Psikoloji Bölümü, ilk olarak, 1939 yılında kurulan Felsefe Bölümünün bir kürsüsü olarak faaliyetine başlamıştır. İlk mezunlarını 1943'te vermiştir. Psikoloji, sosyoloji, felsefe tarihi, bilim tarihi, sistematik felsefe-mantık ve pedagoji kürsüleri 1982 tarihine kadar Felsefe Bölümünün kürsüleri olarak eğitim vermiştir. Bu tarihte yeni yüksek öğretim yasası yürürlüğe girmesiyle psikoloji ve sosyoloji kürsüleri ayrı birer bölüm olmuş; pedagoji kürsüsü de Eğitim Bilimleri Fakültesi ile birleşmiştir. Felsefe tarihi, bilim tarihi ve sistematik felsefe halen felsefe bölümünün birer ana bilim dalı olarak birlikte çalışmaktadır.
Psikoloji kürsüsü Muzaffer Şerif tarafından kurulmuştur. Muzaffer Şerif'in 1944 yılında Amerika'ya gitmesinden sonra 1972 yılına kadar Psikoloji Kürsüsü başkanlığı çoğunluğu yabancı olan ve kısa süreli görevlendirilen öğretim üyeleri tarafından yürütülmüştür. Daha sonra 1972 yılında Prof. Dr. Fatma Başaran, 1988 yılında da Prof. Dr. Neriman Samurçay bölüm başkanı olmuşlar ve emekli oluncaya kadar bu görevi sürdürmüşlerdir. Bölüm başkanlığı 1991 yılından itibaren Prof. Dr. Ali Dönmez tarafından yürütülmektedir.
Bölümümüzde 2001-2002 öğretim yılı itibariyle 166 öğrenci okumaktadır. Bölümümüz Fakültemizin en yüksek puanla öğrenci alan bölümlerindendir ve Türkiye'deki psikoloji bölümleri arasında da bu bakımdan dördüncüdür. Bölümümüzde sosyal ve klinik psikoloji alanlarında yüksek lisans ve doktora programları açılmaktadır ve halen bu programlara kayıtlı yaklaşık 35 lisans üstü öğrencimiz vardır. Lisans ve lisans üstü öğrencilerimiz, hem Fakültemizin hem de alanımızın tüm bilimsel ve sosyal etkinliklerinde aktif olarak yer almaktadırlar.
Psikoloji Bölümünün ders programına bakıldığında, 2001-2002 öğretim yılı itibariyle, 8 dönemde toplam 36 (25 zorunlu ders, 11 bölüm içi seçmeli ders) dersin okutulduğu görülmektedir. Buna ek olarak 5 ayrı ders için ikişer şube olmak üzere toplam 10 servis dersimiz vardır. Bu servis derslerimizi öncelikli olarak bize yakın bölümler olarak nitelenebilecek sosyoloji, felsefe, sosyal antropoloji, etnoloji gibi bölümlerden olmak üzere fakültenin çeşitli bölümlerinden gelen öğrenciler almaktadır.
Bölümümüzde üç profesör (Ali Dönmez, Selim Hovardaoğlu, Nesrin H. Şahin), iki doçent (Zehra Y. Dökmen, Nilhan Sezgin), dört yardımcı doçent (Türkan Öncü, Şennur Kışlak, Nurhan Er, Gülsen Erdem), bir doktoralı araştırma görevlisi (Derya Güngör), doktora ders aşamasında iki araştırma görevlisi (Banu Yılmaz, Ayda Büyükşahin) olmak üzere toplam 12 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Sadece üç dersimiz (fizyoloji, psikometri ve endüstri psikolojisi) ek görevli öğretim üyeleri tarafından verilmektedir.
Psikoloji Bölümü ve öğretim üyeleri kuruluşundan bu yana Türk psikoloji alanına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bölümün kurucusu Muzaffer Şerif, dünya çapında önemli bir psikologtur, dünyada sosyal psikolojinin öncülerinden, kurucularındandır. Bölümümüzde çalıştığı dönemlerde bazı önemli kitapları Türkçe'ye çevirmiş ve bazı testlerin de uyarlama çalışmalarını yürütmüştür. Günümüzde dünya sosyal psikoloji klasiklerinden olan bazı kitapların ilk çalışmalarını da buradayken yapmıştır.
Bölümümüzün eski başkanlarından Prof. Dr. Fatma Başaran, sosyal değişim ve değerler konularında yaptığı çalışmaları ile Türkiye'de sosyal psikoloji alanında önemli bir isimdir. Eski bölüm başkanımız Prof. Dr. Neriman Samurçay, klinik psikoloji ve testler alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır ve ülkemizin sanat psikolojisi alanında çalışan nadir isimlerindendir, hatta bu alanın öncüsü olarak bile nitelendirilebilir.
