Aktüel Psikoloji / Haber Merkezi
Memorial Hastanesi Klinik Laboratuvarlar Koordinatörü Doç. Dr. Kenan Keskin, “Domuz gibi” hakkında bilgi verdi.
Kuş Gribi, Kırım Kongo Kanamalı Hastalığı, Hantavirus enfeksiyonu derken şimdi de domuz gribi! Bu hastalıkların hepsi cevaplanması gereken pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. İşte akıllara takılan soruların bazıları;
- Domuz gribi nedir?
- İnsan sağlığı açısından önemi nedir?
- İnsanlara nasıl bulaşır?
- Domuz eti ve domuz ürünleri yemekle insana hastalık bulaşır mı?
- Büyük bir salgına yol açabilir mi?
- İnsanları koruyacak bir aşı var mıdır?
- Tedavide kullanılacak ilaçlar var mıdır?
- Bizim ülkemizde de görülebilir mi?
Domuz gribi nedir?
Domuz gribi, bir tür “influenza virusü”nun (influenza A) yol açtığı, domuzlarda görülen ve solunum sistemini tutan, yüksek düzeyde bulaşıcılığa sahip bir enfeksiyon hastalığıdır. Domuzlar arasında, hastalandırıcılığı yüksek olmakla birlikte öldürücülüğü (%1-4) nisbeten düşüktür. Hastalık domuzlar arasında solunum yoluyla ve virüs bulaşmış parçacıkların solunmasıyla yayılmaktadır. En çok sonbahar ve kış mevsiminde olmakla birlikte bütün yıl boyunca görülmektedir. Pek çok ülkede domuzlara, rutin olarak uygulanan bir aşı bulunmaktadır. Domuz influenza virüsleri normalde türe özgü olup yalnızca domuzlara bulaşabilmekle birlikte bazen insandaki bariyerleri aşarak bulaşabilmekte ve insanlarda da hastalık oluşturabilmektedir. Bu durum, daha çok domuz bünyesinde, insan grip virüsu ve domuz grip virüsu gibi farklı türden virüslerin aynı anda enfeksiyon yapması sonucu iki tür arasında genetik materyal alışverişi sonucunda meydana gelen yeni ve melez virüslerle olmaktadır.
Meksika’da 100’ün üzerinde insan bu virüs nedeniyle hayatını kaybetti
Domuz gribi etkeni ile salgınları ve arada sırada insan enfeksiyonları meydana gelmektedir. Genel olarak klinik belirtiler, bildiğimiz griptekine benzer. Domuz gribine yakalanan insanlarda belirtisiz enfeksiyondan, ölümcül olabilen ağır akciğer tutulumuna (zatürre) kadar değişebilen klinik tablolar görülebilmektedir. Belirtiler bu kadar birbirine benzerlik gösterdiği için, hastalığın insanlar arasındaki yaygınlığını doğru biçimde tespit etmek kolay değildir.
İçinde bulunduğumuz ay içerisinde, Meksika’da başlayan bir salgında şimdiye kadar 100’ün üzerinde insan hayatını kaybetmiş bulunmakta, bu sayı giderek de artmaktadır. Ayrıca bu salgın şu anda başka ülkelere de yayılmaktadır.
İnsandan insana geçebilir
İnsanlar bu hastalığı, genel olarak virüs taşıyan domuzlardan almaktadır, ancak bazı insan vakalarında domuzlarla veya domuzların yaşadığı ortamla temas öyküsü bulunamamıştır. İnsandan insana bulaşma söz konusu olmakla birlikte yalnızca yakın ilişki halinde gerçekleştiği bilinmektedir.
Virüs diğer ülkelere yayıldığı gibi Türkiye’ye de sıçrayabilir
Dünya sağlık örgütü, bu virüsün daha önce başka bir yerde izole edilmediğini bildirmektedir. İlk defa içinde bulunduğumuz ay içerisinde Meksika’da insan enfeksiyonlarına yol açan bu virüs, daha sonra başka ülkelere de sıçramış bulunuyor. Hastalık başka ülkelere sıçradığı gibi bizim ülkemize de yayılabilir. Bunun olmaması için ilgili kurumlar, gerekli tedbirleri almaktadır.
Domuz eti ve domuz ürünleri yemekle insana hastalık bulaşır mı?
İyi pişirilmiş ve iyi hazırlanmış domuz eti veya domuz eti ürünlerinin yenilmesiyle insana hastalık bulaşmaz. Domuz influenza virüsü 70 ºC veya daha yüksek sıcaklıkta pişirilme sırasında etkisiz hale gelmektedir.
Salgının dünya çapına yayılıp yayılamayacağını kestirmek zor
İnsanların büyük bir kısmı, özellikle domuzlarla sık karşılaşmayan insanlar, domuz influenza virüsüne karşı koruyucu bağışıklığa sahip değildirler. Eğer şu anda dolanan virüs insandan insana bulaşma yeteneğine sahip bir virüs ise dünya çapında büyük bir salgına yol açabilir. Böyle bir salgının ne derecede etkili olacağını kestirmek çok zordur. Çünkü bu etki, salgın yapan virüsun bulaşıcılığı, insanların bağışıklık durumu, bildiğimiz grip virüsüne karşı toplumda zaten var olan antikorların çapraz koruyuculuğunun olup olmaması ve kişisel faktörlerle yakından ilişkilidir.
Aşısı Yok
İnsanda hastalık yapan domuz gribi virüsünü içeren, yani bu hastalığa karşı koruyucu olan bir aşı bulunmamaktadır. Şu anda piyasada bulunan bildik grip aşılarının domuz gribine karşı herhangi bir koruyuculuğu olup olmadığı bilinmemektedir. Bilindiği gibi influuenza virusleri hızlı bir biçimde değişime uğramaktadırlar. Bu yüzden etkin bir aşı geliştirmek zordur. Aşı çalışmaları da bu yüzden uzun zaman alıyor.
Tedavide kullanılacak ilaçlar var mıdır?
Tedavide kullanabileceğimiz ilaçlar, bildiğimiz gripte kullandıklarımızdan farklı değildir. Bu amaçla kullanılan ilaç, ülkemizde de piyasada bulunmaktadır. Erken dönemde kullanıldığında hastalığın seyrini olumlu olarak etkilemektedir. Bütün hastalarda kullanımı söz konusu olmasa da ileri yaşlılar ve sistemik hastalığı veya bağışıklık yetmezliği olan, hastalığın ağır ve ölümcül olabileceği öngörülen hastalarda kullanımı yararlı olacaktır.