Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu tarafından kabul edilen 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü ile toplumda ruh sağlığının ve ruhsal bozuklukların farkındalığının artırılması amaçlanıyor.
Halkın ruh sağlığı ve hastalıkları konusunda aydınlatılmasına hizmet etmek üzere oluşturulan bu özel günde ruh sağlığının insan yaşamındaki önemi temel alınmaktadır.
Dünya Ruh Sağlığı Günü;(10 Ekim) Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu'nun bir projesi olarak doğmuştur. Ruh sağlığı hastalığından muzdarip olan kişilerin ve yakınlarının seslerini duyurmak amacıyla 1992 yılından bu yana 10 Ekim dünya ruh sağlığı günü olarak belirlenmiş durumda. Ruh sağlığı gününün amaçlarını şu ana başlıklarda özetlenebilir:
- Ruh sağlığı hastalığından muzdarip olanların sesini duyurabilmek, toplumda ruh sağlığı konusunda bilgi ve anlayışın artmasını sağlamak.
- Kişinin ruh sağlığını ve yaşam işlevlerini koruyup desteklemek.
- Psikiyatrik ve nörolojik hastalıkları önlemek.
- Psikiyatrik ve nörolojik hastalıkların tedavi ve bakımını geliştirmek.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ MESAJ YAYIMLADI
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 10 Ekim dolayısıyla yayımlanan mesajda şu ifadelere yer verildi:
"Pandemi ruh sağlığımıza zarar vermiş ve almaya devam ederken, 2022 Dünya Ruh Sağlığı Günü aracılığıyla yeniden bağlantı kurma iradesi bize ruh sağlığını koruma ve iyileştirme çabalarımızı yeniden alevlendirme fırsatı sağlayacaktır.
COVID-19 salgını, ruh sağlığı için küresel bir kriz yaratarak kısa ve uzun vadeli stresleri tetikledi ve milyonların ruh sağlığına hasar verdi. Tahminler, pandeminin ilk yılında hem anksiyete hem de depresif bozukluklardaki artışı %25'ten fazla gösteriyor. Aynı zamanda, ruh sağlığı hizmetleri ciddi şekilde kesintiye uğradı ve ruh sağlığı sorunlarına yönelik tedavi açığı genişledi.
Damgalanma ve ayrımcılık, sosyal içerme ve doğru bakıma erişimin önünde bir engel olmaya devam etmektedir; Daha da önemlisi, hangi koruyucu ruh sağlığı müdahalelerinin işe yaradığı ve Dünya Ruh Sağlığı Günü'nün bunu toplu olarak yapmak için bir fırsat olduğu konusunda farkındalığın artmasında hepimiz üzerimize düşeni yapabiliriz. Akıl sağlığına değer verilen, teşvik edilen ve korunan bir dünya tasavvur ediyoruz. Her bireyin ruh sağlığına kavuşmak ve insan haklarını kullanmak için eşit fırsata sahip olduğu, ve herkesin ihtiyaç duyduğu ruh sağlığı hizmetine erişebileceği bir dünya dilliyoruz.
DSÖ: "Ruh Sağlığını ve Ruhsal İyilik Halini Küresel Bir Öncelik Haline Getirelim" teması etrafında bir kampanya başlatmak için ortaklarla birlikte çalışacaktır . Bu, ruh sağlığı sorunları olan kişiler, savunucular, hükümetler, işverenler, çalışanlar ve diğer paydaşlar için bir araya gelerek bu alandaki ilerlemeyi fark etmeleri ve Ruh Sağlığı ve Refahının daha iyi bir hale gelmesini sağlamak için ne yapmamız gerektiği konusunda seslerini yükseltmeleri için bir fırsat olacaktır."
