Erkek çocukların erişkinliğe ilk adımı olarak nitelendirilen sünnet, tıbben bir zorunluluğu bulunmayan fakat başta idrar yolları enfeksiyonunun azaltılması olmak üzere pek çok faydası olan cerrahi bir işlemdir. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü'nden Doç. Dr. İbrahim Ötgün; sünnet operasyonu, yararları ve hangi koşullarda yapılması gerektiği hakkında bilgi verdi...
Enfeksiyon riskini yüzde 90 azaltır: Basit ifadeyle penis başını çevreleyen derinin kesilerek çıkarılması olarak özetlenebilecek sünnetin birçok yararı vardır. Bunların en başında, çocukluk çağındaki idrar yolu enfeksiyonlarını yüzde 90 oranında azaltması gelir. Dolayısıyla sünnet, çocukların gereksiz antibiyotik kullanmasını önleyecek cerrahi bir uygulamadır. Bunun dışında yetişkin hayatta penis kanseri, sünnetli kişilerde çok daha az görülür. Penis kanserine yakalananların neredeyse tamamına yakını sünnetsiz kişilerdir. Ayrıca sünnetli kişilerin eşlerinde rahim ağzı kanseri de çok daha az görülür. Sünnet, böbrek ya da üriner sistem denilen idrar yoluyla ilgili belirli hastalıkları olan kişilerin enfeksiyon riskini azaltır.
KALICI HASARLARA DİKKAT!
Dünyada, sağlık için sünnet yapılıyor: Ülkemizde ve birçok toplumda sünnet dini gerekçeler ön planda tutularak yapılırken, batılı toplumlarda ise tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları nedeniyle yapılmaktadır. Batıdaki sünnet işlemi, klasik sünnetten biraz daha farklıdır ve 'parsiyel sünnet' olarak adlandırılır. Dünya Sağlık Örgütü'nün verileri, dünyadaki erkeklerin üçte biriyle dörtte biri arasında bir sünnetlilik oranı olduğunu ortaya koymaktadır.
Yanlış uygulamalar kalıcı hasarlara, hatta hayati tehlikeye sebep olabiliyor: Sağlık açısından son derece önemli bir işlem olan sünnetin komplikasyon risklerinin en az düzeye indirilmesi gerekir. Bu nedenle sünnetin; deneyimli ellerde, uygun koşullarda, uygun yöntemlerle yapılması gerekmektedir. Her yıl yüzlerce çocuk sünnetten dolayı hayatını kaybedebilmekte ya da penislerinde kalıcı hasarlar oluşabilmektedir.
Sünnet yapılacak kişinin yaşına bağlı olarak işlem öncesinde lokal ya da genel anestezi uygulanır: Sünnet işlemi yaklaşık 15-20 dakika sürmekte ve her yaşta yapılabilmektedir. İşlem, enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak amacıyla ameliyathane ortamında gerçekleştirilmelidir. Sünnet, yapılacak kişinin yaşına bağlı olarak lokal ya da genel anestezi altında yapılmalıdır. İlk üç ayda çocuklar hareketsiz olduğundan lokal anesteziyle yapılabilir. Üç aydan sonra her yaş grubunda genel anestezi altında uygulanmalıdır. Sünnetin, her yaşta uygulanabilecek bir işlem olmakla birlikte oluşabilecek psikolojik travmaların ve enfeksiyon riskinin en aza indirilmesi için doğumdan sonraki ilk iki yıl içerisinde yapılması daha uygundur. Özellikle 3-5 yaş arası cinsel kimlik kazanım dönemi olduğundan bu yaş grubunda lokal anestezi altında işlem yapılması tavsiye edilmemektedir.
Sünnet çocuklarda büyüme hızını artırıyor: Sünnet idrar yolu enfeksiyonlarını azalttığı için sağlıklı büyümeye katkı sağlar. Çocuklarda enfeksiyon büyüme hızını yavaşlatmakta, boy uzaması ve kilo alımına engel olmaktadır. Sünnet olan çocuklar enfeksiyon geçirmediklerinden daha hızlı büyümektedirler.
ÖZEL BİR TEDAVİYE GEREK YOK
Sünnet uygun koşullarda doğru tekniklerle yapılmışsa sonrasında sargı uygulaması yapılmaz. Böylece sargının neden olabileceği sıkıntılar (ağrı, işeme güçlüğü vb.) ile karşılaşılmaz. Sünnet sonrası erken dönemde çocuklara uygulanacak tek şey, ağrı kesici verilmesi ve lokal bakımdır. İşlem sonrası iki gün boyunca ağrı kesici uygulanması önerilir. Bunun haricinde özel bir bakım ya da tedaviye gerek yoktur.
Sünnet edilen kişi, ilk günden itibaren banyo yapabilir. İkinci günden itibaren ise hijyenik olmak koşuluyla denize, havuza girebilir. Beşinci günden itibaren ise her türlü günlük aktiviteye dönebilir. İşlem, kişinin günlük hayatında bir değişikliğe yol açmaz.
Sünnet edilen bebekler için de hiçbir kısıtlama yoktur. Temel temizlik koşullarına dikkat edildiği sürece bebekler; kucakta tutulabilir, banyo yaptırılabilir, bezleri bağlanabilir.
ÇOCUK CERRAHI YA DA ÜROLOĞU YAPMALI
Sünnette dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri de işlemin deneyimli kişiler tarafından yapılmasıdır. Ülkemizde sünnet işlemi genellikle çocukluk dönemindeki kişilere uygulandığından işlemi gerçekleştirecek en uygun kişiler olarak da çocuk cerrahları ön plana çıkmaktadırlar. Bunun yanı sıra çocuk ürolojisi konusunda eğitimli hekimler de işlemi gerçekleştirebilirler. Sünnetin; çocuk psikolojisinden anlayan, çocukları hırpalamadan ve psikolojilerini olumsuz etkilemeden, alanında deneyimli çocuk cerrahları ya da çocuk ürologları tarafından yapılmasında fayda vardır.