Akademik yaşamının önemli bir bölümünü DTCF Psikoloji Bölümü'nde geçirmiş bir öğretim üyesi olan Prof. Dr. Nail Şahin, Bölümümüzdeki öğrenciliğinin ardından fullbright bursu ile Amerika'ya gitmiş ve lisans üstü öğrenimini tamamlayıp bölümümüzde çalışmalarını sürdürmeğe başlamıştır.
Bölümümüz öğretim üyelerinin önemli yayınları vardır. Çeviri ve özgün kitaplarla ve makalelerle Türk Psikoloji literatürünün zenginleşmesine ve Dünya psikoloji biliminin gelişmesine katkıda bulunmaktadırlar. Günümüzde ve geçmişte bu bölümde öğretim üyeliği yapmış ya da öğrenci olarak bulunmuş çok sayıda psikoloğun önemli kitapları vardır. Örneğin, Prof. Dr. Ali Dönmez' in sosyal psikoloji, siyaset psikolojisi; Prof. Dr. Selim Hovardaoğlu'nun araştırma ve istatistik; Prof. Dr. Nesrin H. Şahin' in klinik psikoloji alanlarında yayınlanmış özgün ve çeviri kitapları vardır. Özellikle Türkçe eğitim veren psikoloji bölümlerinin öğrencileri için bu kitapların önemi tartışılmazdır.
Psikoloji Bölümü, Bölüm olduğu 1982 yılından itibaren 537 mezun vermiştir,. Bu mezunların bir bölümü çeşitli üniversitelerden yüksek lisans ve doktora derecelerini alarak, önemli bir bölümü de lisans mezunu olarak ülkemizin psikolog ihtiyacını karşılamak üzere değişik alanlarda ve kurumlarda görev yapmaktadırlar. Mezunlarımız, diğer psikologlarımız gibi, uygulamaları ve araştırmaları ile ülkemiz insanını daha iyi tanımak, onun mutluluğunu, rahatını, kendini daha iyi hissetmesini, gelişmesini sağlamak için özel ya da devlete ait psikiyatri kliniklerinde, hastanelerde, kreşlerde, adalet bakanlığına bağlı kurumlarda, rehberlik merkezlerinde, özel eğitim kurumlarında, fabrikalarda psikolog ya da araştırmacı olarak ya da çeşitli kademelerdeki okullarda (ilköğretim, lise) rehber öğretmen olarak çalışmaktadırlar. Mezunlarımızın bir bölümü de çeşitli üniversitelerin psikoloji ya da psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinde öğretim elemanı olarak çalışmaktadırlar. Bölümümüzden mezun bu psikologlarla ülkemize çok önemli hizmette bulunduğumuzu söyleyebiliriz.
Ülkemizde psikoloji alanında önemli gelişmeler olmaktadır. Türk Psikologlar Derneği'nin bu gelişmede çok önemli bir yeri vardır. Psikologların örgütlenmelerinde, hizmet içi eğitim almalarında, psikoloji alanında bilimsel araştırmaların yapılmasında, bu araştırmaların yayınlar ve kongreler yoluyla paylaşılmasında çok önemli katkıları vardır. Bu dernekte genel başkanlık yapan Nilhan Sezgin ve Nesrin H. Şahin halen bölümümüz öğretim üyeleridir. Uluslararası indekslerde yeri olan bir kaç Türkçe dergiden biri olan Türk Psikoloji Dergisi, Türk Psikologlar Derneği tarafından çıkarılmaktadır. Bu derneğin kuruluşunda ve bu derginin yayına başlamasında DTCF Psikoloji Bölümünün ve bu bölümde çalışan öğretim elemanlarının çok önemli payları vardır. Derginin ilk sayıları bu bölümde o zaman asistan doktor olan Nail Şahin tarafından çıkarılmıştır. Derneğin bir başka hakemli dergisi olan Türk Psikoloji Yazıları’nın Yayın Yönetmenliğini de, bölümümüzün eski öğretim üyesi Nebi Sümer dört yıl boyunca sürdürmüştür. Bölümümüz Araştırma Görevlisi Banu Yılmaz, Derneğin yayınlarından biri olan Türk Psikoloji Bülteni’nin Yayın Yönetmenliğini sürdürmektedir. Bölümümüz elemanlarının Dernek ve çıkardığı yayınlarda büyük emekleri vardır. Bölümümüzün bu bakımdan da alana katkısı büyüktür.
Onuncu Ulusal Psikoloji Kongresi Dernek ile DTCF Psikoloji Bölümü ile birlikte yapılmıştır. Bu Kongre, kurucumuz Muzaffer Şerif'’in anısına düzenlenmiştir. Türk psikoloji alanı ve psikologları için I. Ulusal Psikoloji Kurultayı’nın da önemli bir yeri vardır. Bu kurultay da öğretim üyelerimizden Nesrin H. Şahin başkanlığında ve bölümümüz elemanlarının ve öğrencilerimizin de bulunduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir.