San-Peterburg Devlet Üniversitesi yüksek sinir faaliyeti kürsüsü ve Rusya Bilimler Akademisi nezdindeki Fiziyoloji Enstitüsü karşılaştırmalı davranış genetiği laboratuarından uzmanlar, aktif davranış stratejisine sahip hayvanların, kronik sinir gerginliği geçirirken depresyona daha çabuk tutulduklarını tespit etti. Geleneğe göre, ruh halinin araştırılması amacıyla fareler örnek alındı. Yalnız aktif davranış stratejisine sahip kemirgenlerde günlük stres sonucunda depresyonun gelişmesi gibi bir düzenlilik insan oğluna da özgüdür. Yüksek sinir faaliyeti kürsüsü doçenti Yekaterina Vinogradova, deneyimin, depresyon eğiliminin hayvanın davranış stratejisine bağlı olduğunu ıspatladığını kaydetti.
Bilim adamları bir ay içerisinde fareleri kronik strese tabi tutarak, davranış stratejileri farklı kemirgenlerin faaliyetlerini gözetledi.
Deneyimin ilk aşamasında fareler, döşemesi bakır çubuklu ve cereyan ileten kafese yerleştirildi. Deney sırasında bir ses çıkarılıyordu, sonra çubuklara zayıf elektrik deşarj naklediliyordu. Fare, işareti duyduktan sonra kafesin öbür tarafına koştuktan sonra ağrıdan kaçınabiliyordu. Ne kadar sık yerini değiştirdiyse, o derecede aktif davranıyordu. Hayvanlar, iki gün içinde buna alıştırıldı. Sonuçta davranış stratejleri aktif ve pasif olan 20'er fare seçildi. Deneyimin ikinci aşamasında fareler, diğer streslere tabi tutuldu: onlara yem verilmiyor, bulundukları kafesin bir tarafı kaldırılıyordu.
Deneyden önce ve sonra araştırmacılar farelerin üç göstergesini kayda alıyordu: kaygı, depresyon düzeyi ve hayata sevinme yeteneği. Hayvanın kaygı düzenini kafesin bir yanı kaldırıldığı sırada gösterdiği davranış sergiliyor. Fareler yükseklik ve açık alanlar korkusu sergiliyor, fakat en soğuk kanlıları bu korkuyu yenebiliyordu. Farenin suyla dolu dar silindirde ne kadır aktiflik gösterdiğine göre depresyon düzeyi belirleniyor. Kemirgenin içtiği tatlı su miktarına göre onun ne derecede canlı olduğunu ıspatlıyor.
Davranış stratejleri farklı olan fareler başta bu göstergeler açısından ayırt edilmiyordu. Fakat kronik ılımlı stres aktif olan kemirgenlerin davranışına etki yaptı. Yekaterina Vinogradova anlatıyor: "Fareler, daha endişeli oldu, tatlı suyu sevmez oldular, içinde su olan silindirde daha uzun bir zaman kalmaya başladı. Bu, onların depresyon geçirdiklerini ıspatlıyor".
Pasif farelerin endişe va canlılığına olan stresin etkisi daha zayıf oldu. Depresyonun bir belirtisi daha öğrenme yeteneğinin kaybı. 4 hafta sonra pasif fareler öğrenim yapmaya devam ediyordu, aktifler ise artık öğrenim yapamıyordu.
Böylece, kronik stres, aktif davranış stratejisine sahip farelerde depresyon yaratıyor, pasif farelerin davranışına ise hemen etki yapmıyor. Araştırmacıların çıkardıkları sonuç işte budur.