BUGÜN - Günümüzde ebeveynlik giderek daha ileri yaşlara kayıyor ancak genç yaşta anne-baba olmayı seçen ve/veya olmak zorunda kalanlar var. Psikolog Aslı Akkan erken evlenen ve çocuk sahibi olan anne-babalara önerilerde bulundu...
“Erken yaşta ebeveyn olmaya karar veren bireyler, öncelikli olarak bu kararlarının hayatlarının geri kalanının hepsinde etkili olacağını fark etmeli” diyen Amerikan Hastanesi’nden Uzman Psikolog Aslı Akkan genç ebeveynlerin dikkat etmesi gereken konularda bilgiler verdi.
Anne-baba olmak yarı zamanlı yürütülebilecek bir durum olmadığı gibi kişinin hayatındaki o güne kadar sahip olduğu kimliklerine (gerek evlat kimliği, gerek eş kimliği, gerek çalışan kimliği vs.) yeni bir kimliği ve aidiyeti ekleyecektir ki bu önemli bir sorumluluktur. Böyle bir sorumluluğun altına girebilmek için bazı şartların sağlanmış olması o bireylerin daha sağlıklı ebeveynler olmasına yardımcı olacaktır.
“Kişinin mümkün olduğunca fazla olarak kendini tanıyor olması: Hayata dair ne/ne kadar istediğini ve kendini daha fazla bilen bireyler sınırlarını da iyi bilen bireyler olacaktırlar ki bu sınır ve farkındalık halleri o kişilerin daha sorumluluk sahibi oluşlarına yol açacaktır. Sorumluluk sahibi olabilmek ise ebeveyn olmanın en önemli özelliklerinden biridir.
“Ergenlik döneminin sonlanmış oluşu (20 yaş sonrası): Bireyin tüm hormonal ve buna bağlı olarak psikolojik çalkantılarını yaşadığı ergenlik döneminden çıkıp hayata dair sorumluluklarını alabileceği bir yaşta olmuş olması daha sağlıklı ebeveynlik yapmasına yardımcı olacaktır.
“Ebeveyn kimliğini almadan önce eş kimliğinin oturtulmuş olması: Eş olabilmek başlı başına zordur. Gençliğe bağlı tolerans/sabır/ anlayış eşikleri düşük bireyler içinse daha da zordur. O yüzdendir ki kişilerin evlilikleri ve birbirlerinden beklentilerini mümkün olduğunca tanımlamaları üstüne bu yeni kimliğin sorumluluğu altına girmeleri daha faydalı olacaktır.
Çevrenin baskısı ve yükü yorabilir
Bireyler gerek kendi annebabalarından gerek çevrelerindeki diğer büyüklerinden ne kadar çok yardım alabilecek olurlarsa üstlerindeki yükü gerektiğinde ne kadar hafifletebilirlerse, aldıkları sorumluluklarını o kadar eksiksiz ve sağlıklı yerine getirecektirler. Ebeveyn olmak başlı başına zor bir durumdur.
Genç ebeveyn içinse hayat ve hayatın sorumluluklarının getirdiklerine karşı daha deneyimsiz oluşun, kendi ihtiyaçlarını daha henüz tam karşılayamazken bir başka canlının ihtiyaçlarını karşılamak durumunda olmanın getirdiği yükün ve çevrenin “Biz daha fazla biliyoruz. Bırakın biz yardımcı olalım” derken kimi zaman fazla baskı oluşturmalarının zorlukları söz konusudur. Yukarıda bahsedilen durumların mümkün olduğunca sağlanması, bu ekstradan gelen zorlukları biraz daha kontrol altına alabilecektir.
“Erken yaşta ebeveyn olmaya karar veren bireyler, öncelikli olarak bu kararlarının hayatlarının geri kalanının hepsinde etkili olacağını fark etmeli” diyen Amerikan Hastanesi’nden Uzman Psikolog Aslı Akkan genç ebeveynlerin dikkat etmesi gereken konularda bilgiler verdi.
Anne-baba olmak yarı zamanlı yürütülebilecek bir durum olmadığı gibi kişinin hayatındaki o güne kadar sahip olduğu kimliklerine (gerek evlat kimliği, gerek eş kimliği, gerek çalışan kimliği vs.) yeni bir kimliği ve aidiyeti ekleyecektir ki bu önemli bir sorumluluktur. Böyle bir sorumluluğun altına girebilmek için bazı şartların sağlanmış olması o bireylerin daha sağlıklı ebeveynler olmasına yardımcı olacaktır.
“Kişinin mümkün olduğunca fazla olarak kendini tanıyor olması: Hayata dair ne/ne kadar istediğini ve kendini daha fazla bilen bireyler sınırlarını da iyi bilen bireyler olacaktırlar ki bu sınır ve farkındalık halleri o kişilerin daha sorumluluk sahibi oluşlarına yol açacaktır. Sorumluluk sahibi olabilmek ise ebeveyn olmanın en önemli özelliklerinden biridir.
“Ergenlik döneminin sonlanmış oluşu (20 yaş sonrası): Bireyin tüm hormonal ve buna bağlı olarak psikolojik çalkantılarını yaşadığı ergenlik döneminden çıkıp hayata dair sorumluluklarını alabileceği bir yaşta olmuş olması daha sağlıklı ebeveynlik yapmasına yardımcı olacaktır.
“Ebeveyn kimliğini almadan önce eş kimliğinin oturtulmuş olması: Eş olabilmek başlı başına zordur. Gençliğe bağlı tolerans/sabır/ anlayış eşikleri düşük bireyler içinse daha da zordur. O yüzdendir ki kişilerin evlilikleri ve birbirlerinden beklentilerini mümkün olduğunca tanımlamaları üstüne bu yeni kimliğin sorumluluğu altına girmeleri daha faydalı olacaktır.
Çevrenin baskısı ve yükü yorabilir
Bireyler gerek kendi annebabalarından gerek çevrelerindeki diğer büyüklerinden ne kadar çok yardım alabilecek olurlarsa üstlerindeki yükü gerektiğinde ne kadar hafifletebilirlerse, aldıkları sorumluluklarını o kadar eksiksiz ve sağlıklı yerine getirecektirler. Ebeveyn olmak başlı başına zor bir durumdur.
Genç ebeveyn içinse hayat ve hayatın sorumluluklarının getirdiklerine karşı daha deneyimsiz oluşun, kendi ihtiyaçlarını daha henüz tam karşılayamazken bir başka canlının ihtiyaçlarını karşılamak durumunda olmanın getirdiği yükün ve çevrenin “Biz daha fazla biliyoruz. Bırakın biz yardımcı olalım” derken kimi zaman fazla baskı oluşturmalarının zorlukları söz konusudur. Yukarıda bahsedilen durumların mümkün olduğunca sağlanması, bu ekstradan gelen zorlukları biraz daha kontrol altına alabilecektir.