Bir çocuğun değerli olduğunu hissetmesi özsaygı geliştirmesi için önem taşıyor. Saygı duymanın da iletişimin sihirli öğelerinden olduğunu dile getiren Kültür Koleji PDR Bölüm Başkanı Psikolog Simge Gündoğan çocuğun varlığını kabul etmek, önemli ve değerli olduğunu hissettirmek, onu her şeyi ile benimsemek anlamını taşıyor diye belirtiyor.
Yetişkinler kimi zaman aile içi iletişimde genelde davranışlar üzerine odaklanıyor. Olumsuz bir davranış, söylenmemesi gereken bir sözcük gibi. Bu tür durumlarda olumsuz olarak nitelendirilen davranışın ebeveyne ne hissettirdiğini belirtmek oldukça önemli. Duyguyu açıklamak, isimlendirmek çocuğun duyguları daha rahat anlamasını sağlıyor. Böylelikle çocuğa giden mesaj problemin “kendisi” değil “davranışı” olduğu yönünde oluyor. Koşma, zıplama gibi komutlar vermek yerine “koştuğun zaman düşüp bir yerini inciteceğinden korkuyorum.” cümlesi, hem “ben dili” olduğu için suçlayıcı olmayacak hem de duyguyu çocuğa tanıtacaktır.
Çocuğunuzla iletişiminizi nasıl güçlendirebilirsiniz?
Çocuğunuzun sizinle iletişim kurma çabasını destekleyerek açık iletişimin sürdürülmesine yardımcı olabilirsiniz.
Çocuğunuz size önemli bir şey anlatmaya çalışırken telefon konuşması yapmaktan kaçınabilir, dikkatinizi tamamen ona verebilirsiniz.
Eğer, çocuğunuza kızgınsanız, onunla konuşmak için sakinleşmeyi bekleyebilirsiniz.
Başkalarının yanında çocuğunuzu eleştirmeniz ya da uyarmanız, çocuğunuzun size gücenmesine ve kızgınlık duygularına neden olabilir ve size olan güven duygusunu zedeleyebilir. Çocuğunuzla konuşurken, gerekmiyorsa başkalarını konuşmanıza katmamaya ve mümkün olduğunca çocuğunuzla yalnızken konuşmaya özen gösterebilirsiniz.
“Ben sözümü bitirdikten sonra konuşacaksın”, “senin için en iyisinin ne olduğunu biliyorum”, “sadece söylediğimi yap" gibi cümleleri kullanıyorsanız azaltmaya çalışabilirsiniz. Çünkü bu tür konuşma biçimi açık iletişimi engeller ve daha sonra çocuğunuzun sizinle açık iletişim kurma olasılığını azaltabilir.
Her türlü iletişimde olduğu gibi çocuğunuzla olan iletişimde de “ben dili” ni kullanmak faydalı olacaktır.
Çocukların zihni bir anlamda kayıt cihazı gibi işlediğinden sadece çocuğunuzla olan konuşmalarınızın değil çevrenizdeki insanlarla olan iletişiminiz ve etkileşiminiz de ona model olduğunu hep hatırlayabilirsiniz.
Çocuğunuza karşı davranışlarınızda tutarlı olmanız önemlidir. Kendi içinizde çelişkili davranışlarda bulunmanız ya da anne ve babanın birbiriyle çelişen biçimde davranması, çocuğu “doğruyu bulma” konusunda zorlar.
Çocuk değerli olduğunu hissetmek ister. Bu nedenle çocuğu başka çocuklarla kıyaslamamak gerekir. Böyle bir durumda kendini değersiz, önemsiz hissedebilir.
Çocuğunuzun yerine karar vermektense konuyu onunla konuşup düşüncelerini dinleyebilirsiniz. Anne ve babasının kendisini dinlediğini gören çocuk duygularını ifade etme olanağı bulur ve anlaşıldığını hisseder.