MİLLİYET - Bundan önceki yazılarımda yorgunluktan ara ara bahsetmiştim. İçinde bulunduğumuz ekonomik durum mu, kışın karanlık havalarının etkisi mi bilinmez ama son zamanlarda katıldığım davetlerde konuştuğum hanımlar, sıklıkla kendilerini yorgun hissettiklerini dile getiriyorlar. Tabii karanlık kış günlerinin depresif etkisi veya özellikle eşlerinden sıklıkla duydukları ve belki de yaşadıkları piyasanın bugünlerdeki önü görünmeyen tedirgin durumu insanların böyle kendilerini yorgun ve isteksiz hissetmelerine neden olabilir. Yine de hanımların yorgunluk sebeplerini kısaca bir gözden geçirelim. Tabii burada yazacaklarım ilk akla gelenler, bunların dışında çok çeşitli hastalıklar da yorgunluk nedeni olabilir.
Bir aydan fazla devam eden bir yorgunluk hali, muhakkak doktorunuz tarafından değerlendirilmelidir.
Kansızlık
Âdet dönemleriniz uzun sürüyorsa jinekolojik problemleriniz varsa ya da yakın zaman önce doğum yaptıysanız, bunlara bağlı kan kaybı nedeniyle kansızlık (anemi) gelişmiş olabilir. Kansızlık kadınlarda yorgunluğun baş sebeplerinden biridir. Kansızlığın diğer nedenleri başka sebeplerden kanamalar (örneğin sindirim sisteminden gizli kanamalar) veya demir, folik asit ya da vitamin B12 eksikliği olabileceği gibi bazı başka hastalıklar da olabilir. Kansızlık durumunda, “Önemli değil ben zaten hep biraz kansızdım” demeyin, bu durumu muhakkak doktorunuzla görüşün.
İdrar yolu enfeksiyonu
Kadınların çoğunda idrar yolu enfeksiyonu yanma veya sık idrara gitme ihtiyacı gibi belirtilerle birlikte ise de bazı hastalarda hiçbir belirti olmayabilir ya da belirtiler hafif olduğundan fark edilemeyebilir. Bazen sürekli yorgunluk da bu gibi idrar yolu enfeksiyonlarının tek belirtisi olabilir. Doktorunuzun tedavisinden bir süre sonra yorgunluk veya başka belirtiler yine ortaya çıkarsa, yeniden idrar testi yaptırın, çünkü bazen idrar yolu enfeksiyonları sık sık tekrarlar.
Tiroid bezinin yetersiz çalışması
Genel olarak enerji düzeyiniz hep düşükse, kendinizi tükenmiş ve hatta biraz depresyonda gibi hissediyorsanız bunların sebebi yavaş çalışan tiroid bezi olabilir. Kadınlarda sanıldığından çok daha yaygın olan tiroid bozukluğu doktorunuz tarafından tiroid hormonlarının düzeyinin saptanmasıyla teşhis edilebilir.
Besin intoleransı
Besin intoleransını, besin alerjisi ile karıştırmamak gerek. Bazı besinler yendikten sonra birkaç güne varan sürelerde yorgunluk, baş ağrısı ve başka şikâyetlere sebep olabilirler. Bu besinlerin farkında olmadan sürekli yenilmesi de kendinizi, sürekli yorgun hissetmenize neden olabilir. Böyle bir şüpheniz varsa doktorunuzla bu konuyu konuşun, o gerek görürse sizden besin intolerans testi isteyebilir.
Kadınlarda kalp hastalığı
Kalp hastalıkları kadınlarda bazen erkekler gibi belirtileri vermeyebiliyor ve bulgular hareketten sonra yorgunluğa neden olabiliyor. Eğer bu basit hareketlerle gelen yorgunluk hissi birdenbire ve sebepsiz yere ortaya çıktıysa, bu ciddi durumların habercisi olabilir, hiç beklemeden doktorunuza danışın.
Uyku apnesi
Yeterli uyku uyumuyorsanız bu bir yorgunluk sebebi olabilir, bu hepimizce bilinen bir konu. Peki ya yeterli uyku uyuyup da aslında uykunuzu alamadığınızı bilmiyorsanız. Uyku apnesi olarak bilinen durumda, siz uykuda iken genellikle her gece birçok kez nefes almanız durur ve bu nedenle farkında olmadan çok yetersiz bir uyku uyursunuz. Nefes almayı her kestiğinizde aslında uyku döngünüzü bozacak kadar uyanırsınız, ama bunun farkında olmazsınız. Sonuç, gece kaç saat uyursanız uyuyun bütün gün yorgun olmanızdır. Uyku apnesi çoğunlukla aşırı kilolu veya obez kişilerde görülmekte. Uyku apnesi konusunda uzman bir doktorun yardımıyla uyku laboratuvarında bu hastalığa tanı konulması mümkün. Uyku apneniz varsa doktorunuz kilo verme ve sigarayı bırakma gibi yaşam tarzı değişimleri önerecektir. Uyurken hava yollarını açık tutan cihazlar veya nefesle tetiklenen basınçlı hava cihazları kullanılabilirsiniz. Aşırı durumlarda, yeterli hava akımının sağlanması için ameliyat gerekebilir. Uyku apnesi, tedavi edilmediğinde, inme veya kalp krizi de dahil olmak üzere çeşitli sağlık risklerine neden olmaktadır.