Aktüel Psikoloji / Haber Merkezi
Siz de belirli dönemlerde sebepli ya da sebepsiz benzer cümleler kuruyorsanız bu durum gerilim tipi baş ağrısına işaret ediyor olabilir. Günlük hayatın koşuşturması ve yoğun iş temposu içinde en sık görülen rahatsızlıklardan birinin gerilim tipi baş ağrısı olduğuna dikkat çeken Memorial Şişli Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Abdullah Özkardeş, baş ağrısı hakkında bilgi verdi ve önemli tavsiyelerde bulundu.
Baş ağrısı nedeniyle yılda 10 milyondan fazla insan doktora veya acil servise gitmektedir. Baş ağrısı yapabilen 300’den daha fazla tıbbi hastalık bilinmektedir. Baş ağrıları genel olarak 2 gruba ayrılabilir:
• Primer baş ağrıları: Migren, gerilim tipi baş ağrısı ve küme baş ağrısı. Baş ağrılarının %90’ından fazlası bu gruba girer.
• Sekonder baş ağrıları: Başka bir hastalık nedeni ile ortaya çıkan baş ağrıları (Enfeksiyonlar, kafa içinde yer tutan tümörler, damarı ilgilendiren hastalıklar)
Gerilim tipi baş ağrısı en yaygın baş ağrısı türüdür
Gerilim tipi baş ağrısı (GBA), erkeklerin %69’unu ve bayanların %88’ini hayatlarının herhangi bir döneminde etkiler. Herhangi bir yaşta görülebilmekle birlikte en çok genç erişkin yaşlarda görülür. “Episodik” ve “kronik” olarak adlandırılan iki gruba ayrılabilir:
Episodik ağrılar, 30 dakika-7gün süren, baskılayıcı ve sıkıştırıcı karakterde ve başın her iki yanını tutan ağrılardır. Geçirilmiş en az 10 atak olmalıdır. Ağrı, alına ve enseye yayılabilir. Yılda 180 kezden az görülür ve şiddetli ağrı değildirler. Fiziksel aktivite ile artmayan ve bulantı yapmayan ağrılardır. Işık ve sesten birine karşı hassasiyet olabilir.
Kronik gerilim tipi baş ağrılarında ise, hasta ayda en az 15 kez ve yılda en az 6 ay ağrı çeker.
Ağrı stres sonrası geliyor
Hastalık başlangıcında stres veya gerginlik olabilir. Bu faktörler kas kasılmasına veya kan akımında azalmaya neden olmazsa da, baş çevreleyen kaslarda hassasiyete neden olabilir. Kronik gerilim tipi baş ağrısında depresyon, altta gizlenen bir neden olarak aranabilir.
Ne zaman doktora gitmeli?
• Ağrısının sıklık ve şiddetinde artma olan hastalar
• 50 yaşından sonra ağrısı başlayan hastalar
• Ağrının, ateş, ensede katılık, deri döküntüsü ile birlikte olduğu hastalar
• HIV enfeksiyonu veya kanser teşhis edilmiş hastalarda baş ağrısı başlamışsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Acil servise başvurmanız gereken durumlar
• Daha önce baş ağrısı olmayan veya şimdiye kadar yaşadığı en kötü denilebilecek kadar şiddetli ağrı çeken hastalar. Baş ağrısı patlayıcı şekilde ve çok ani gelmişse, beyin içinde veya çevresinde olabilecek kanamayı ayırt etmek gerekir.
• Baş ağrısı ile birlikte görme kaybı, kol veya bacakta güç kaybı, konuşma ve anlama bozukluğu olan hastalar.
• Baş ağrısından önce travma geçiren hastalar hastanelerin acil servislerine gitmelidir.
Gerilim tipi baş ağrısı teşhisi hastanın öyküsüne ve muayenenin normal olmasına göre konulur. Baş ağrısı yapacak diğer nedenler hakkında şüphe varsa, BT veya MR çekilebilir. Şüphelenilen diğer nedenlere göre laboratuvar incelemeleri de gerekli görülebilir.
Ağrı kesici kullanırken dikkat edin
Pek çok GBA olan hasta aspirin ve parasetamol gibi ilaçlarla ağrılarını geçirirler. Bu ağrı kesicilerin düzensiz kullanımı, GBA’nı episodik tipten kronik tipe geçirebilir. Basit ağrı kesiciler ile geçmeyen ağrılar için daha kuvvetli ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Ağrı kesicilerle kontrol edilemeyen ağrılar için antidepresan, beta bloker ve antikonvülzan ilaçlar gibi önleyici tedaviler verilebilir. Bu ilaçlar, hastalık migren de olsa faydalı olabilecektir. Genellikle yeni ve etkisi hızlı olan antidepresan ilaçlar kullanılır, bu ilaçların yan etkileri de oldukça azdır. Antidepresan ilaçlar, etkili olup olmadıklarına karar verebilmesi için en az 1-2 ay kullanılmalıdırlar. Eğer hastada depresyon veya anksiyete bozukluğu varsa veya ilaçların aşırı kullanımı söz konusu ise, etkili tedaviyi başlamadan önce tüm ilaçlar kesilebilir.
Gerilim tipi baş ağrısına karşı alınabilecek önlemler
• Yoğun iş temposundan kurtulun
• Kendinize zaman ayırın
• Bol bol yürüyüş yapın
• Kısa süreli ılık duşlar alın
• Gerginliğinizi artıracak türde kitap okumayın ve bu tarz filmler izlemeyin