STK'lar Ortak Bildiri Yayınlayacak
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü 2022 Ortak Bildirgesi
TPD öncülüğünde organize edilen etkinlik davet mektubunda "Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü temasını 2022 yılı için "Ruh Sağlığını ve Ruhsal İyilik Halini Küresel Bir Öncelik Haline Getirelim" olarak belirlemiştir. Ülkemizde ruh sağlığı alanındaki derneklerle beraber oluşturulan Dünya Ruh Sağlığı Günü ortak bildirgesinin paylaşılması için Türkiye Psikiyatri Derneği İstanbul, Ankara ve İzmir Şubelerinde 10 Ekim 2022 Pazartesi saat 13.00’te ortak basın açıklaması düzenlenecektir. Sizleri Dünya Ruh Sağlığı Gününde açıklamaya katılmak üzere şubelerimize davet ediyoruz." ifadelerine yer verildi.
Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu'nun bu yıl 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü çerçevesinde herkes için küresel öncelik kampanyasını başlattığını ifade eden Nevzat Tarhan, şunları kaydetti:
"Kampanya birkaç gün önce başladı. Pandemi sürecinde ve sonrasında ruh sağlığı sorunları küresel olarak yüzde 25 artmış. Pandemide birçok problem ertelendi. Küresel olarak ergen intiharları artış göstermiş. Birçok suç, şiddet, madde kullanımı olayları artmış. Tüm bu gelişmeler üzerine Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu küresel farkındalık çalışması başlattı. Akıl sağlığı ve refahın herkes için küresel bir öncelik haline getirilmesi amaçlanıyor. Burada refah kelimesi psikolojik sağlamlık olarak tercüme ediliyor.
Psikolojik sağlamlık da örneğin kaza, felaket, hastalık, evsizlik, ekonomik zorluk, doğal afet gibi her hangi bir risk faktörüyle karşılaşıldığı zaman kişinin dayanabilme gücüyle ilgilidir. Psikolojik sağlamlık 'resilience' kelimesinden geliyor. Bu kelime de esneklik, esneyip tekrar geri haline dönebilme yeteneği olarak tanımlanıyor."
TÜRK PDR DERNEĞİ ETKİNLİK DUYURUSU YAYIMLADI
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü münasebetiyle Derneğimiz ve Ankara'da bulunan Özel Aile veya Psikolojik Danışma Merkezi olan meslektaşlarımızla işbirliğini artırmaya yönelik gerçekleştireceğimiz Özel Aile ve Psikolojik Danışma Merkezleri Çalıştayı etkinliğimiz pic.twitter.com/3H3SVdl5Lx
— Türk PDR Der- Psikolojik Danışma ve Rehberlik (@turkpdrdernegi) October 6, 2022
(ESOGÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Panel Düzenleyecek
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü dolayısıyla halka açık panel düzenleyecek.
ESOGÜ tarafından düzenlenecek “COVİD Pandemisi Sonrası Ruhsal Sağlığımız” başlıklı halka açık panel, 10 Ekim 2022 Pazartesi günü saat 12.30’da Taşbaşı Kültür Merkezi’nde; Psikiyatri Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Çınar Yenilmez, Arş. Gör. Dr. Seyhan Oktar ve Arş. Gör. Dr. Fazilet Köksal’ın konuşmacı olarak katılımları ile gerçekleştirilecek.
“Pandemi ve savaş gibi küresel sorunlar toplum ruh sağlığını etkiliyor”
Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Çınar Yenilmez, panele ilişkin şu açıklamalarda bulundu:
“10 Ekim günü her sene Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu tarafından belirlenen tema çerçevesinde ‘Dünya Ruh Sağlığı Günü’ olarak kutlanmaktadır. 2022 yılının teması ‘Ruh Sağlığını ve Ruhsal İyilik Halini Küresel Bir Öncelik Haline Getirelim’ olarak belirlenmiştir. Pandemi, savaş, ekonomik kriz, göç gibi küresel sorunların yaşandığı son yıllarda toplumsal iyilik halimiz ve ruh sağlığımız da bu sorunlardan etkilenmektedir. Biz de Psikiyatri Ana Bilim Dalı olarak bu temadan yola çıkarak, 10 Ekim 2022 tarihinde saat 12.30’da Taşbaşı Kültür Merkezi’nde pandemi ve diğer krizlerde ruh sağlığının olumsuz etkilenen yönlerini tespit etmek ve iyileştirmenin yanında, bu gibi kriz dönemlerinde ruh sağlığının korunması ve öncelik haline getirilmesi amacıyla bir panel düzenliyoruz. Faydalı olacağını düşündüğümüz panelimize tüm halkımız davetlidir.”
