şey, onu ne kadar çok sevdiğinizi ve anladığınızı söylemek, olumsuz duygularını, korkularını, kaygılarını, yargılayıp ayıplamadan ifade etmesine fırsat vermektir. Zaman zaman ne kadar yorgun, kızgın ve çaresiz hissettiğinizi çocuğunuzla paylaşabilirsiniz. Böylece onu, olumsuz duygularını ifade etme konusunda cesaretlendirerek örnek olursunuz. Dile getirilen olumsuz duygular, anlaşıldıklarında ve yargılanıp ayıplanmadıklarında yıkıcı etkilerini yitirir.”
KARDEŞ KISKANÇLIĞINI ÖNLEMENİN YOLLARI
• Anaokuluna başlanacaksa veya oda düzeninde bir değişiklik düşünülüyorsa, bu iş en az 5-6 ay önceden yapılmalı. Böylece çocuk evden uzaklaştırıldığı duygusunu yaşamaz.
• Anne, baba ya da aile yakınları işbirliği yaparak, çocuğa ayrılan zamanın mümkün olduğunca aynı kalmasına dikkat etmeli ve doğumdan önceki düzenin eskisi gibi sürmesi sağlanmaya çalışmalı.
• Anne, babanın uygun gördüğü konularda, kardeşe dair verilecek kararlara katılması sağlanabilir. • Eğer istekliyse, kardeşi ile ilgili işlerde yardımı istenebilir. Yaptığı katkılar ve yardımlar abartılmadan takdir edilmeli.
• Birlikte ilk çocuğun bebeklik albümlerine bakılarak aynı evrelerden geçtiğini, ne kadar tatlı bir bebek olduğunu ve ne çok sevildiğini anlatmak işe yarayabilir.
Çakmakçı, bütün önlemlere rağmen bu süreçte sorunlarla karşılaşılabileceğini belirterek, kardeşini kabul etmesi için çocuğa zaman tanımanın gerekli olduğunu söylüyor. Acele edilmemesi ancak bu süreç uzayıp; çocuğun iştahında değişiklik, bebeksi davranışlar, parmak emme, alt ıslatma, aşırı öfkelenme gibi durumlar görülmesi halinde ise bir uzmana danışılması öneriliyor.