Deprem gibi felaketlerin bıraktığı psikolojik etkileri hafifletmenin en güçlü yolu
Psikolog Esin Aşkın, depremzedelerin felaketin uzun süre psikolojik etkileri altında kalabileceklerini söyledi. Psikolojik etkinin yıllar sürebileceğini ifade eden Aşkın, depremzedelerin alkol gibi maddelerden uzak durup aileleri ile sevgi bağlarını güçlendirmesi gerektiğini dile getirdi.
Esin Aşkın, depremin olağanüstü hal durumu olması nedeniyle herkeste farklı etkileri olduğunu belirtti. Aşkın, herhangi bir deprem felaketine maruz kalan kişilerde, fiziksel bir yaralanma olmasa da duygusal temelli psikolojik sorunların ortaya çıkabileceğini dile getirdi. Yaşanan doğal afetlere her insanın farklı tepkiler gösterebileceğini kaydeden Aşkın, gösterilen bu tepkilerin çoğunun tamamen normal olduğunu ifade etti.
"Önemli olan süre ve baş edebilme gücüdür." diyen Aşkın, "Bu tepkilerin neler olduğunu bilmemizin, olayın psikolojik etkilerinden daha çabuk kurtulmanıza yardımı olacaktır. Şiddetli depremden hemen sonra, bir şok ve duyarsızlık tepkisi içine girebilirsiniz. Hatta bazı insanlarda şok o derece ağırdır ki, yüz ifadeleri olaydan hiç etkilenmemiş gibi donuklaşabilir. Bazı insanlar hemen tepki gösterir, bazılarının tepkisi ise aylar, hatta yıllar sürer, bazılarının ise bir süre sonra, gecikmeli olarak ortaya çıkabilir. Bazılarının yaşadığı rahatsızlık verici tepkiler uzun zaman sürer, bazı kişiler ise çok kolayca eski hallerine dönerler." dedi.
Aşkın, depremden sonra ortaya çıkabilecek kaçınma davranışlarının ise kapalı mekanlarda bulunmaktan, kalabalık mekanlardan, banyo yapmaktan, cinsellikten, gelecekle ilgili plan yapmaktan, eskiden yaptığı işlerden kaçınma ve genel bir ilgi kaybı olduğunu dile getirdi.
Esin Aşkın, psikolojik olarak yeniden eskisi gibi sağlıklı bir duruma gelinebilmesi ve yaşamın kontrolünü yeniden ele geçirebilmesi için şu tavsiyelerde bulundu: "Bu dönem, kuşkusuz yaşamınızın zor bir dönemidir. Toparlanmak ve kendinize gelmek için zaman tanıyın. Kayıplarınız için yas tutmanız da en doğal hakkınızdır. Duygularınız ve davranışlarınızda iniş çıkışlarınızın olması gayet normaldir. Kendinize karşı sabırlı ve hoşgörülü olun. Bu olayı yaşayan herkes, sizin hissettiklerinize benzer şeyler hissetmektedir. Onlarla birlik ve dayanışma içinde olun, duygularınızı rahatça paylaşın. Alkol ve diğer uyuşturucu maddelerden uzak durun. Bu gibi maddelerin yarardan çok zararı olacaktır. Ancak, doktorunuz tarafından verilen ilaçların kullanımı aksatılmamalıdır. Kendinize yeni uğraşlar bulup yapıcı bazı faaliyetlerde bulunun.
Bu oyalama çabaları, başkalarına yardımcı olmak, şu anda olabildiğince hayatınızı düzene koymaya çalışmak ya da çocuklarınızla daha yakından ilgilenmek biçiminde olabilir. Tekrar toparlanmak için sizin açınızdan en önemli olan ihtiyaçlarınızı ve yapılması gereken işlerinizi sıraya koyun ve tek tek ele alıp gerçekleştirmeye çalışın."
Aşkın, sorunların daha sonraki haftalarda ve aylarda da devam etmesi durumunda hastaların mutlaka profesyonel yardım almaları gerektiğini ifade etti.
Habertürk