Aktuel Psikoloji / Haber Merkezi
Memorial Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Asena Ayar, “Premenstrüel sendrom yani adet öncesi gerginlik sendromu ve bu dönemde kadınların dikkat etmesi gereken noktalar” hakkında bilgi verdi.
BAZI KADINLARDA YAKINMALAR KİŞİNİN GÜNLÜK YAŞANTISINI ETKİLEMEZKEN BAZILARINDA İSE DEPRESYON DAHİL OLMAK ÜZERE ÇOK CİDDİ ŞİKAYETLER ORTAYA ÇIKABİLİR
Premenstrüel sendrom( PMS) yani menstruasyon yani adet görmek ile ilintili semptomlardır. Şikayetler adetten bir ya da iki hafta önce, yumurtlamadan hemen sonra başlar ve adet döneminden de birkaç günü etkiledikten sonra geçer. Üreme çağındaki herhangi bir yaşta başlayabilir ve her kadın tarafından farklı yaşanır. Menopozun baslaması ve adet görmenin bitmesiyle PMS geçer. PMS ve adet sancıları birlikte olabilse de; birliktelik sıklığının değişmesi farklı mekanizmalarla ortaya çıktıgını düşündürmektedir.
Premenstruel sendromun sebepleri tam bilinmemekle beraber; adet siklusu sırasında seviyelerinde dalgalanmalar görülen hormonlara kadının verdiği normal dışı yanıtla açıklanmaktadır. Stres ve emosyonel faktörler PMS’e sebep olmaz ancak daha kötü yapabilir.
HALSİZLİK, HUZURSUZLUK VE RUH HALİ DEĞİŞİKLİKLERİ EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİLERDİR
Tanıyı koyacak herhangi bir kan testi yoktur. Semptomların günlük kaydı ve bunların hayatı etkileme derecelerinin belirlenmesi tanıyı koymada takip edilecek en önemli yoldur. Akne, gögüslerde şişkinlik ve hassasiyet, halsizlik, uyku düzensizlikleri, mide şikayetleri, kabızlık ya da diyare gibi bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler, kas-eklem ağrıları, konsantrasyon güçlüğü, ruh hali değişiklikleri, aglama krizleri, huzursuzluk, depresyon sıklıkla görülen semptomlardır.
YAŞAM KALİTESİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR
Kadınların yüzde kaçının PMS’den etkilendiğini belirlemek zordur. ACOG(Amerikan Jinekoloji ve Obstetrik Komitesi) verilerine göre %85’inin aylık adet döngülerinde en az bir semptomdan etkilendiği tahmin edilmektedir. Çoğunluğu bu semptomları kolayca atlatırlar ve tedaviye ihtiyaç duymazlar. Ancak adet gören kadınların %3-8’i PMS’ in daha şiddetli bir formundan rahatsızdır. Bu gruptaki kadınların hayatları şikayetlerinin şiddetiyle o dönemde sekteye uğrar ve hayat kaliteleri düşer. PMS genellikle geç 20’lerinde erken 40’larında kadınlarda, ailesinde depresyon hikayesi olanlarda daha sık görülmektedir.
BU DÖNEMDE KAFEİN, SİGARA VE ALKOLDEN UZAK DURUN
Her kadına farklı yaklaşım gereklidir. Birine iyi gelen diğerinde faydasız olabilir. Doktora gitmeyi gerektirmeyecek hafif şikayetler varlığında alınacak küçük önlemler ve yaşam şeklindeki basit değişiklikler yararlı olabilir. Hergün kalsiyum, D vitamini ve folik asit içeren vitaminler almak, düzenli egzesiz yapmak, saglıklı beslenmek (meyve, sebze, tam tahıllı yiyecekler), şekerli tuzlu yiyeceklerden, kafeinden, sigaradan ve alkolden uzak durmak, düzenli ve yeterli uyumak, stresle baş etmenin yollarını bulmak bu dönemde şikayetlerin hafiflemesini saglayabilir. Daha kötü durumlarda doktora danışılması, lüzum görülürse reçeteli ilaçlar kullanılması uygun olabilir. Doğum kontrol hapları, diüretikler, anksiolitikler ve antidepresanlar sıklıkla reçete edilen ilaçlardandır.