SEV Amerikan Koleji’nden (SAC) Uzman Psikolog Can Gezgör, velilere bu tatili etkili kullanabilmeleri için şu önerilerde bulunuyor:
1 - Karne sonrası aileler çocuklarına nasıl davranmalı?
Okul hayatı karneden ibaret değil
Karnedeki notlar, girilen sınavlardaki, yapılan ödevlerdeki ve hazırlanan projelerdeki başarıları gösterir. Çoğu zaman çocuğunuzun okulda rol aldığı sosyal sorumluluk projeleri, spor ve sanat etkinlikleri ve psikolojik gelişimi karneye yansımaz. Bu yüzden çocuğunuzun tüm okul hayatını, karnesindeki notlara göre değerlendirmeyin.
Tepkilerinizde ölçülü olun
Eğitimde teknolojinin hızla gelişmesi ile birçok okul, öğrencilerin aldığı notları ve sınıf içi performanslarını veliler ile karne döneminden önce paylaşıyor. Bu yüzden karne dönemi artık çok büyük sürprizlere açık değil. Ancak yine de karne, özellikle ilköğretim dönemindeki öğrenciler için önemini koruyor. Bunun nedeni, öğrencilerin derslerdeki konulara bağlı seviyesinin elle tutulur hale gelmiş yani somutlaşmış olması. Karnedeki not başarısına göre vereceğiniz tepkiler bu aşamada kritik önem taşıyor.
Bağırmak okuldan uzaklaştırır
Notları düşük gelen çocuğunuza bağırmanız veya onu cezalandırmanız okuldan uzaklaşmasına neden olabilir. Eğer çocuğunuzun notu düşük geldiyse bu durumu onunla konuşun ancak bu konuşmanın tek taraflı bir konuşma olmamasına ve sadece zayıf derslerle ilgili olmamasına dikkat edin.
İyi olan notları taktir edin
Örneğin; Türkçe dersinde zayıf alan bir öğrenciye ‘Matematik ve Geometri sonuçların konuyu anladığını gösteriyor. Türkçe için çalışma sistemini gözden geçirmek ister misin’ diye sorabilirsiniz. Böylece hem yüksek olan derslerin farkında olduğunuzu, hem de onu yargılamadan desteklemek istediğinizi göstermiş olursunuz. Bu sayede çocuğunuz, konuyla ilgili fikirlerini çekinmeden sizinle paylaşabilir.
Sinirliyseniz birkaç saat sonra konuşun
Notlarla ilgili konuşmanın seslerin yükseldiği bir tartışmaya dönmemesine gayret gösterin. Eğer sinirliyseniz, birkaç saat sonra konuşacağınızı çocuğunuza söyleyin.
Pahalı hediye ile ödüllendirmeyin
Notları yüksek olduğu için çocuğunuzu pahalı ve abartılı hediyelerle ödüllendirmekten de kaçının. Bu tür hediyeler, çocuğunuza onu yalnızca iyi notlar aldığında sevdiğiniz mesajı verebilir. Ayrıca çocuğunuzu bir sonraki karne döneminde yine bu tür ödüller kazanabilmek için akademik baskı altına alabilir.
Kırık notun nedenini anlamasında yardımcı olun
Özellikle ortaöğretim yıllarında öğrencilerin, ders çalışma sorumluluğunun farkında olmaları gerekiyor. Ancak korumacı ebeveyn yaklaşımı bu sorumluluğun kazanılmasını engeller. Bu sebeple düşük notların nedenini yalnızca sizin değil çocuğunuzun da bulması önemli. Çocuğunuzla konuşurken onu yargılamadan düşük notların nedenini bulmasına yardımcı olun.
İkinci dönem birlikte planlayın
Çocuğunuzun aldığı notları sorun olarak değerlendirmeyip, çözüm odaklı yaklaşmaya çalışın. Örneğin, ilk dönem notlarını, ikinci dönemi planlamasına destek için kullanabilirsiniz. Planlamayı kendiniz değil, çocuğunuz ile birlikte yapın. Böylece çocuğunuzun ikinci dönemde daha fazla sorumluluk almasını sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda planlamada sizin desteğinizin olduğunu bilmesi, çocuğunuzun güvende hissetmesini sağlayacaktır.
Sürekli kırık notları hatırlamayın
İnsanların çoğu zaman hata yaparak öğrendiğini unutmayın. Özellikle ergenlik dönemi riskli davranışların ve hata yapma olasılığının arttığı dönemlerdir. Yapılan hataları, alınan notları sürekli hatırlatmak yerine, onları düzeltmek için başlangıç noktası olarak kullanın.
