Bilimsel ve teknolojik gelişmeler baş döndürücü hızla artıyor..Bilgisayar da bu hızla hayatımızın her köşesine girdi. Katkıları yanında bazı zorlukları da getirdi.Kontrolsüz kullanıldığı zaman problem başlıyor. Özellikle çocuklar ve gençlerde... Psikolojik ve bedensel gelişimlerini, sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor ve okul başarılarının düşme nedeni olabiliyor. Bilgisayar ve internete bu düşkünlüğün bağımlılık boyutları inceleniyor. Psikiyatrik sınıflamalar içinde yer alması gerektiğini düşünenler de var, buna karşı görüşte olanlarda...
Bağımlılık söz konusu olduğunda kriter olarak kabul edilenler: Belirli bir eylem düşüncelere, duygulara ve davranışa hakim olur. Eylem sonucunda duygu durumunda değişiklik gözlenir.Aynı etkiyi göstermesi için belirli aktivitelerin miktarında artış olur. Engellendiğinde ortaya çıkan, hoş olmayan duygular ya da fiziksel etkiler gözlenir. Bağımlı olunan yaşamın merkezine geçtiğinden çevresi ve kendisi ile çatışmalar yaşanır. Kaçınma ve kontrolden sonra bile tekrar oluşması eğilimi söz konusudur.
Bu çerçevede insanın bilgisayar ve internetle ilişkisine bakıldığında; bilgisayar kullanımı ile ilgili
etkinliklerden zevk alma, mutlu olma ve rahatlama, bilgisayar kullanılmadığı zamanlarda huzursuzluk, sosyal, ailevi ve eğitim/iş alanında yapılan etkinliklerden uzaklaşma ve aksamalar oluşması, boşluk hissetme, bilgisayar kullanılmadığı durumda, maddi konularda risk alma, günlük yaşamın büyük bir bölümünü bilgisayar başında geçirme, bilgisayarın başında geçirilen süreyi kontrol edememe gibi sıkıntılar ortaya çıkabilir.
Bunların yanında , baş,bel,sırt ve boyun ağrısı, gözlerde kuruma-yaşarma, kişisel hijyene verilen önemde azalma vb. sorunlar görülebilir.Uzun süreli bilgisayar kullanımının yarattığı fizyolojik sorunlara daha detaylı bakacak olursak; boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, elde uyuşukluk, genel yorgunluk gibi şikayetler ortaya çıkmaktadır. Zamanla aşırı bilgisayar kullanımı ve çalışma alışkanlıkları sonucu bazı bedensel bozukluklar ve sorunlar gelişebilir. Belli bir duruşta uzun süre kalmakla boyun kasları kasılır. Bu durum boyunda, bazen boyunla beraber başın arka kısımlarında ağrı sertlik ve uyuşukluğa yol açar. Sabit bir noktaya sürekli bakmak gözleri yorar. Ayrıca ekrandaki görüntü ve ışık ayarının iyi yapılmamış olması, monitör ışığının titreşimli olması da göz yorgunluğunda etkili olur. Bunlara uykusuzluk da eklenebilir ve böylece uzun süre bilgisayar kullanan kişilerin gözlerinde yorgunluk hissi, kızarıklık ve yanma ortaya çıkar.Bilgisayar, özellikle internet kişilerin aktif katkısına ve ilgisine bağlı olduğundan uyanık tutar. Bilgisayar tutkunu gecenin geç saatlerine kadar bilgisayar başındadır. Uyku azlığı sonucu sürekli olarak kendini yorgun hisseder, çabuk sinirlenir, konsantrasyon gücü azalmıştır, iş verimi düşer.Tüm bu fizyolojik sıkıntılar diğerlerini bir kenara bıraksak bile gelişme çağındaki genç ve çocuğu daha da fazla olumsuz etki altında bırakabilir.
İnterneti sağlıksız kullanan kişi, çocuğuna, arkadaşlarına, eşine vereceği zamanı sanal dünyaya verir. İşinde, okulda bilgisayarla ilgili hayaller kurar. Öğrenci vaktini ders çalışma yerine bilgisayar başında geçirir. Sanal dünyayı gerçek dünyadaki ilişkilere tercih eder. Bilgisayar tutkunluğu nedeniyle çevreden eleştiri ve uyarılar alır. İstediği halde bilgisayara olan ilgisini sonlandıramaz ve ayrı kalamaz.
Okul çağındaki çocuklara bakıldığında bilgisayar ve Internet’in uygunsuz kullanılışı; şiddet içeren oyunlar, uzun süreli kullanım, uygun olmayan sitelerin gezilmesi, uygunsuz ve gereksiz sohbetler ve bunların getirdiği yorgunluk, uykusuzluk, dikkat bozuklukları, çevreye ilgisizlik, gerçek hayattan kopma, ekonomik zorluklar olarak sıralanabilir.
Bu sorunların çözümünde ise her zaman olduğu gibi okul aile işbirliği ile ailelerin ve çocukların bilinçlendirilmesi, bilgisayar ve Internet’ten yararlanma yollarının öğretilmesi uygun olacaktır. İnterneti çocuklarınızla beraber kullanın. Çocuklarınıza kendi kişisel bilgi adreslerini ve ailevi bilgilerini internette bir başkasına vermemeyi öğretin. Gençlerin genellikle hangi sitelere girdiklerini öğrenmek, bilgisayar ve Internet hakkında konuşmak faydalı olabilir. Aileler gençlere daha fazla zaman ayırmalıdır. Okul ve arkadaş çevreleri hakkında sohbet etmeli hoşlandığı,ilgi duyduğu konular ile kaygı ve sorunlarını aile ile konuşması sağlanmalıdır.
Çocuk veya gencin aile içinde sorumlulukları paylaşmaları istenmeli. Bilgisayar ve internet dışında da hobi geliştirmeleri teşvik edilmeli, kitap okuma,müzik aleti çalma gibi.
İnternet bağımlılığından kurtulmak isteyenlere öneriler; belirli amaçla internet ve bilgisayar kullanın, günlük internet kullanım saatlerini belirleyin ve bu kurala mutlaka uyun, arkadaşlarınıza sosyal ortamlarda daha fazla zaman ayırın, sosyal aktivitelere sinema, tiyatro, müze, sportif faaliyetler gibi zaman ayırın, internetin faydaları ve zararlarını muhasebe edin, ayrıca yardım için destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemlere başvurabilirsiniz.