STAR GAZETESİ - Depresyon, kaygı, yeme bozuklukları, bağımlılıklar, panik atak, fobiler... EMDR tüm bu psikolojik rahatsızlıkların iyileşmesinde başarı sağlayan bir yöntem. Psikiyatrist Adnan Çoban göz küresinin hareketlerinden ortaya çıkan bu yöntemi anlattı
Sebebini asla bilemediğimiz pek çok korkumuz olduğu bir gerçek. Örneğin kapalı yerlerden korkarız, ancak bunun nedenini düşündüğümüzde aklımıza bu travmayı yaratacak herhangi bir olay gelmez. Benzer biçimde boyutları arasındaki oranın mantıksızlığına rağmen böcekten korkan pek çok insan vardır çevremizde. ‘Bundan korkmam çok anlamsız ama engel olamıyorum’ diyerek akıl süzgecimizin işlemediğini ortaya koyarız. Artık tüm bu sebebini açıklayamadığımız korkuları yenmenin bir yolu var: EMDR.
HTA Nöropsikiyatri Merkezi’nden Psikiyatrist Adnan Çoban ile EMDR yöntemini ve bu yöntemle elde ettikleri sonuçları konuştuk. Çoban, insan beyninin yüzde 90’ının davranış düzenlemesiyle ilgili işlediğini, kendilerinin de bu alanda ortaya çıkan birtakım performans bozukluklarıyla ilgili çalışmalar yaptıklarını anlatıyor.
Depresyon, şizofreni, kaygı bozuklukları, yeme bozuklukları, travmalara bağlı stres bozuklukları, madde ve alkol, alışveriş bağımlılığı, panik bozukluklar, sosyal fobi gibi rahatsızlıklarda EMDR yöntemiyle başarılı sonuçlar aldıklarını da söylüyor.
BEYNİ FORMATLIYORUZ
Dr. Adnan Çoban yöntemle ilgili şunları anlatıyor: ‘EMDR son dönemlerde çok revaçta olan bir yöntem. Klasik psikoterapiye bu yöntemi monte ettiğimizde çok iyi sonuçlar aldık. Hepimizin çocukluktan itibaren karşılaştığımız olumsuz olaylar var. Bunların birçoğunu beyin kendi kendine çözüyor ama bazılarını çözemiyor. Çözemediğimiz sorunların bir kısmını bilinçdışına itiyoruz. Eğer biz bu bilinçdışındaki sorunları tespit edip onun yarattığı travmatik etkilerini ortadan kaldıramazsak zorlanmalar yaşıyoruz. Klasik uygulamalarda kişi depresyona girdiğinde ya da kaygı, panik gibi sorunlar yaşadığında bir psikiyatriste gider, psikiyatrist de bir ilaçla durumu çözmeye çalışır. İlaç tedavisi tabii ki gereklidir. Ama sadece ilaç tedavisi verdiğinizde kişiler ilacı bıraktıklarında tekrar aynı rahatsızlıkları yaşıyorlar. O yüzden otoriteler tekrar hastalanmayı önlemek için EMDR gibi yöntemlerin ilaç tedavisine eklenmesini tavsiye ediyorlar. Yani tabiri caizse beyni yeniden formatlamak gerekiyor.’
TAKINTILAR BİTİYOR
Psikiyatrist Adnan Çoban yöntemin nasıl sonuçlar verdiğini ise şu sözlerle açıklıyor: ‘Örneğin kapalı yer korkusu olan bir insanı önce kapalı yere karşı duyarsızlaştırıyorsunuz. Daha sonra da kapalı yer algısını değiştiriyorsunuz. Yıllarca tedavi edilemeyen sıkıntıların 4-5 seansta bile büyük ölçüde azaldığını gözlemleyebiliyoruz. Mesela temizlik takıntısı olan bir hastamız yıllarca terapi almasına ve ilaç kullanmasına rağmen bu rahatsızlığından kurtulamamıştı. Bu kişiye ilaç tedavisiyle birlikte EMDR uyguladık ve çok iyi neticeler aldık. Opera sanatçısı bir hastamız konserlerde hata yapmaktan ya da sesinin kısılmasından korkuyordu. Bu zamanla aşırı kaygı yaşamasına yol açmıştı. Yine ilaç tedavisiyle birlikte EMDR uyguladık ve bu performans kaygısı birkaç seans sonra önemli ölçüde azaldı.’
Önce Vietnam gazileri ile istismara uğrayanlarda denendi
Peki EMDR nasıl bir yöntem? İngilizcesi Eye Movement Desensitization and Reprocessing (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) olan bu metotta uzmanlar, göz hareketleriyle danışanın sorununa zihninde odaklamasını sağlıyor ve sorununun derecesini belirli kriterlerle tanımlatıyor. Bu tanımdan sonra, gözlerini sağa sola ve çapraz bir şekilde terapistin parmak ucunu odaklayarak takip ettiriyor. Bu süreç, sorun çözümlenene kadar devam ediyor.
EMDR, Francine Shapiro tarafından 1987 yılında keşfedildi. Psikolog Shapiro, istemli göz hareketlerinin, olumsuz ve rahatsız edici düşüncelerin yoğunluğunu azalttığını fark etti ve bir süre sonra, travmatize olmuş Vietnam gazileri ve cinsel istismara uğramış olan kişilerle EMDR’nin etkinliğini araştırmak üzere çalışmalar yaptı. Danışanlarından duygusal anlamda kendilerini rahatsız eden şeye odaklanmalarını ve aynı zamanda terapist tarafından yönlendirilen iki yanlı gözhareketlerini takip etmelerini isteyen Shapiro, travma belirtilerinin büyük ölçüde azaldığını gördü.
Stres konusunda yardım alırsanız verimliliğiniz artar
HTA Nöropsikiyatri Merkezi, kişisel psikiyatrik tedavilerin yanı sıra endüstriyel psikoloji alanında da hizmetler sunuyor.
Dr. Adnan Çoban, ‘Yapılan araştırmalar çalışanların olumsuz psikolojik durumlarının verimliliği azalttığını, kurumların bu nedenle önemli maddi kayıplara uğradığını gösteriyor. İş bırakmaların yüzde 33’ünün, işe geç gelmelerin yüzde 66’sının bireysel psikolojik sorunlardan kaynaklandığına ilişkin veriler var. Bu verilerden hareketle özellikle kriz ortamında kurumların stres konusunda destek almasının hem kurumun verimliliğini hem de gelirini artıracağını düşünüyoruz’ diyor.
Hem yöneticilere hem de kurum çalışanlarına eğitim ve psikolojik destek verdiklerini söyleyen Çoban şöyle devam ediyor: ‘İşyerinde depresyon ve kaygı çok önemsenmesi gereken bir durum. Yapılan araştırmalar bu tür bir destek alan kurumların, bu eğitime harcadığı meblağın 5-16 katı kadar maddi kazanç elde ettiğini gösteriyor.’
ESRA CENGİZ
ecengiz@stargazete.com