Aktüel Psikoloji / Haber Merkezi
Kilo vermek, bağışıklık sistemini güçlendirmek, cinsel gücü artırmak ve genç kalmak… Son dönemlerde gittikçe yaygınlaşan besin destekleyiciler (supleman) kullanımı için herkesin kendince bir nedeni var. Ancak bu ürünler hakkında bilinmeyen ve aslında dikkat edilmesi gereken çok önemli noktalar bulunuyor. İnsan vücudunun ihtiyacı olan pek çok besin için takviye yapan suplemanlar yanlış kullanıldığı takdirde ölüme dahi sebebiyet verebiliyor. Ataşehir Memorial Tıp Merkezi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Şefika Aydın, bu ürünleri kullanırken bilinçli davranılması gerektiğininin altını çiziyor.
Besin Destekleyiciler Tek Başına Yarar Sağlamıyor, Sağlıklı Beslenmek Şart
Karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineraller birer besin ögesi olup, besinlerin içerisinde karışımlar şeklinde bulunmaktadır. Günümüzde sağlıklı bir diyette bu besin öğeleri ideal şekliyle ve yeterli olarak bulunmaktadır.
Besin destekleyiciler ise besin öğelerini belirli miktarlarda içeren kapsül ya da likit formda bulunan; posa konsantreleri, amino asit bileşimleri, vitamin, mineral ve bazı bitki özlerini içerebilen destekleyiciler olarak tanımlanmaktadırlar. Sağlık için yeterli ve gerekli diyetler ancak besinlerle karşılanabilmektedir; besin destekleyiciler ile bu yarar tek başına sağlanamamaktadır.
Besin Destekleyicileri Tercih Etme Nedenleri:
Bazı hastalıkların tedavisinde,
Yaşlanmanın vücutta yarattığı etkiler nedeni ile,
Cinsel gücü arttırmada,
Antioksidan etki nedeni ile bağışıklık sistemini arttırmada,
Psikolojik bazı durumları tedavide,
Sağlıklı yaşam için dengeli besin tüketmek yerine kolay alternatif olarak görme vb… gibi birçok neden besin destekleyici kullanımını gittikçe yaygınlaştıran nedenler arasındadır.
Faydaları
- Gebelik ve emzirme dönemindeki kadınların özellikle folat, kalsiyum ve demir gereksinimi artmaktadır. Ve bu gereksinim için muhakkak kontrollü bir şekilde bazı besin destekleyicileri verilmektedir. Örneğin folat; sebze, meyve ve kuru baklagillerde doğal olarak bulunmasına karşın gebe ve emzirme dönemindeki kadınlarda ek olarak alıma ihtiyaç duyulmaktadır.
- Menopoz dönemindeki kadınlarda özellikle kalsiyum desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. Osteoporozu önlemek ve menopozla birlikte vücutta oluşan fizyolojik değişiklikleri, kemiklerdeki kalsiyum çekimini, kemik kaybının oluşumunu ve minerilizasyonunun engellemek için kalsiyum desteği alınması gerekmektedir.
- Menstrüel kanaması olan kadınların kaybettikleri demiri yerine koymaları için demir desteğine ihtiyaçları oluşabilmektedir. Özellikle bu dönemi oldukça ağır seyreden kadınların demir desteği kullanmaları ve iyi emilebilmesi için de mide boşken bol su ile almaları gerekmektedir.
- Çok düşük kalorili diyet yapması gereken kişilerin bu dönemlerde bir multivitamin desteğine gereksinimleri olmaktadır.
- Vejetaryen bireylerin, kalsiyum, demir, B12 ve D vitamini kullanmaları gereksinimlerini ancak karşılayabilmektedir. Bu nedenle de bu bireylerde de besin desteleyici kullanımı gerekmektedir.
- Yeterince güneşten yararlanamayan ve süt tüketimi az olan bireylerde muhakkak D vitamini desteği şarttır. Özellikle yatağa bağımlı yaşayan hasta kişilerin, yalnız ve evine kapanık yaşayanların, yaşlıların ve süt tüketimine karşı intoleransı olup tüketemeyen bireylerin ek D vitaminine gereksinimleri olmaktadır.
Fazla Kullanımı Toksik Etkiye Neden Olup Ölüme Sebebiyet Verebilir
- Besin destekleyici kullanımının hekim önerisi ile olması en doğru yöntem ve seçim olarak kabul edilmektedir. Çünkü bireyler alması gereken desteği, ne kadar, ne sıklıkta ve ne miktarda kullanması gerektiği konusunda yeterli bilgiye sahip olmayabilir. Bu nedenle de muhakkak doktor ya da beslenme uzmanlarına danışılmalıdır.
- Bunun dışında bilinçli seçimler yapmalı ve içeriğini dikkatlice okumak gerekmektedir. Günlük alınması gereken miktarlara çok dikkat edilmelidir.
- Bazı ürünlerin yüksek alımları saç dökülmesi, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Yine böbrek taşları, karaciğer ve sinir sistemi hastalıkları ve doğumsal bozukluklar da son dönemlerde gittikçe yaygınlaşan besin destekleyicilerin bilinçsiz kullanımından meydana gelebilmektedir.
- Özellikle yağda eriyen vitaminler ( A, E, D ve K vitaminleri ) vücutta depolandıkları için uzun süre yüksek doz kullanımları vücutta toksik etki, hatta ölüm riski yaratmaktadır. Örneğin D vitamini kemik ve böbrek hasarına yol açarken, aşırı A vitamini ise karaciğer ve kemik hasarı, ishal, baş ağrısı ve doğumsal bozuklukların oluşumuna neden olabilmektedir.
- Yine suda eriyen vitaminlerden B6 vitaminin fazla alımı menstrüasyon dönem öncesinde tansiyon düşüklüğüne neden olabilmektedir. Birçok kadın zararsız olduğunu düşünerek B6 vitaminini uzun süre kullanımında bir sıkıntı görmez fakat bu aşırı alım sinir sisteminde dejeneratif bozukluklara geri dönüşsüz neden olabilmektedir.
- Besin destekleyicisi kullananların yaptıkları en büyük hatalardan biri hiç hasta olmayacakları düşüncelerinin var olmasıdır. Bu kişilerin muhakkak ürün kullanımında kontrollü olmaları önemlidir. Sağlık kuruluşu ya da hekim ve beslenme uzmanlarından bu konuda yardım almaları gerekmektedir.
Besin destekleyici seçerken dikkat!
- Yaş, cinsiyet ve sağlık durumunuzu göz önünde bulundurun ve kendi ihtiyacınıza göre seçim yapın
- Daha çok bir vitamin ve mineral karışımlarını tercih edin. Özellikle de sağlıklı besleniyorsanız yeterli olacaktır.
- Ekonomik olması açısından daha çok bilindik ve güvenilir markaları tercih edin
- İçeriğindeki şifalı ot ya da enzim isimleri gibi bazı maddelerin cazibesine kapılmayın.
- Son kullanma tarihlerini MUTLAKA okuyun.
- Kesinlikle önerilen dozlarda kullanın, arttırmayın, azaltmayın.
- Her zaman için doğal besinlere öncülük tanıyın. Unutmayın en sağlıklı olan beslenmenizde yapacağınız değişikliklerdir.
- Son olarak muhakkak kontrollü olarak BİLİNÇLİ kullanın…