ÇOCUKLARDA ARGO KONUŞMALARIN NEDENLERİ VE AİLELERE ÖNERİLER
Günümüzde evlerde ailelerin okullarda ise öğretmenlerin en fazla problem yaşadığı alanlardan birisi de çocukların argo konuşmaları ve küfürü çokça kullanmalarıdır. Bunun tabiki bir çok sebebi vardır. En önemli sebep de çocuğun etrafındaki olumsuz uyarıcıların fazlalığıdır.Televizyonda, internette hatta aile içinde bile küfürlü ve argo konuşmaların fazlalılığı çocuklara kötü model olmaktadır.Bundan dolayıdır ki bu tür problem yaşayan ailelerin önce kendilerine bakmaları önce kendilerini sorgulamaları gereklidir.Aileler çocuklarına iyi örnek olmanın yanında, arkadaş ilişkilerinden izlediği filme,internette dolaştığı sitelerden dışarı çıktığında takıldığı yerlere kadar bunlardan haberdar olmalı eğer yanlış yapılan bir durum varsa bu durum çocukla birebir konuşulmalı, anlayışlı bir tavır içerisinde çözüme ulaşılmalıdır.
Aile içerisinde yanlış yapılan hal ve hareketlerden bahsedecek olursak, birincisi kötü örnek olmaktır.Yani çocuğun yanında küfürlü ve argo konuşmayı alışkanlık haline getirmek.Bu tabiki çocuk için kötü bir örnek ve model olacaktır.Bir diğer yanlış hareket de bu olumsuz durumu ödüllendirip bilmeden de olsa kalıcı hale getirmektir ki bu daha da kötü bir durumdur.Açıklayacak olursak.Mesela kimi aileler vardır ki çocuk yeni konuşmaya başladığı bazı kelimeleri çok iyi çıkaramadığı zamanlarda eğlenmek ve kendilerini tatmin etmek için çocukların bu durumlarıyla eğlenmek isterler.Bilmezler ki bu durum çocukluğun en önemli dönemlerinden biri olan dil gelişim dönemini olumsuz etkileyecek.. Örneğin çocuğa anlamını bilmemesini fırsat bilerek bazı küfürler ve argo sözcükler söylettirilir. Çocuk bunu güzel söylese de eksik söylese de söylettirenlerin çok hoşuna gider, gülerler, alkışlarlar. Bu durum böyle devam eder.Ve bunu gören çocuk argo konuştuğunda etrafındaki insanların gülmelerinden onaylayıcı tavırlarından dolayı yaptığı bu davranışın güzel bir davranış olduğunu öğrenir ve farkında olmadan bu olumsuz davranışı pekiştirilmiş olur.Evet bu iki olumsuz durum da çocukların argo konuşmalarının artmasına neden olur.Aileler bu konularda kendilerine ve çocuklarına dikkat etmeli ve bu kötü davranışları çocuklarının yanında yapmamalarına özen göstermelidir.
Şimdi de ailelerin yapabileceklerine geçelim.
Çocuğunuz küfür ediyor, argo konuşuyor olabilir. Bu durumda alabileceğiniz önlemler şunlardır:
· Çocuklar genelde anne ve babalarının onaylamadığı şekilde konuşan arkadaşları seçerler. Bu arkadaşlarıyla konuşmalarını kısıtlayama bir çözüm olmayacağı için şu kuralı koyun. Çocuğunuz bu arkadaşlarıyla sadece sizin yanınızda oynasın. Konuşmalarını takip edin.
· Çocuklarınız, her davranışta olabileceği gibi küfürde de sizi örnek alacaktır. Sizin konuşmalarınızı duyan çocuğunuz bu konuşmaya alışacak ve normal karşılayacaktır. Çocukların yanında bu tür konuşmalardan sakının.
· Çocuğunuza, onu çok sevdiğinizi ancak kötü kelimeleri sevmediğinizi hatırlatın. İkisini ayrı değerlendirin ve bu düşüncenizi çocuğunuzla paylaşın.
· Çocuğunuza, kullandığı kötü kelimenin anlamını ve niçin kullanılamaz olduğunu açıklayın.
· Çocuğunuz size karşı kızgınlığını rahatça ifade edebiliyorsa, olumsuz duygularını belirtmek için daha az küfürlü sözcükler kullanacaktır. Yani çocuk sinirli olsa da sizinle rahatça konuşabilmeli ve kendini ifade edebilmelidir.
· Uygun olanlar ve olmayanları tanımlayan kelimelerin listelerini hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuz uygun olanları kullandığında onu ödüllendirin. İstenmeyen kelimeleri kullandığında ise görmezden gelmeyi kullanabilir ya da verilecek ödülden vazgeçebilirsiniz.
· Çocuğunuz kötü bir söz söylediğinde şaşırıp fazla üzülmüyorsanız, çocuklarınız bu kelimeleri zamanla kullanmayacaktır. Yani böyle bir davranışı çocuğunuzdan beklemediğinizi ve şaşırdığınızı ona hissettirin ki o da yanlış bir davranışta bulunduğunun farkına varsın.
· Çocuğunuzun, kötü bir söz söylediğini duyduğunuzda, beş dakika boyunca bu kelimeyi söylemesine izin verme de bir diğer yöntemdir. Bu kelimeden bıkıp bir daha kullanmamasını sağlayabilir. Eğer söylediğinizi uygulamaktan kaçınırsa ona ancak kötü kelime kullanmaktan ötürü verilen cezayı uyguladıktan sonra istediğini yapabileceğini söyleyin.
· Çocuğunuz kötü sözcükler kullandığı zaman çok fazla kızgınlık göstermeyin. Çocuklar, güç kullanmayı sever ve siz çok kızarsanız çocuğunuz kendini güçlü hissedecektir. Çocuğunuzun, sizi kontrol altına almaması için kızgınlık anında kullandığınız kelimelere dikkat edin. Ve kesinlikle fazla tepkide bulunmayın. Farkında olmadan çocuğun istediği davranışı yapmış olursunuz.
· Kötü sözcük kullanımı için cezalandırma kullanmayın. Eğer çocuğunuzu kötü söz kullandığı için cezalandırırsanız, çocuğunuz bu kelimeleri sizin olmadığınız bir yerde kullanır ve gizli kullanmayı öğrenecektir. Ceza bir çözüm değildir. Nedeni anlatılmalı ve iyi örnek olunmalıdır.
Ufuk KODAMAN
Psikolojik Danışman