İnsan hayatının en önemli kritik dönemlerinden biridir ergenlik. Ergenlik döneminde bir çocuğunuz varsa sizin için de kritik bir ebeveynlik dönemidir bu dönem. Çocuğunuzun çocukluktan yetişkinliğe geçiş döneminde yaşadığı ve doğal olarak yansıttığı ergenlik sorunları ile karşı karşıya kalıp bocalamak yer yer tükenmişlik hissi yaşamak ilk kez ergen annesi/babası oluyorsanız kaçınılmazdır. Ergenlik dönemine girmiş çocuğunuza nasıl bir ebeveyn rolü üstlendiğiniz çocuğunuzun ileriki dönem yetişkin hayatını da etkileyeceğinden bu dönemi çok soğukkanlı karşılamanız gerekmektedir.
Ergenlik döneminde olan çocuğunuz ile sağlıklı bir ilişki kurmanın ilk yolu çocuğunuzun çocukluk döneminden genç yetişkinliğe adım adım ilerlediğini kabullenmektir. Kabul aşaması her anne baba için zor bir aşamadır. Çünkü çocuğunuz evde daha önce olmadığı gibi davranmaktadır. Farklı bir tarz oluşturma isteği (saç, makyaj, kıyafet), sosyal hayatını daha özgür yaşayabilme isteği (eve geç saatlerde gelme, arkadaşları ile daha çok vakit geçirme), evde kişisel alanını sahiplenme arzusu ( oda kapısına asılan posterler, “kimse giremez” şeklinde yazıları, daha önce şifresiz kullandığı telefonunun ya da bilgisayarının gizli hale getirilmesi) bu dönemde çocuğunuzda gözlemleyebileceğiniz temel ergenlik dönemi fırtınaları yansımalarıdır. Kabul aşamasındaki ebeveynlerin çocuklarına yönelik tutumları bu değişimleri “ergenlik dönemine özgü, doğal” karşılamalarında yarar vardır. Doğal karşılanmayan ergen, fırtınalı dönemini daha karmaşık algılayacaktır ve doğal kabullenmenin yollarını arkadaş grubunda arayacak; anne ve babasının onu anlamamasından şikayet ederek ergenliğini yaşıtlarına kıyasla daha sorunlu yaşayacaktır.
Ergenliğin evde yansımalarını doğal kabullenme sürecine giren ebeveyn için çocuğu ile sağlıklı ilişki kurmanın bir diğer yolu çocuğunun bu dönemde ev dışındaki sosyal hayatına müdahale etme/etmeme kaygısı ile başa çıkabilmektir. Ergen bir bireyin paylaşımları bu süreçte arkadaşlarıyla artmıştır ve ebeveyn çocuğunu eve karşı ilgisiz olarak nitelendirebilir, ev dışı hayatını kontrol etme isteği bazen aşırıya kaçabilir. Çocuğunuzun en heyecanlı ve en fırtınalı dönemlerinden biri olan ergenliğinde arkadaş seçimleri bu dönemi sağlıklı geçirebilmesi için önemlidir. Bu konuda ebeveynlerinin çocuklarının arkadaşları konusundaki yorumları ergen bireye gereksiz, özgürlüğünü kısıtlamacı gelebilir ve anne/babasına yönelik gergin tutumlar sergileyebilir. Yapılması gereken çocuğunuza güvendiğinizi hissettirmek ve izin verici aynı zamanda kontrol edici bir ebeveyn tutumu sergilemektir. Bu tutum ev içindeki daha önce net ve değişmez kurallarınızın esnemesine sebep olabilir. Esneklik her zaman çocuğunuzun istediği şeyin olması değil sizin ve çocuğunuzun istediğinin orta yolunun bulunması şeklinde olmalıdır. Örnek verilecek olursa çocuğunuz arkadaşlarıyla dışarıda vakit geçirmek isteyebilir ve eve saat 22.00da gelmek isteyebilir. Siz ise bu saatin o yaştaki bir çocuk için geç ve tehlikeli olduğunu düşünen bir anne/baba olabilir eve geliş saati olarak 20.00’ı belirleyebilirsiniz. Çocuğunuz geliş saati konusunda ısrarcı ve sinirli bir tutum sergileyen bağımsızlık isteğini kanıtlama yolunda bir ergen ise yapmanız gereken orta bir noktada anlaşmaktır; 21.00 da eve dönmesi gibi. Bu örnekten de anlaşılacağı gibi uyumlu bir mizaca sahip olmayan bir ergen ile sağlıklı bir ilişki kurmak anne baba olarak çocuğunuza kurallarınızı dikte eder şeklinde sunarak değil, onu anlayan ve her iki taraf için orta yolu bulmaya çalışan bir ebeveyn olarak mümkündür. Orta yolu bulmaya çalışmanın asıl amacı çocuğunuzun özgüvenine yatırım yapmaktır. Unutulmaması gereken bir şey vardır ki ergenlik dönemi travmaları ya da yaşantıları çocuğunuzun genç yetişkin dönemindeki özgüvenini belirleyecektir. Yapılan araştırmalarda özgüven eksikliği yaşayan bireylerin çocukluk ve ergenlik dönemlerinde aşırı müdahaleci bir anne/baba figürüne sahip olduğu saptanmıştır.
Ergenlik ülkemizin eğitim sisteminden dolayı çocuğunuzun en önemli geleceğe yatırım dönemidir aynı zamanda. Bitirilmesi gereken bir okul ve kazanması gereken bir üniversite ergen bir birey için gereğinden fazla ciddidir. Bu noktada anne/baba olarak çocuğunuzun akademik geleceğine yönelik kaygılar taşımanız çok doğaldır. Mümkün olduğunca çocuğunuzun stresini azaltmasına yardımcı sosyal aktivitelere katılımını desteklemeniz çocuğunuzun ergenliğinde başarması gereken akademik hedeflerine odaklanmasına yardımcı olacaktır.
Ergenlik konusunda her bireyin yaşadığı sorunların ve yansımalarının farklı olduğunu özellikle vurgulamak istiyorum. Anne baba olarak mükemmel olmak gibi gerçek olmayan bir beklenti içerisine girmemek ve gerektiğinde ergen psikolojisi üzerine çalışan bir uzmandan yardım almak size ve çocuğunuza bu dönemde yardımcı olacaktır.