Araştırmalar, erken teşhis ve gelişen tedavi seçeneklerine rağmen kişileri en fazla korkutan ve çaresizlik hissi yaratan hastalığın kanser olduğunu gösteriyor. Uzman Klinik Psikolog Seren Öztoprak, bu durumun ya sürekli hastaneye taşınma ya da doktora gitmekten korkarak yaşanılan ciddi olabilecek sorunlara bile kayıtsız kalma sonucunu getirdiğini vurguluyor.
HASTALIK KORKUSU DOĞURUYOR
Hastalık korkusuna sahip kişinin genellikle bedensel bir belirti de olmadan sürekli bir hastalığı olduğunu veya olacağını düşündüğünü söyleyen Psikolog Seren Öztoprak, teşhis konulabilmesi için öncelikle söz konusu kişinin en az altı ay bir hastalıkla uğraşıp uğraşmadığına ve yoğun bir kaygı yaşayıp yaşamadığına baktıklarını belirtiyor. Böylesi bir durumda kişi kendisinde birden fazla hastalığın varlığından korkabildiği gibi kanser benzeri tek bir hastalık grubuna da odaklanabiliyor.
AİLE ÖYKÜSÜ DE ÖNEMLİ
Çocuklukta kişinin kendisinin ya da yakın bir aile bireyinin yaşadığı ciddi bir rahatsızlık, ailenin hastalıklara karşı tutumu (örneğin aşırı kaygılı ebeveynler), bedensel duyumlara karşı aşırı hassasiyet geliştirmek ve bunun kaynağının farkında olmamak ya da bu tür duyumları hastalık olarak yorumlamak bu korkunun kaynağını oluşturuyor.
Kişinin kendisinin ya da yakınlarının kanser olabileceği endişesinin günlük yaşantının içine sızdığını ve hayatını zorlaştırdığını belirten Psikolog Seren Öztoprak, birçok kişinin korku kaynağından uzak durarak fobileriyle baş edebilmesine karşın karsinofobi yaşayan insanların bu korkudan sakınamadığına dikkat çekiyor. Bu hastalıkla bir şekilde temasta olan, yakın bir aile üyesi ya da arkadaşı kanser tanısı alan, bir sevdiğini kanserden kaybeden, kendisi yakın zamanda biyopsi yaptıran ve kendisini kanser odaklı haber, film veya hikâyelere fazlaca maruz bırakan kişiler, korkularını dizginleyemezse durum karsinofobiye dönüşüyor.
FARKLI DAVRANIŞLAR ORTAYA ÇIKAR
Kanser olma korkusunun yarattığı yoğun anksiyete insanları farklı davranışlara sevk ediyor. Sağlıkla ilgili yoğun endişe yaşayıp sık sık doktora giden, tetkik yaptıran ve kanser olmadığına ikna edilme ihtiyacı hisseden bir grup insan olduğu gibi kötü haber almaktan ve endişelerinin doğrulanma ihtimalinden korkarak doktora gitmeyi erteleyen ya da reddeden bireyler de mevcut.
DOĞRU KAYNAK ÖNEMLİ
Psikolog Seren Öztoprak, kişinin bu durumla baş edebilmesi için ilk şartının korkusunu dile getirmekten kaçınmaması olduğunun altını çiziyor. Vücudun kanser belirtileri açısından sürekli takip edilmemesi, sağlıklı bir yaşam tarzı geliştirilmesi, düzenli sağlık kontrolleri yaptırılması ve bunların sonuçlarına itibar edilmesi, kanseri atlatmış kişilerle temas kurulması ve ayrıca profesyonel yardım almaktan kaçınılmaması da öneriler arasında yer alıyor. Kanser hastalığını atlatan ancak tekrar etmesinden yoğun kaygı duyan kişilerin de kendilerine korku ve kaygının hayatta kalmayı sağlayan normal içgüdüler olduğunu hatırlatarak korkularını kabul etmesi, stresi mümkün olduğunca azaltması ve tedavi sonrası kontrollerini de aksatmaması gerekiyor.
BU DURUMLARDA YARDIM ALINMALI
Endişe ve kaygılarınız ilişkilerinizi, günlük faaliyetlerinizi, hatta doktor randevularınızı etkiliyorsa
Gelecek hakkında umutsuz hissediyorsanız
Uyuma ya da yemek yemede zorluk yaşıyorsanız
Eğlenceli aktivitelere katılmaktan kaçınıyorsanız
Konsantrasyon ve karar verme sorunlarıyla karşılaşıyorsanız
Hiçbir şeyin yolunda gitmediğini hissediyor, karamsarlığa kapılıyorsanız
Alışılmadık derecede unutkansanız.