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, ruh sağlığı sorunları Afrika bölgesinde 1990'da 53 milyondan 116 milyon insanı etkiliyor.
Bu endişe verici istatistiği tersine çevirmek için, BM sağlık kuruluşu DSÖ Perşembe günü, intiharla ilişkili risk faktörlerinin yüzde 11'ini oluşturduğuna inanılan akıl sağlığı hastalığı hakkında farkındalığı artırmak için bir sosyal medya kampanyası başlattı.
İntiharı önlemenin ulusal sağlık programlarında “nadiren bir öncelik” olduğunu sürdüren DSÖ Afrika Bölge Direktörü Dr. Matshidiso Moeti , “İntihar yoluyla her ölüm bir trajedidir” dedi.
10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü öncesinde, “Afrika'nın artan kronik hastalık yükü ve intihara katkıda bulunabilecek zihinsel bozukluklar gibi bulaşıcı olmayan durumlarla mücadele etmek için önemli bir yatırım” çağrısında bulundu.
Şimdiye Kadarki Temalar
Dünya Ruh Sağlığı Günü programı, ruh sağlığını geliştirmeye yardımcı olmak ve akıl hastalığı ile ilgili sorunlar hakkında farkındalık yaratmak için oluşturulmuştur. İlk günlerden beri, Federasyon her yıl planlama setinde tanıtılacak bir tema seçmiştir. WFMH'nin şu ana kadar duyurduğu temalar şunlardır:
Tüm Dünya Ruh Sağlığı Günü Temaları:
1992-93- WFMH'nin Yıllık Faaliyeti
1994- Dünyada Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Kalitesinin Artırılması
1996- Kadın ve Ruh Sağlığı
1997- Çocuk ve Ruh Sağlığı
1998- Ruh Sağlığı ve İnsan Hakları
1999- Ruh Sağlığı ve Yaşlanma
2000-01- Ruh Sağlığı ve İş
2002- Travma ve Şiddetin Çocuklar ve Ergenler Üzerindeki Etkileri
2003- Çocuk ve Ergenlerin Duygusal ve Davranışsal Bozuklukları
2004- Beden ve Ruh Sağlığı İlişkisi: Birlikte Oluşan Bozukluklar
2005- Ömür Boyu Ruh ve Beden Sağlığı
2006- Farkındalık Oluşturma – Riski Azaltma: Akıl Hastalıkları ve İntihar
2007- Değişen Dünyada Ruh Sağlığı: Kültür ve Çeşitliliğin Etkisi
2008 – Ruh Sağlığını Küresel Bir Öncelik Haline Getirmek: Vatandaş Savunuculuğu ve Eylemi Yoluyla Hizmetlerin Ölçeklendirilmesi
2009 – Birinci Basamakta Ruh Sağlığı: Tedavinin İyileştirilmesi ve Ruh Sağlığının Geliştirilmesi
2010- Ruh Sağlığı ve Kronik Fiziksel Hastalıklar
2011- Büyük Baskı: Ruh Sağlığına Yatırım
2012- Depresyon: Küresel Bir Kriz
2013- Ruh Sağlığı ve Yaşlılar
2014- Şizofreni ile Yaşamak
2015- Ruh Sağlığında Onur
2016- Psikolojik ve Ruh Sağlığı İlk Yardım
2017- İşyerinde Ruh Sağlığı
2018- Değişen Dünyada Gençler ve Ruh Sağlığı
2019- Ruh Sağlığını Geliştirme ve İntiharı Önleme
2020- Herkes için Ruh Sağlığı – Daha fazla yatırım – Daha fazla erişim
2021- Eşitsiz Bir Dünyada Ruh Sağlığı
2022- Akıl sağlığını ve refahı herkes için küresel bir öncelik haline getirin