Kiminin milyonlarca üyesi var; tek arzu İslami kurallara uygun bir evlilik yapmak. Peki İslami çöpçatan sitelerinde hangi tür kadınların talibi daha fazla oluyor? Bir deneyden söz edeceğiz...
Hayat bilgisi dersinde öyle öğrendik, aile toplumun yapı taşı. Her şey bu harçla başlıyor. Bakın, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın gözünde bekâr kaymakamın bile kıymeti evli olanlarına nazaran farklı. Her canlı bir gün nikâhı tatmalı.
Bunun da türlü yolları oluyor; zamanın ruhuna göre geleneksel yöntemlere yenileri ekleniyor. ıslami evlilik yahut çöpsatan siteleri çoktan beri hayatımızda. Bazı sitelere girdiğinizde bu vasıtayla evlenmiş çiftlerin mutlu fotoğraflarını da görüyorsunuz. Allah mesut etsin diyelim.
Hadiselere kadın penceresinden bakan Muslimahmediawatch.org adresli site geçen hafta bir deney yaptı. Günümüz insanının, 2011 yılında yaşayan bir Müslüman’ın kadınlıktan ve erkeklikten anladığını, karşı taraftan ne beklediğini soruşturan bir deneydi bu. Onlar da keşfetmişti ki bazı kadınlar, diğerlerine göre daha fazla tercih ediliyordu. ıslami evlilik ve arkadaşlık sitelerinde hangi kadınların talibi daha fazlaydı?
Adayları tanıyalım
Öncelikle Müslüman ve kadın stereotip özellikleri taşıyan üç sahte profil yaratıldı. Sonra bu tür sitelere üye olarak izdivaç ve arkadaşlık tekliflerini beklemeye başladılar. Önce adaylarımızı tanıyalım:
1. Aday: 20’li yaşlarında Kanada vatandaşı bir öğrenci; önümüzdeki sene mühendislik diplomasını alacak. Aslen Kafkas kökenli; ince ve uzun… Müslümanlığı sonradan seçmiş fakat başını örtmüyor. Çokeşliliğe karşı olduğunu çok net bir biçimde ifade ediyor. Evin işlerini ve mali yükünü paylaşacak, ilgili bir koca arıyor.
2. Aday: 30’lu yaşlarında bir Arap. Daha önce hiç evlenmemiş ve kendisine iyi bakacak bir koca aradığını ifade ediyor. şu anda öğretmenlik yapıyor ama evlendikten sonra çalışma niyetinde değil, ev kadını olmak istiyor. ıbadetlerini yerine getiren bir Müslüman, bir camide Kuran öğretmenliği de yapıyor. Orta boylu ve zayıfça… Çarşaf ve peçe takıyor.
3. Aday: 40’lı yaşlarında Afrikalı bir Müslüman. Boşanmış ve üç çocuğu var. Oturma izni olan Amerikalı bir göçmen. Çok uzun boylu değil ve topluca. ıyi bir işi ve düzenli iyi bir geliri var. Onu üç çocuğuyla kabul edecek bir koca arıyor.
Böyle bir deneye girişen site de bunun bilimsel bir netice vermeyeceğini, ortaya çıkanın kati sonuçlar olmadığının farkında. Fakat üç tipolojinin siber evlilik âleminde aldığı tepkilerin de bir manası var.
En fazla rağbeti ilk aday görüyor. Sadece bir-iki gün içinde 20’den fazla teklif ve çok çeşitli erkekten profillerini şöyle bir ziyaret etme önerisi alıyor. En ilginç olan ayrıntı ise üç aday içinde erkeklerin romantik olmaya çalıştığı tek aday, sonradan Müslüman olan bu genç Kanadalı kadın. Erkekler, ne ikinci ne de üçüncü adaya kendilerini o kadar yumuşak ve samimi göstermeye çalışıyor.
İkinci ve üçüncü adayımıza gelen mesaj sayısı bile birinci adayın çok gerisinde. Bu noktada deney sonuçlarını yorumlayanlar, geleneksel Müslüman bir aileye doğmuş bir kadınla, sonradan Müslümanlığı seçmiş ‘beyaz’ bir kadının erkekler gözündeki farkının altını çiziyor. Burada başka tür bir merak söz konusu olduğu kesin, ama gelen mesajlardaki rahatlığa bakınca kadınlara gösterilen ‘saygı’ derecesinin farklı olduğu da düşünülebilir. Sonradan Müslüman olan ‘yabancı’ya ayıp olmaz gibi… Bunu iyi ya da kötü hanesine yazmak sizin nereden baktığınıza bağlı.
Bu arada birinci adayın ilgi çeken bir yanı da Kanada vatandaşı olması. Sadece bu yüzden de Kuzey Afrika ve Arap ülkelerinden talibi çıktığını söylemek lazım. Birkaç eğitimli adayın dışında sadece Kanada’de çalışma hayalleri kuran bir grup erkek de başvurmuş. şaşırtıcı olan üçüncü adayın oturma izni ve düzenli gelirine rağmen ekonomik cazibesiyle ilgi merkezi olmaması. Hele ikinci adayın evlendikten sonra çalışmak istemediğini beyan etmesi, evin tek maaşla geçineceğini baştan ilanı, cazip görünen diğer niteliklerini geride bırakıyor. Yoksa ‘evinin kadını’ olmak artık aranan nitelik değil mi?