2 - Aileler tatilin verimli geçmesi için ne yapabilir?
Zaman konusunda anlaşma yapın
Tatil dönemi, öğrenciler için kuralların ortadan kalktığı bir dönem değil. Öğrencilerin tatil döneminde de, tıpkı okul döneminde olduğu gibi, yatacakları, ödev yapacakları, dinlenecekleri, oyun oynayacakları saat dilimleri belirli olmalı Çocuklarınızla, bu zaman dilimlerini belirlemek için anlaşma yapabilirsiniz.
Minikler 3-4 günlük plan yapsın
Çocuğunuzla anlaşma yaparken ilköğretim çağındaki çocuklarınız ile 3-4 günlük, ortaöğretim çağındaki çocuklarınız ile 1-2 haftalık zaman dilimini planlayın.
Anlaşmaları birlikte hazırlayın
Anlaşmaları tek başınıza değil çocuğunuz ile birlikte hazırlayın. Sorumluluğun onda olması ve planlamada rol alması, anlaşmayı güçlendirecek.
Ödülü de birlikte belirleyin
Anlaşmanın işlemesi halinde alınacak ödül ya da tersi bir durumda uygulanacak yaptırımları da yine çocuğunuz ile birlikte belirleyin ve ödülde de yaptırımda da aşırıya kaçmayın.
Yaptırımlar gerçekçi olmalı
Anlaşmaları takip etmeniz ve birlikte belirlediğiniz gerçekçi yaptırımları uygulamanız, sonraki anlaşmaların işe yaraması için son derece önemlidir.
Etkinlikler önceliğiniz olsun
Çocuğunuzun gelişimi için önemli olduğunu düşündüğünüz etkinlikler önceliğiniz olsun. Örneğin, ‘salı günü hiç bilgisayar oynamayacaksın’ demek yerine, o gün için tamamlayacağı etkinliği ve arkadaşları ile geçireceği zamanı belirtebilirsiniz. Böylece çocuğunuza neyi yapmaması gerektiğini değil, onun yararına olan etkinliği göstermiş olursunuz. Aynı zamanda elektronik oyunların hayatınızın merkezinde olmadığı mesajını verebilir, sizin onları planladığınızı anlatabilirsiniz.
3 - Tatilde yaratıcı hangi aktiviteleri yapabiliriz?
Büyüdüğünüz mahalleye götürün
Tatil dönemini, çocuğunuzla aranızdaki bağı kuvvetlendirmek için kullanabilirsiniz. Çocuğunuzla birlikte sizin okuduğunuz okulları, büyüdüğünüz mahallenizi veya bir aile büyüğünüzü ziyaret edebilirsiniz. Bu ziyaretlerde sizin öğrencilik yıllarınızı nasıl geçirdiğinizi öğrenmesi, çocuğunuz için ilgi çekici olabilir.
Doğa yürüyüşü yapın
Şehir turları ve doğa gezileri, çocuğunuzla açık havada eğlenceli ve kaliteli zaman geçirmenize yardımcı olur. Bu turları birkaç gün öncesinden çocuğunuzla birlikte planlayın.
Kültür gezisine çıkın
Onun merak ettiği, ilgi duyduğu hatta bilgi sahibi olduğu tarihi yerleri ya da sanat merkezlerini gezin. Geziyi çocuğunuzun planlaması, geziye daha istekli katılmasını sağlayacak.
Evde geleneksel yemekler hazırlayın
Tatillerde ortak zaman geçirmek ebeveyn-çocuk ilişkisinde önemli. Eğer tatilde bir yere gitme ihtimaliniz yoksa evde aile ilişkilerinizi güçlendirebilecek etkinlikler yapabilirsiniz. Çocuğunuz ve bir aile büyüğünüz ile birlikte aileniz için geleneksel bir yemeği yapabilirsiniz. Yemeği yaparken geçirilen zaman ortak anıların oluşmasına yardımcı olacak.
Videoya kaydetmesini sağlayın
Aynı zamanda çocuğunuzdan bu zamanların videoya kaydetmesi, fotoğraflaması ve daha sonrasında sunması için destek isteyebilirsiniz. Böylece kendisinin iyi bildiği teknoloji konusunda size destek olarak sorumluluk almasını sağlayabilirsiniz.