1982 İstanbul doğumlu olan Psk. Elçin Şayan, 2006 yılında Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji bölümünden mezun oldu. 2010’da da İstanbul Üniversitesi Psikososyal Onkoloji bölümünde yüksek lisansını tamamladı. 2010’dan bu yana Neolife Tıp Merkezi’nde Psikoonkolog olarak görevini sürdürüyor. Kanser hastaları ve ailelerine özgü destek dalı olan psiko-onkoloji, çoğu zaman hasta yoğunluğu nedeniyle hastanelerde kanser tedavisinin bir parçası olamıyor. Ancak Türkiye’de ilk kez bir kanser merkezinde hasta, teşhisi aldığı andan itibaren psikolojik destek de almaya başlayacak.
Neden psikloğa ihtiyaç var?
Kanser, genel tıp içerisinde kriz, uyum bozuklukları ve depresyonun en fazla görüldüğü hastalık grubu. Görülme sıklığına göre psikolojik rahatsızlıklar; hastalığa uyum sorunları, anksiyete (kaygı), depresyon ve organik beyin sendromu uyum bozukluğu, depresyon, organik ruhsal bozukluk ve kişilik bozukluğu şeklinde sıralanabilir. Bu nedenle kanser tedavisinde psikolojik desteği tedavinin bir parçası olarak görmek gerekir. Bu desteği verecek olan kişiler ise psikoonkologlardır.
Psikoonkolojide sistem nasıl çalışıyor?
Klinik psikologdan farklı olarak psikoonkolog, sağlık psikolojisi çatısı altında onkoloji eğitimi alan uzmandır. Hastalık psikolojisi, kansere verilen tepkiler, kanser yaşantısı, tedavinin etkileri, kansere eşlik eden psikolojik sıkıntılara, hasta ile yakınlarına müdahale ve destek hizmetlerine odaklanır. Kanser, hasta için olduğu kadar ailesi için de bir kriz durumu yaratır. Bu krizi başarıyla yönetmek tedaviye ve tedavi sonrası yaşama olumlu katkı sağlar. Hastalığın tipi, evresi, uygulanan tedaviler, kişinin yaşam ve kişilik özellikleri gibi pek çok etkene bağlı olarak etkileri değişir. Bu sebeple, ilk andan itibaren bir psikoonkologla çalışmak kişiye özel tutum ve davranışların, başa çıkma yöntemlerinin belirlenmesi ve uygulanması açısından önemli ve faydalı olabilir.
Destek grupları etkili
Kanserli hastanın psikolojik durumu için bir destek veriliyor mu?
Kanser ile savaşta en önemli aşamalardan biri de hastaların moral ve psikolojilerinin iyi olması. Bu nedenle kansere multidisipliner açıdan yaklaşırken psikolojik desteği de unutmamak gerekiyor. Psikolog ve psikiyatrist denetiminde yapılan birebir çalışmaların yanı sıra destek gruplarının da çok etkili olduğu tartışılmaz bir gerçek. Neolife da kanserli hastaların bu tip destek gruplarının içinde yer alması sağlanıyor. Gruplarda konu ile ilgili uzman profesyonellerin yanı sıra daha önce bu hastalık ile savaşmış ve deneyimlerini paylaşmaya hazır bireyler ve halihazırda kansere karşı mücadele veren diğer hastalar bulunuyor. Destek gruplarının amacı hasta bireylere yaşamakta oldukları süreç ile ilgili olarak bir sosyal paylaşım platformu sağlamak.
Hastalığın her aşamasında
Ne gibi destekler sağlanıyor?
Günümüzde her geçen gün artan sıklıkla görülen kanserin, hastalar üzerinde psikolojik etkileri göz ardı edilmemeli. Bugün birçok tedavi merkezinde kanserin biyolojik tedavisi planlanırken, hastalığın psikolojik yönü yadsınmıyor. Oysa kanserin tedavi süreci ağır ve uzun sürdüğü için hastalarımızın psikolojik destek almaları ruh ve beden sağlığının korunmasında en önemli noktalardan biri. Psikolojik destek sürecinde kanserin yol açtığı psikolojik erozyonun her aşamasında (1. Aşama: Tanı konma, 2. Aşama: Tedavi dönemi, 3. Aşama: Hastalığın yineleme dönemi, 4. Aşama: Hastalığın kötüleşmesi) hastalara yaşayabilecekleri yalnızlık, uyum güçlüğü, depresyon, öfke, inkar, kaygı gibi durumlarla başa çıkabilmek için yöntemler sağlamayı hedefliyor. Uzman psikiyatr ve psikologlar hastalara tanı aşamasından tedavi sonrası uyum dönemine kadar ihtiyaç duydukları tüm süreçlerde profesyonel yardım veriyor.