Birçok genç alkol, sigara ve uyuşturucuyu dener. Bazı gençler bu maddeleri birkaç kez dener ve bırakır. Bazıları ise, bu maddelere olan ihtiyaç ve arzularını dizginleyemez. Buna madde bağımlılığı denir.
Gençler sigara, alkol, ev kimyasalları (soluma yoluyla), reçeteli ve reçetesiz ilaçlar ve yasadışı uyuşturucular gibi çeşitli maddeleri deneyebilir. Esrar gençlerin en çok kullandığı yasadışı uyuşturuculardandır.
Gençler alkol ve uyuşturucuyu farklı nedenlerle kullanır:
- Arkadaşlarına veya belli bir gruba uyum sağlamak
- Kendilerine yaşattığı his hoşlarına gittiği için
- Kendilerini yetişkin gibi gösterdiğini düşündüklerinden
- Gençler risk alma ve yeni şeyler deneme eğilimindedir ve bu maddeleri kullanmayı heyecan verici bulabilirler
Bu maddeleri kullanma riski yüksek olan gençler:
- Ailelerinde alkol veya madde bağımlısı bulunanlar
- Aileleriyle bağ kuramayan veya ailelerinin kendilerine değer vermediğini düşünenler
- Özsaygısı zayıf olanlar, depresyon gibi zihinsel veya duygusal problemi olanlar
Gençlerde madde bağımlılığının sebep olduğu problemler:
- Okulda başarısız olma
- Arkadaşlarıyla ilişkilerinin bozulması
- Araba kazalarının sebep olduğu ölüm ve yaralanmalar
- İntihar
- Şiddet
- Boğulma
- İstenmeyen hamilelik
- Korunmasız seks nedeniyle AIDS dahil olmak üzere cinsellikle bulaşan hastalıklar
Gençlikte ara sıra kullanılan alkol ileri yaşlarda alkol bağımlılığına neden olabilir. Bir kerelik, deneme amaçlı kullanılan bir uyuşturucu bile aşırı doz ve beyin hasarı gibi ciddi ve şiddetli tıbbi hasarlara yol açabilir.
Bu yasa dışı uyuşturucular çoğunlukla ev laboratuvarlarında hazırlandıklarından, bakteri, tehlikeli kimyasallar ve diğer zararlı maddeleri de içerir. Bu da zaten zararlı olan bir maddeyi daha da tehlikeli hale getirir.
Alkol, uyuşturucu ve diğer zararlı maddelerin belirtilerini bilmek, çocuğunuza en başından yardım edebilmeniz için oldukça önemlidir.
Bu belirtiler:
Kızarmış gözler ve aşırı yorgunluk gibi sağlık şikayetleri.
Örneğin çocuğunuz sürekli göz damlası kullanıyorsa, marihuana veya benzeri bir uyuşturucunun yarattığı gözdeki kızarıklık izini yok etmeye çalışıyor olabilir.
Okula karşı ilginin kaybolması, notlarının düşmesi, dersten veya okuldan kaçma
Aileleri ve okullarıyla fazla ilgilenmeyen yeni arkadaşlar
Kimyasal dumanı çekmeye yarayacak eski, kullanılmış şeyler, sigara sarma kağıdı, çoğunuzun kıyafetlerinde, yüzünde veya ellerinde boya veya diğer lekeler
Çocuğunuzun alkol, sigara veya uyuşturucu kullandığını fark ettiğinizde, ne yapmalısınız?
Çocuğunuz alkol, sigara veya uyuşturucu kullanıyorsa, durumu ciddiye alın. Yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, çocuğunuzu karşınıza alıp bu problemi onunla açıkça konuşmaktır. Onun da açıkça konuşmasını sağlayın, asla acımasız ve yargılayıcı kelimeler kullanmayın.
Bu süre boyunca mümkün olduğunca destekleyici olun. Çoğu durumda düşmanca, öfkeli ve kızgın yüz yüze bir konuşma, çocuğunuzu ailesinden uzaklaştırır. Eğer ne yapacağınızı bilmiyorsanız veya kendinizi rahatsız hissediyorsanız, bir çocuk doktorundan, psikolog veya psikiyatristten yardım isteyin.
Çocuğunuzun ihtiyacı olan tedavi şekli madde bağımlılık seviyesine bağlıdır. Eğer bir genç sadece birkaç kez uyuşturucu veya alkol kullanmayı denemişse ve bu problem hakkında sizinle açıkça konuşuyorsa, belki de tek yapmanız gereken çocuğunuzun bu maddeleri kullanmayı bırakmasına yardım etmektir.
Fakat gencin madde bağımlılığı problemi varsa, o zaman bir doktora görünmesi gerekir.
Detoksifikasyon tedavisi veya maddeyi ilaçla değiştiren bir tedaviye ihtiyaç duyabilir. Birebir ve/veya aile terapisiyle beraber ilaç çok işe yarar.
Tedavi sonrası tekrar madde kullanmaya başlamak sıkça görülür. Bu, çocuğunuzun veya tedavi programının başarısızlığı anlamına gelmez. Bağımlılıktan kurtulmak zordur ve zaman alır. Çocuğunuzun her seferinde bir adım ilerlemekle başa çıkabileceği gerilemeler yaşayabilir.
Çocuklarda madde kullanımı ve bağımlılığı engellenebilir mi?
Açıkça ve dürüstçe çocuğunuzla konuşmak ve sağlıklı bir aile hayatı, çocuğunuzun alkol ve uyuşturucuyu denemesini engelleyebilir.
En başından çocuğunuzla alkol, sigara ve diğer uyuşturuculara karşı tavrının nasıl olması gerektiğini konuşun. Eğer çocuğunuz madde kullanımına izin verebileceğinizi düşünürse, bunu yapma olasılığı daha yükselir.
Spor, sosyal program ve diğer anlamlı aktivitelerle çocuğunuzu meşgul edin.
Çocuğunuzun evdeki kurallara uymasını sağlayın. Kötü davranışları için makul, şiddet içermeyen cezalar uygulayın ve bunları uygulamada kararlı olun.
Sürekli çocuğunuzla konuşun, başardığı en ufak şey için bile ödüllendirin.
Çocuklarınızın arkadaşlarının kimler olduğunu her zaman bilin. Sigara, alkol ve uyuşturucudan kaçınan arkadaşlar çocuğunuz için en iyi korunma yöntemidir.