Hipomani Nedir? Tedavisi Nasıldır?
Hipomani,kişinin psikolojik ve bedensel olarak normalin üzerinde bir canlılık sergilediği, ancak mani kadar da şiddetli olmadığı bir ruh halidir. En az 4 gün , günboyu süren, sürekli, kabarmış, taşkın yada kolay tetikleneip hızla öfkelenebildiği, neşelenebildiği ayrı bir duygudurum döneminin olması gereklidir.
Bu taşkın ve coşkulu ruh haline eşlik eden aşağıdaki belirtilerden 3 ya da 4 ünün de eş zamanlı bulunması gerekir: Benlik saygısında abartılı artma yada kendini büyük görme ( kişinin biraz böbürlenen, kendini yüksek gören hali hep olabilir ancak hipomanide bundan daha şiddetli biçimde, genel konuşmada, oturuşta, kalkışta, fikirlerde aşırı özgüvenli bir hali olmalıdır. Örneğin pek de şiirle ilgisi olmayan bir kişinin “öyle güzel şiir yazıyorum ki tüm söz yazarları peşimde”, bir şirkette ofis boy olarak çalışan bir gencin “bizim patrona bildiği herşeyi ben öğrettim” söylemlerinde bulunması gibi..
Uyku gereksiniminde azalma olması: kişi geceleri 2-3 saat ancak uyuyordur ama gün içi yorgunluk göstermiyor, aşırı aktif haline devam edebiliyordur. Ertesi gece de yine uyku ihtiyacı hissetmiyordur.
Çok konuşma: Olağan halinden belirgin biçimde farklı olarak konuşma miktarı artmıştır. Konuşma daha yüksek sesle ve kesilemez biçimdedir.
Fikir uçuşmaları, düşüncede hızlanma: Kafasında kırk tilki dolanır, kırkının da kuyruğu birbirine dokunmaz diye nitelenen biçimde kişi düşünce bombardımanı halindedir. Yeni planlar, projeler, günlük hayata dair ayrıntılar. ama bir konuya odaklanamaz, birini düşünürken aklına gelen diğer düşüncenin peşine takılır gider.
Dikkatin kolayca bozulması: Bir konuya odaklanmaya çalışırken, başka bir uyaran verildiğinde, ilkini unutup ikincinin peşine takılıp gider. Geri konuya dönemez. Zihni kolayca çeldirilir haldedir.
Amaca yönelik etkinlikte artma (kalkamayacağı işlerin altına girmesi, cinsel performans artışı gibi..) yada psikomotor ajitasyon ( kolayca kavgaya girme, huzursuz biçimde dolaşıp durma gibi)
Kötü sonuçlar doğurma olasılığı yüksek , zevk veren etkinliklere aşırı katılma ( kontrolsüz cinsellik, hızlı araba kullanma, riskli sporlara yönelme gibi)
Bu belirtiler yaşanırken, kişinin iş güç yapabilme, sosyal ilişki kurabilme becerisinde, öncesine göre, çevre tarafından da farkedilir biçimde bir değişiklik olur. Ancak bu bozulma ya da değişim, manideki kadar şiddetli değildir. Mesleki işlevsellikte, olağan toplumsal etkinliklerde yada başkalarıyla olan ilişkilerde belirgin bir bozulmaya yol açacak yada kendisine yada başkalarına zarar vermesini önlemek için hastaneye yatırmaya gerektirecek denli ağır değildir. Manide bazen sesler duyma, hayal görme, kötülük göreceğine dair net inançlar, kendisine manevi güçler bahşedildiğine dair sanrılar olabilirken, hipomanide gerçekle bağlantısı kopuk bu tür psikotik belirtiler gözlenmez.
Hipomani, depresyon sebebiyle, antidepresan kullanan kişilerde izlenebilir. Bu durumda antidepresan tedaviyi kesmek gereklidir. Çoğu zaman tetikleyen tedavinin kesimi ile kendiliğinden düzelir. Ancak hipomaninin , bu şekilde hipomani olarak kalıp daha ilerlemeyeceğinin bir garantisi yoktur. Hızla ilerleyip hastaneye yatışı gerektirecek mani tablosuna da dönüşebilir. Bu sebeple hipomani bir psikiyatrik acil durumdur, hızla hekim tavsiyesi almak gereklidir. Madde kullanımı, altta yatan başka bir metabolik ya da beyin hastalığı olması da kişide ilk kez izlenen hipomani tablosuna yol açabilir. Bipolar bozukluğun bir parçası olarak da depresyon ataklarının yanı sıra hipomani atakları izlenebilir. Tedavi, bu sebeplerden hangisinin kişide izlendiğine göre değişir.
İLGİLİ VİDEOLAR
İLGİLİ MAKALELER
Tianeptinin Neden Olduğu Hipomani
Bipolar I Bozukluk ve Antidepresana Bağlı Mani/ Hipomani
Hipomanik Tutumlar ve Pozitif Yordamlar Ölçeği
Duygudurum Bozuklukları ve Korunma - Timuçin ORAL
Kaynak:Aktüel Psikoloji
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.