Sağlığı, günlük hayatı, iş yaşamını ve hatta ilişkileri bile olumsuz etkileyebilen bir hastalık olan insomnia yani uyuyamama hastalığıyla ilgili Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Nalan Kayrak, şu bilgileri verdi:
* İnsomnia ya da uykusuzluk nedir?
En sık şikayet nedeni olan uyku bozukluğu; uykuya dalmakta çekilen zorluktur. Eğer yattıktan sonra uykuya geçmek yarım saatten fazla sürüyorsa; uykuya dalma zorluğu şeklinde uykusuzluktan söz edilebilir ve bir uzmana gitmenin vakti gelmiştir.
İDEAL UYKU SÜRESİ YOK
* Uykuya dalamamaktan başka tür uykusuzluklar da var mı?
Evet. Bazen uykuya dalmakta problem olmaz ama sabah erken uyanılır ve tekrar uyumak mümkün olmaz, ki bu da bir uykusuzluktur. Uykusuzluğun bir başka şekli de gece sık sık uyanmaktır. Bu tür uykusuzluğu olanlar şikayetlerini, 'uyuyorum ama aslında beynim uyumuyormuş gibi geliyor' ya da 'uyanıyorum ama neden uyandığımı anlayamıyorum ve tekrar uykuya dalamıyorum' şeklinde anlatır. Ayrıca horlama, uykuda soluk kesilmesi gibi nedenlerle kişinin uykusunun sık sık bölünmesi ve bunun farkında olmaması nedeniyle uykusuz kalması şeklinde uykusuzluk vardır. Uykusuzluk türlerinin birbirinden ayrılması; uykusuzluğun sebebini anlamak ve doğru tedavi için önem taşır.
* İdeal uyku süresi nedir?
Ortalama 7-7.5 saat uyumak, yetişkin insanlar için yeterlidir. Ama bu süre herkes için standart değildir; yani ideal uyku süresi diye bir kavram yok. Uyku ihtiyacı kişiden kişiye 4 ile 11 saat arasında değişir.
* Uyku süremizi kısaltabilir miyiz?
Hayır. Genetik olarak gecede kaç saat uyumaya programlandıysak o kadar süre uyumamız gereklidir. Bizi dinlendiren uyku süresi 7 saat ise bunu 5 saate indirmek mümkün değildir. Geçici sürelerle yapabiliriz ama uzun süre bunu yapmaya çalışırsak, bedelini sağlımızda bozulma şeklinde ödemek zorunda kalırız.
* Uykusuzluk sağlığı bozar mı?
Kısa süreli uykusuzluklarda; gündüz uyuklama, halsizlik, işe ve düşünmeye odaklanma zorluğu ve isteksizlik görülür. Uzun süren uyku yetersizliği ise; sinirlilik, depresyon, unutkanlık, algı bozukluğu, psikiyatrik bozukluklar ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar.
HEMEN ENDİŞELENMEYİN
* Doktora ne zaman gidilmeli?
Birkaç günlük uykusuzluklar tedavi gerektirmeyebilir. Uykusuzluk şikayeti bir aya kadar uzadıysa doktora gidilmeli.
* Uyku laboratuvarının tanı ve tedavide etkisi var mı?
Evet var ama öncelikle uykusuzluk şikayeti olan kişiyle görüşme yapılmalıdır ki tanı için uyku laboratuvarına gerek olup olmadığına karar verilebilsin.