Önceleri gebelikte tıbbi bakım, gebelik başladığı andan itibaren verilmekte ve bu şekilde gebelikle ilgili tüm etkenlerin kontrol edildiği düşünülürdü. Ancak gebelik süreci "anlaşıldıkça" gebelik öncesi dönemin de sağlıklı bir gebelik, doğum ve doğum sonrası için oldukça önemli olduğu ortaya çıktı. Kadın hastalıkları & Doğum Uzmanı ve NLP Uzmanı Kağan Kocatepe günümüzde anne adaylarına gebe kalmayı planladıklarında doktorlarına başvurmalarını ve genel bir kontrolden geçmelerini öneriyor.
Çocuk yapmak için psikolojik olarak hazırız diyelim. Peki ya bedenlerimizin çocuğa hazır olması ne kadar önemli?
Gebe kalmadan hemen önceki dönemde yapılan doktor kontrolünde amaç anne adayının gebe kalmadan önce var olan risk faktörlerini belirlemek, bunları azaltma konusunda tıbbi destek ve bilgi vermek ve anne adayının bu risk faktörleri kontrol altına alındıktan sonra gebeliğe başlamasını sağlamaktır.
Anne olmak isteyenler ne yiyip ne içmeli?
Anne aday adaylarının hamilelikte önerilecek olan beslenme biçimine hamilelikten önce adapte olmaları onlara hamilelikte kolaylık sağlayacaktır.
Omega 3 kaynağı olarak haftada iki kez balık, günde iki ceviz, bol koyu yeşil yapraklı sebze, kalsiyum kaynağı olarak günde iki bardak süt ve her öğünde süt ve süt ürünü tüketmek, günde 1.5 litre, yaz aylarında 2 litre su içmek temel önerilerdir.Çiğ etten ve çiğ şarküteri ürünlerinden uzak durmak, başta adaçayı, ahududu, sinameki ve melisa olmak üzere bitki çaylarından uzak durmak, çay, kahve, kola ve yeşil çay gibi içecekleri günde ikiyle sınırlamak diğer önerilerdir. Diş hekimi muayenesi uzun zamandan beri yapılmamışsa bu muayeneyi de hamile kalmadan tamamlamak faydalı olacaktır.Herhangi bir kronik hastalığı olmayan, beslenmesi anormallik arz etmeyen anne adaylarının gebelik öncesi vitamin desteğine ihtiyacı yoktur. Yine de çoğu doktor rutin olarak folik asit desteği verir.
Erkekler baba olmaya hazırlanmak için neler yapmalı?
Erkeklerin baba olmaya hazırlanmak için özellikle yapmaları gereken bir şey olmamakla beraber, alkol ve sigara içme alışkanlığının sperm hareketlilik ve kalitesini olumsuz yönde etkilediğini bilmeleri gerekmektedir. Eğer kendisinde varikosel, ailede eşi hamile kalamayan erkek gibi bir durum söz konusuysa sperm analizi yaptırmaları faydalı olur. Bunun için en az 3 gün ilişkide bulunulmayan bir sürenin ertesi günü bu inceleme için en uygun gündür. Baba adayının kullandığı ilaçları devam ettirmesinde bir sorun olmamakla beraber çeşitli hastalıklarda kullanılan kolşisin sperm değerlerini etkileyebileceğinden bu ilacı kullanan baba aday ve adaylarının da sperm analizi yaptırmaları önerilir.
Çocuk kararı aldıktan sonra hangi sağlık kontrollerinden geçmeliyiz?
Gebelik öncesi muayenede Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı yöneltilen ayrıntılı sorularla gebeliği olumsuz etkileyebilecek kronik hastalıkların (hipertansiyon, diyabet, epilepsi gibi), jinekolojik hastalıkların (miyom, yumurtalık kisti, enfeksiyonlar gibi), önceki gebeliklere ait durumların (düşük, sakat doğum, önceki gebeliklerde yaşanan normal dışı durumlar), beslenme alışkanlıklarının, yaşam tarzının (sigara kullanımı, alkol ve diğer maddelerin kullanımı, çalışma hayatı, uyku ve dinlenme alışkanlıkları, egzersiz alışkanlıkları) ve anne ve baba adayında yaşa veya kalıtıma bağlı risk faktörlerinin ortaya çıkarılmasını sağlar. Jinekolojik muayene, smear testi, jinekolojik ultrasonografi, kilo ve tansiyon ölçümü bu esnada yapılan rutin incelemelerdir.
Hiçbir şikayeti olmayan ve muayene bulgularına göre risk faktörü taşımayan anne adaylarında tam kan sayımı, tiroid işlev testi (TSH), tam idrar, (idrar kültürü), bilmiyorlarsa anne ve baba adayının kan grupları, kanda enfeksiyon tarama testleri ön planda yeterlidir. Gerekli durumlarda böbrek, karaciğer fonksiyonları, şeker testi, kanda vitamin ve demir seviyesi ölçümü gibi incelemeler yapılabilir.
Uzun zamandır çocuk yapmak için uğraşılıyor ama bir türlü mutlu haber alınamıyorsa bir sorun var demek için ne kadar beklememiz gerekir?
Kısırlık ("infertilite ") 12 siklus boyunca (siklus: kadında bir adetin ilk gününden, sonraki adetin ilk gününe kadar geçen süre yani adet döngüsüdür) korunmadan ve yeterli sayıda cinsel ilişkide bulunulmasına karşın gebelik oluşmamasıdır.Kısırlığın tanımından da anlaşılacağı gibi kendinizde veya eşinizde bir kusur olduğundan şüphelenmeden önce yaklaşık bir yıl denemenizde ve bu süre sonunda doktora başvurmanızda yarar vardır. Bu bir yıllık bekleme süresinde gebe kalma şansını yakalayabilir ve kısırlık için yapılan tetkiklerin getireceği psikolojik, fiziksel ve maddi yüklerden kurtulmuş olursunuz.Bazı durumlarda 1 yıl beklemeden başvurması gereken çiftler de vardır: Anne adayının 35 yaş ve üzerinde olması, çiftlerden birinde gebeliğe engel olacağı bilinen bir durumun varlığı söz konusu olduğunda bu çiftlerin doktora daha erken başvurmasında fayda vardır. RÖPORTAJ: Sedef Batı/ Mutlu Ailelerin 101 Sırrı kitabından alıntıdır.