Dilara KOÇAK / MİLLİYET
Birçok aile çocukları kahve istediği zaman ne yapacağını bilemez. ''Çocuklar kahve içmez'' en sık kullanılan cevaptır. Hatta ben küçükken ''kahve içersen kapkara olursun'' diyerek de bizi korkuturlardı. Eminim çok daha farklı cevapları olanlar veya kendi deneyimlerini hatırlayanlar vardır.
Anne babaları kahve içindeki kafein endişelendiriyor ve sadece kahvede kafein varmış gibi düşünüyorlar. Oysa diğer yumuşak içeceklerinde kafein içerdiğinin birçok kişi farkında değil. Buna rağmen çocukların arada sırada kafein alması öyle çok kötü bir şey de değildir. Ama özellikle küçük yaşlardaki çocuklarınızın kafein tüketimini minimum derecede tutmak en iyisi olacaktır.
Buna rağmen çocukların almaları gereken kafein miktarlarını gösteren detaylı bir kılavuz henüz birçok ülkede geliştirilmemiştir. Kanada’da hazırlanan bir kılavuzda okul öncesi dönemde olan çocukların günde 45 miligramdan daha fazla kafein almaları önerilmemektedir. Bu değerler ortalama 355 mililitre kafeinli içecek veya 43 miligram çikolataya karşılık gelmektedir.
Kafein çocukları nasıl etkiler?
Bu uyarıcı madde, çocukları ve yetişkinleri aynı düzeyde etkilemektedir. Kafein birçok bitkinin yapraklarında ve tohumunda bulunan doğal bir maddedir. Kafein, santral sinir sistemini uyardığı için bir nevi uyaran olarak düşünülmektedir. Düşük oranlarda alınan kafein miktarı kişinin daha enerjik ve dikkatli olmasını sağlar.Çocuklar için kafeinin büyük bir bölümü şekerli içecekler, çay, kahve çikolata ve çikolatalı ürünlerde bulunmaktadır. Bazı aileler daha iyi bir alternatif olduğunu düşündükleri için çocuklarına soğuk çay vermektedirler. Ancak soğuk çayda da şeker ve kafein bulunmaktadır.
Çocuklarda kafein tüketimlerinin sınırlanmasının nedenleri;
Günde 300 - 350 mililitre şekerli ve kafeinli içeceklerden içilmesi, çocuklardaki obezite riskini yüzde 60 oranında arttırır. İçinde kafein bulunan şekerli içeceklerin aşırı tüketimi boş kalori verir. Bu tür içecekleri tüketen çocuklar ayran, süt gibi diğer içecek kaynaklarından almaları gereken vitamin ve mineralleri alamaz. Çocuklar genelde üçüncü ve sekizinci sınıfta şekerli ve kafeinli içecek tüketimini artırmakta ve bu yüzden sağlıklı kemiklere ve dişlere sahip olabilmek için sütten almaları gereken kalsiyumu alamayabilmektedir.
Çocuklar şekerli ve kafeinli içeceklerden çok içtiklerinde, yüksek şeker içeriklerinden dolayı diş çürüklerine ve asitten dolayı diş minesinde aşınmaya neden olur. Kafeinin diüretik olması nedeniyle aşırı tüketim sonucu vücuttan su atılımı olmaktadır ve bunun sonucunda da dehidratasyon (vücudun susuz kalması) gelişmektedir. Özellikle sıcak havalarda kafeinli içecekler seçilmemelidir çünkü çocukların terleme sırasında kaybettikleri suyun yerine konulması gerekmektedir.Kafeinin boy uzamasını durdurup durdurmadığı tartışılmaktadır fakat şu ana kadar bunu destekleyen bir araştırma çıkmamıştır.
Kafeini kısıtlamak
Çocuğunuzu kafeinden uzak tutmak istiyorsanız çocuğunuzun kafein içeren şekerli içeceklerin tüketimini en aza indirmesini sağlamaya çalışın, çikolata tüketimini sınırlayın. Kafeinli içeceklerin yerine su, süt ve yüzde 100 meyve suyu vermeyi deneyin. Çocuğunuza yanında taşıması için yarım litrelik sular verebilirsiniz. Tabii ki arada sırada kafeinli içeceklerden de içmesine izin verebilirsiniz ancak kafein içeriği en az olan içecekleri onun yerine siz seçebilirsiniz. Ergenlik dönemindeki çocukların kafein alımlarına da dikkat edilmelidir. Çocuğunuzun özellikle ders çalışmak için uyanık kalmak amacıyla kafeinli içecekler içmeyi alışkanlık haline getirmemesini sağlamaya çalışın ama çocuğunuzun doğum günü partilerinde bir parça çikolatalı kek ve sıcak kakao içmesine tabi ki müsade etmelisiniz.
Bir yaşına gelene kadar inek sütünden kaçının
Düşük yağlı diyetlerin bir parçası olarak çocukların yağsız süt tüketmesi gerektiğini biliyorum.Fakat tam yağlı sütten yağsız süte geçişin hangi yaşta olması doğrudur?
Çocuğunuzun ilk yıllarında anne sütü beslenme için en iyi seçim olacaktır. Çocuğunuz bir yaşına gelene kadar inek sütünden kaçınınız. İki yaşından küçük çocuklarda yağı azaltılmış sütleri tercih etmemelisiniz. Bebeğinizin günlük diyetinde yağ almasının gerekliliğinin birçok nedeni vardır. Özellikle sinirsel gelişimi için. 1 -2 yaş arasında ki çocuğunuza tam yağlı sütlerden verin. Eğer gelişmelerinde bir problem yoksa iki yaşından itibaren az yağlı sütleri tercih edebilirsiniz.