Ülkemizde nisan ayında piyasaya sürülen aşısıyla gündeme gelen rahim ağzı kanseri, meme kanserinden sonra kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türü olma özelliğini koruyor.
Servikal kanser veya serviks kanseri olarak da adlandırılan rahim ağzı kanserine yol açtığı bilinen HPV virüsüne karşı geliştirilen aşı, tartışmalara rağmen bu kanser tipine karşı korunulabileceği bilincinin biraz olsun yerleşmesini sağladı.
HPV aşısı, önerildiği yaş gruplarının dışında kalan, orta yaş kesimindeki kadınlara hatta ergenlik çağındaki erkeklere dahi uygulanır hale geldi.
Artık korunulabilir bir hastalık
Aşının 'çığır açtığı’ en önemli nokta, artık rahim ağzı kanserinin korunulabilir bir hastalık olarak kabul edilmesini sağlaması oldu. Bu nedenle Uluslararası Kadın Hastalıkları ve Doğum Federasyonu da rahim ağzı kanserinin önemine dikkat çekerek, korunma yöntemlerinin yaygınlaştırılması gerekliliğinin altını çiziyor.
Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Başkanı, Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Tezer Kutluk, dünyada her iki dakika bir kadının rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini vurguluyor.
Prof. Dr. Tezer Kutluk, rahim ağzı kanserinin önemi ve yaygınlığıyla ilgili sorularımızı yanıtladı.
Rahim ağzı kanserini tüm kanser türlerinden ayıran özellik nedir?
Rahim ağzı kanserini diğer kanserlerden ayıran en önemli özelliği, ''insan papilloma virüsü'' adı verilen HPV’nin bu hastalığa sebep olmasıdır. Dolayısıyla bu kanserin sebebi, kesin olarak bilinmektedir. Sebebin iyi bilindiği durumlarda da hastalıkla mücadele daha kolay olabilmektedir.
Serviks kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında kaçıncı sırada yer alıyor?
Serviks kanseri, tüm dünyada kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci en sık görülen kanser türüdür.
Her yıl 2000 yeni vaka çıkıyor
Dünyada ve Türkiye’de her yıl kaç vakada serviks kanseri teşhis ediliyor?
Dünyada her yıl 500 bin civarında kadın, serviks kanserine yakalanıyor. Türkiye’de ise 2002 yılı rakamları, her yıl 1350 serviks kanseri olduğunu gösteriyor. Ancak her yıl görülen yeni vaka sayısının 1500 - 2500 arasında olduğu tahmin ediliyor. Bu, önümüzdeki 10 yılda önlem alınmazsa 15 bin kadının bu hastalığa yakalanacağı anlamına geliyor.
Hastalığın Türkiye için önemi nedir?
Taramaların yaygın yapıldığı ülkelerde serviks kanserine karşı savaşta önemli bir yol alınmıştır ve serviks kanserinden ölümler azaltılabilmiştir. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde taramalar çok yaygın yapılmamaktadır. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerde ekonomik nedenlerle aşı da yaygın kullanılmamaktadır.
Ülkemizde de bir taraftan serviks kanseri taramalarını yaygınlaştırmalıyız. Diğer taraftan da aşı hakkında toplumu bilgilendirerek zaman içinde aşı kullanımını yaygınlaştırmalıyız. Her yıl bin 500 vaka görülse bu 10 yılda 15 bin serviks kanseri demektir. O halde bu hastalıkla savaşta Türkiye de yol almak zorundadır.
Tüm dünyada kaç kişi HPV ile enfekte?
İnsan papilloma virusuyle enfekte ancak anormallik saptanmayan 300 milyon kişi vardır. Genital bölgede HPV’ye bağlı siğil olan 30 milyon kişi vardır. 30 milyon kadar düşük dereceli, 10 milyon kadar yüksek dereceli 'kanser öncülü hastalığı’ olan kişi vardır. Bu rakamlar şöyle yorumlanabilir. Serviks kanseri riski taşıyan çok sayıda insan vardır. 2002 yılında bu virüsle enfekte olanlardan 493 bini, serviks kanserine yakalanmıştır.
Taramayı ihmal etmeyin
Rahim ağzı kanseri, aşıyla korunulabilmesi avantajı sayesinde artık diğer kanserlerden farklı değerlendirilecek diyebilir miyiz?
Bu hastalıkla savaşta iki temel yöntem vardır. Birincisi, uzun yıllardır bilinmekte olan ''serviks kanseri taramasıdır''. Pap smear testi adı verilen muayene ve incelemelerle serviks kanseri, çok erken dönemde teşhis edilmekte ve tedavi edilebilmektedir.
Aşı ise serviks kanserinden korunmada çok önemli bir gelişmedir. Aslında Hepatit B aşısı ile tüm dünyada karaciğer kanserlerinden korunmada önemli bir yol alınmaktadır. HPV aşısı ile serviks kanserlerinin yüzde 70 - 80’ini önlemek mümkün olacaktır. Bu gerçekten önemsenmesi gereken bir durumdur.
Rahim ağzı kanseri nedir?
Rahim ağzı kanseri, uterusun (rahim) üst kısmı ile vajinayı birbirine bağlayan konik biçimli serviks (rahim ağzı) bölgesinde ortaya çıkar.
Rahim ağzı kanseri, HPV infeksiyonuna yanıt olarak serviks duvarında anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmaysıyla gelişmeye başlar. Anormal servikal hücreler bir araya gelerek tümör - kitle oluşturabilir.
Benign (iyi huylu) tümörler yayılmaz ve genelde zararsızdır. Malign (kötü huylu) tümörler ise bulundukları yerden yayılarak hayati tehlike oluşturan kansere dönüşürler.
Ayşegül Aydoğan Atakan
Milliyet