Dini pratiklere bakıldığında, birinci adaya gelen evlilik tekliflerinin hiçbirinde bu anlamda bir sorgulama, bir merak olmaması dikkat çekici. Başını kapatmaması bir yana, sorularda ortaya çıkan sigara tiryakiliği de karşı taraftaki ısrar seviyesinde bir değişiklik yaratmamış.
Yine fizik mi kazanıyor?
Çarşaf ve peçe takan ikinci adayın, kendilerini ‘aşırı dindar’ olarak tarif eden, nizami bir ıslami evlilik yapmayı tercih eden erkekler tarafından ilgi görmesi çok şaşırtıcı değil.
Toplamda en az mesaj alansa üçüncü aday. Bunda tabii ki yaşın da önemi var. Bu siteler vasıtasıyla evlenmek isteyen Müslüman erkeklerin tercihi genelde 20’li en fazla 30’lu yaşlar oluyor. Hele boşanmış bir kadının işi iyice zor.
Çok ilgi çekici bir durum da yaşanmış. Üçüncü adayla ilgilenen bir erkeğin aynı zamanda hiç bilmeden bu deneydeki birinci ve ikinci adaya da talip olduğu ortaya çıkmış. Erkek adayımız 50’lerinde ve ikinci evliliğini yapmak üzere bir eş arıyor bu arada…
Bu sitenin yapmaya çalıştığının, bir çırpıda genelleştirilebilecek sonuçlar vermediğini kabul etsek de genele dair verdiği fikir çok önemli. Toplumsal kadın algısına Müslüman sıfatını eklediğinizde kendi kriterlerini doğursa da, bazı şeyler değişmiyor. Yaşa, fiziğe, ekonomik bağımsızlığa dair kemikleşmiş yargılar, helâl izdivaç modellerinde de kılık değiştirmiş, aramızda dolanıyor.
Siber görücü usulü hizmeti
Muslima.com
Teknolojik hizmet olarak muadillerinin gerisinde olsa da en popülerlerinden. Etnik kökenden, mesleğe kadar teferruatlı profilinizi oluşturduktan sonra önerilere bakıyorsunuz. Evlendikten sonra Müslüman olmayı düşünenler kadar, Müslüman bir eş arayan başka inanç sahipleri de başvuruyor.
Qiran.com
ıki milyona yaklaşan profil sayısıyla bu alanın en önde gelen sitelerinden. Bazı servislerinden faydalanabilmek için para ödemek gerekiyor. ılginç yanı, anne babaların ya da akrabaların evlendirmek istedikleri genç için de profil açıp adaya bakınabilmesi. Siber görücü usulü yani.
MuslimMatch.com
Dış görünüşten kiloya, sağlık durumundan hobilere kadar en fazla kişisel bilgi talep eden sitelerden. Müslüman tarifi yetmeyen için Sünni, şii seçenekleri mevcut. Çokeşliliğe dair beklentiyi de net bir biçimde açık etmeniz gerekiyor.
Halfourdeen.com
Nispeten yeni bir site olmasına rağmen şimdiye kadar 12 mutlu evliliğe vesile olduklarını duyuruyor mutlu bir şekilde. Buraya ücretli üyelik söz konusu; çünkü sadece bu işi ciddiye alanların gelmesini istiyorlar. Daha genç ve Batılı Müslümanlara hitap eden sitede, ‘Müstakbel eşinize sormak istediğiniz 21 soru’ gibi detaylı hizmetler söz konusu.
Türkiye’den numuneler
Gonuldensevenler.com
Kendisini bir ‘mutluluk hareketi’ olarak tarif ediyor. Zaten evlilik ‘dünyanın en büyük saadeti’. Üye sayısı 900 bine yakın. Gayeleri ise “Türk halkını internetteki ahlaksız sitelerden ve aldatıcı arkadaşlık sitelerinden kurtarmak” …
Nasipse.com
Siteye girdiğinizde ‘Evliler giremez’ uyarısı karşılıyor. Flört ve arkadaşlık sitesi olmadığını özellikle belirtmişler. Buradan evlenenler ‘nasibini bulanlar’ başlığında ziyaretçilere tanıtılıyor.
Evlenmelisin.com
Siteye girince sizi başı açık bir gelin karşılasa da ıslami evlilik ahlakına uygun olduklarını daha ilk sayfada duyuruyorlar. Her gün ücretsiz mesaj hakları da var.
Zevac.merihnet.com
Site bir hadisle açılıyor, mektup arkadaşlığına dahi izin vermeyeceklerini ifade ediyorlar. “Bu sitedeki hizmetten yararlanırken, ciddi ve size uygun olduğuna kanaat getirdiğiniz kişiyi daha ciddi seviyede tanıma/değerlendirme arzusunda iseniz, bunu aile/veli/arkadaş bilgisi dahilinde ve mümkünse onların nezareti altinda yapmanızı önemle tavsiye ederiz” uyarısını ihmal etmemişler.