Hiç aşırı duygusal, tiyatral, dramatik, görünüşlerine takıntılı ve diğerleriyle olan etkileşimlerinde aşırı derecede cazibeli olan biriyle karşılaştınız mı? Kendisinin odağında olmamakla başa çıkamayan biri? Herhangi biri onların ön plana çıkmasını tehdit ettiğinde, tekrar dikkatleri üzerlerine çekmek için sürekli aşırı uzunluklara giden biri mi? Bu özelliklere sahip biriyle karşılaşmış olabilirsiniz.
Histrionik Kişilik Bozukluğu, DSM-5 (Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) tarafından tanımlanan bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluğa sahip olan kişiler, dikkat çekmek, onaylanmak ve beğenilmek için aşırı ve düzensiz bir şekilde duygusal davranışlar sergilerler. Ayrıca, giyim tarzları, konuşma tarzları, jest ve mimikleri ile dikkat çekmeye çalışırlar.
Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, cinsel olarak davranış sergileme ve dikkat çekmek için manipülatif olabilirler. Başkalarının ilgisini çekmek için abartılı veya dramatik hikayeler anlatırlar, sık sık rol yaparlar ve çabuk sıkılırlar. Ayrıca, histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler, diğer insanların düşünceleri, duyguları ve istekleri hakkında yeterince düşünmeden hareket edebilirler.
Histrionik Kişiler nasıl davranır?
Histrionik kişilik bozukluğuna sahip insanlar genellikle aşırı dramatik, duygusal ve dikkat çekici davranışlar sergilerler. Kendilerine yönelik ilgiyi sürekli olarak ararlar ve başkalarından övgü ve takdir beklerler. Bu kişiler, başkalarının dikkatini çekmek için sıklıkla abartılı giyim tarzları, makyajları ve davranışları sergilerler.
Ayrıca histrionik kişilik bozukluğuna sahip insanlar, çevrelerindeki insanlara fazlasıyla etki yapmak için aşırı dramatik hikayeler anlatma eğilimindedirler. Genellikle aşırı duygusal tepkiler verirler ve küçük bir sorunda bile büyük bir kriz yaratabilirler.
Histrionik kişilik bozukluğuna sahip insanlar, diğer insanlarla kurdukları ilişkilerde sıklıkla aşırı derecede cazibeli ve cinsel olarak çekici davranırlar. Bu nedenle, romantik ilişkilerinde sık sık problemler yaşayabilirler ve sürekli olarak yeni bir ilişki arayışı içinde olabilirler.
Histrionik kişilik özellikleri olan bireyler, abartılı duygusal davranışlar sergilerler ve söyleyiş tarzları son derece yapmacıktır, bu durum ayırt edebilen gözlemciler tarafından samimiyetsiz olarak algılanır. Duyguları çok hızlı değiştiği için ve yüzeysel olduğu için, duygularının ne kadar otantik olduğunu veya diğerlerini manipüle etmek için duygularını ne ölçüde kullandıklarını belirlemek zor olabilir. İlişkisel olarak, fikirleri anlık değişebilen, yüksek öneriye açık insanlar olarak bilinirler. İlişkileri gerçekte olduğundan daha samimi olarak algılarlar.
Histrionik Kişilik Bozukluğu, kişinin görünümüyle doğrudan ilgili olan birkaç bozukluktan biridir. Histrionik özellikleri olan bir kişi, provokatif giyinir ve kendilerine yoğun bir odaklanma gösterirler. Bu, makyaj yapmak için saatler harcamaktan, "mükemmel" bir vücut yaratmak için aşırı miktarda zaman harcamaya kadar değişebilir.
Histrionik kişilik bozukluğunun belirtileri şunlardır:
- Sürekli ilgi arayışı ve merkezde olma ihtiyacı
- Yüzeysel ve abartılı duygusal tepkiler verme
- İlgi çekici giyim tarzı ve dış görünüşe aşırı önem verme
- Konuşma tarzında abartılı jest ve mimikler kullanma
- İnsanları etkilemek, kendilerini beğendirme amacıyla sürekli olarak övgü almak isteme
- Empati kurmakta zorlanma ve başkalarının duygularını anlamakta güçlük çekme
- İlişkilerinde çabuk sıkılma ve duygusal dalgalanmalar yaşama
- Kolayca etkilenme, kolayca güvensizlik duyma ve hızlı bir şekilde hayal kırıklığına uğrama
- İlgi çekmek için yalan söyleme, drama yaratma veya aşırı iddialı planlar yapma
- Cinsel davranışlarda aşırı açıklık ve dürtüsellik.
Bu belirtiler, histrionik kişilik bozukluğuna sahip olabileceğinizi düşünmenize neden oluyorsa, bir uzmanla konuşmanız önerilir.
Histrionik Kişilik Bozukluğunun ayırt edici tanı
Histrionik Kişilik Bozukluğunun ayırt edici tanısı, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından belirlenen DSM-5'te yer almaktadır. DSM-5'e göre, histrionik kişilik bozukluğu tanısı konulabilmesi için, bireyin aşağıdaki belirtilerden en az beşine sahip olması gerekmektedir:
- Sürekli olarak kendini başkalarına ilgi çekici veya çekici gösterme ihtiyacı,
- Diğerleri tarafından beğenilmediğine veya takdir edilmediğine dair aşırı duyarlılık,
- Bedeninin görünümü ile ilgili aşırı endişe ve takıntı,
- Kişisel ilişkilerde yüzeyel ve aşırı dramatik davranışlar,
- Başkalarıyla etkileşimde bulunurken hızlı bir şekilde sıkılma veya ilgisini kaybetme eğilimi,
- Kendisini aşırı derecede etkileyecek olaylar veya durumlar olmadıkça duygusal ifade gösterme eğilimi,
- Davranışları veya giyim tarzı ile aşırı derecede cinsel dürtüleri yansıtma.
Bu belirtilerin, bireyin işlevselliğini veya kişisel yaşamını olumsuz etkilemesi gerekmektedir. Ayrıca, belirtilerin bir tıbbi durum veya başka bir psikiyatrik bozukluktan kaynaklanmaması da gerekmektedir.
NOT:
Psikiyatrik hastalıkların tanısı, sadece belirtilerin gözlemlenmesiyle yapılamaz ve tanı koymak için mutlaka bir hekimle görüşmek gereklidir. Bir psikiyatrist veya diğer mental sağlık uzmanı, hastanın belirtilerini değerlendirir, fiziksel ve ruhsal sağlık geçmişini gözden geçirir ve uygun teşhis ve tedavi planı geliştirir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın ilerlemesini engelleyebilir ve iyileşme sürecini hızlandırabilir. Psikiyatrik rahatsızlığı olan kişiler, profesyonel bir sağlık uzmanından yardım almalı ve tedavi planına uygun şekilde ilerlemelidir.
Histrionik Kişilik Bozukluğu olan ünlüler
Histrionik kişilik bozukluğu olan ünlüler hakkında kesin bir liste oluşturmak mümkün değildir, çünkü bu tür bir teşhis, genellikle özel hayatın ayrıntılarına hakim olan psikiyatrlar tarafından yapılır. Bununla birlikte, bazı ünlülerin davranışları veya açıklamaları, histrionik kişilik özelliklerini sergilediğine işaret edebilir. Örneğin, Marilyn Monroe, Anna Nicole Smith ve Joan Crawford gibi ünlüler histrionik kişilik özellikleri ile bilinirler. Ancak, herhangi bir ünlünün kesin bir teşhisi, yalnızca onların özel bir psikiyatrik değerlendirmeden geçmesiyle belirlenebilir.